سینمای قومی پندار یا واقعیت

عنوان سینمای قومی شامل دو عنصر سینما و قوم است كه هر یك به تنهایی واژه هایی تعریف شده , گسترده و ریشه دارند , واژه هایی كه كمتر كس با آنها بیگانه است , همه ما تصویری از سینما در ذهن داریم و قطعا" در یك قوم خاص به دنیا آمده ایم .
آنچه این عنوان را مبهم و این بحث را پیچیده می سازد تركیب این دو عنصر و تشكیل پدیده ای است به اسم سینمای قومی كه تعریف قطعی و شناخته شده ای از آن در دست نداریم .
در این مقوله نه تنها قصد ارائه چنین تعریفی را نداریم بلكه می خواهیم بگوییم ابهام این عنوان نه در تعریف آن بلكه در ماهیت آن است به عبارت بهتر آیا اساسا" چیزی به اسم سینمای قومی وجود دارد كه قابل تعریف باشد ؟
● سینمای قومی چیست ؟
سینمایی كه متعلق به یك قوم خاص است و یا سینمایی كه بیانگر ویژگیهای آن قوم است .
▪ شق اول
از پایه بی اساس است چرا كه سینما یك هنر است وهنر متعلق به انسان , انسانی كه محدود به هیچ زمان و مكان خاص نیست .
▪ شق دوم
تنها در حیطه سینمای مستند معنی می یابد , سینمای مستند می تواند یك قوم را آنچنان در برابر چشمان ما قرار دهد كه گویی سالها بین آنها زیسته ایم اما سینمای غیر مستند كه موضوع صحبت ما است هرگز چنین وظیفه ای به عهده ندارد . در سینمای غیر مستند , هدف القا حس سازنده به مخاطب است وسازنده مختار است در این بیان از هر ابزاری بهره بگیرد و البته یكی از این ابزارها ویژگی های فرهنگی , اجتماعی و ... یك قوم است ابزاری كه در خدمت سینماگر است و نه حاكم بر او .
" كوروساوا " در هر كجای دنیا می زیست " كوروساوا " می شد چه با سامورائی ها و چه بدون آنها .
اینكه عده ای به صرف دیدن چند عنصر مشابه در چند فیلم از یك كشور بر چسب سینمای قومی به آن می دهند جای بسی تامل و تردید دارد .
آنچه این عده را به اشتباه می اندازد به زعم نگارنده فراموش كردن " آركی تایپ های " ذهنی یك سینماگر است .
سینماگری كه می خواهد بشر را به تصویر بكشد اصولا" تصویری را بر می گزیند كه آنرا خوب می شناسد , تصویر قومی كه در اطراف اوست , اینجا هدف آن قوم نیست بلكه " انسانی " است كه در یك قوم می زید .
اگر این روزها در كشورمان واژه سینمای قومی زیاد شنیده می شود شاید بیشتر به دلیل ابداع سبكی است به نام سینمای مستند داستانی كه هر بیننده و منتقدی را با حس دوگانه مواجه می سازد , رد یا قبول این سبك موضوع صحبت ما نیست آنچه در اینجا مورد نظر است تاثیر آن در شكل گیری عنوان سینمای قومی است و همچنین پرداخت به بخشهای مختلف آن سینماگرانی از این دست در بخش مستند
ویژگیهای یك قوم خاص را به تصویر می كشند و در بخش داستانی می خواهند مسئله انسانی بیافرینند و جالب آنكه در بیشتر موارد ضعفهای عمده ساخت و محتوای اثر خویش را در پشت جاذبه های ناشناخته یك قوم پنهان می سازند و اینگونه هم سینما را قربانی می سازند و هم آن قوم را .

منبع : خانه اقوام ایرانی