غریبه - THE STRANGER

سال تولید : ۱۹۹۲
کشور تولیدکننده : هند و فرانسه
محصول : ساتیا جیت ری
کارگردان : ری
فیلمنامه‌نویس : ری، بر مبنای داستانی نوشتهٔ خودش
فیلمبردار : بارون راها
هنرپیشگان : دپانکار د، ماماتا شانکار، بیکرام بانرجی، اوپتال دوت، رابی گهوش، سوبراتا چاترجی
نوع فیلم : رنگی، ۱۲۰ دقیقه


ـ ̎ آنیلا بوزه̎ (شانکار)، همسر ̎سودهیندرا بوزه̎ (بانرجی)، بازرگان کلکته‌ای، نامه‌ای از عموی مادری‌اش، ̎مانوموهان میترا ̎ (دوت) دریافت می‌کند که سال‌ها پیش، وقتی ̎ آنیلا ̎ دو ساله بود، خانواده را ترک گفته و به سفر دور دنیا رفته بود. ̎سودهیندرا ̎ که نگران است این شخص کلاهبردار باشد، با اکراه می‌پذیرد که ̎مانوهومان̎ حین اقامت موقت در کلکته مهمان آنان باشد. ̎مانوموهان̎ با شوخ‌طبعی و دانش و آداب‌دانی‌اش، ̎ آنیلا ̎ و پسرش را مجذوب می‌کند. معلوم می‌شود که پدر ̎مانوموهان̎ ارث هنگفتی برای او به‌جا گذاشته است. ̎سودهیندرا ̎ که این موضوع را دریافته، دوست بدرفتارش را به خانه دعوت می‌کند و توهین او باعث می‌شود تا ̎مانوموهان̎، رنجیده خاطر آنجا را ترک کند. ̎سودهیندرا ̎ و ̎ آنیلا ̎ دنبال او می‌روند و طلب بخشش می‌کند. ̎مانموهان̎ شبی پس از یک مراسم جشن محلی، بی‌خبر می‌رود و در یادداشتی تمام میراث خود را به ̎ آنیلا ̎ می‌بخشد.
ـ آخرین فیلم ری پیش از مرگ، وصیت‌نامه‌ای در خور و هوشمندانه از سوی این فیلمساز بزرگ است و شخصیت ̎مانوموهان̎ به گونهٔ اجتناب‌ناپذیری بدل اندکی طنزآمیز خود ری می‌نماید (مثلاً از لحاظ گرایش به غرب و فرهنگ پربار آنکه مورد انتقاد محافل هندی قرار می‌گیرد). طنزی پر کنایه و مداوم، رویدادها را آکنده است. فیلم هشداری است علیه قطعیت، گمان‌های آسان و پاسخ‌های گمراه کننده و ری از تماس با افکار سایرین به عنوان مایه‌ای برای نشاط و تنویر حمایت می‌کند؛ مثل ̎مانموهان̎ دنیا دیده که ارثیه‌ای کلان برای ̎ آنیلا ̎ به جای می‌گذارد. غریبه فیلمی است از استادی که در اوج خود، ارزش‌های ذاتی هم آهنگی و شناخت را یادآور می‌شود، پیرانه‌سر و خردمند به داستان بی‌پایان زندگی می‌نگرد و در آخرین دقایق فیلمش به صفای دهکده‌ای بنگالی، همان قلمروی فیلم‌هایش، رجعت می‌کند.