از دل سینمای متفاوت هند

● نیكی كریمی از داوری در جشنواره اوسیان دهلی می گوید
جشنواره اوسیان دهلی را سه زن اداره می كنند. یك گروه فرهنگی در دهلی نو پایتخت هندوستان كه حالا حدود بیست سال از روزی كه كارشان را شروع كرده اند می گذرد. یكی از این زن ها آرونا واسودف مدیر مجله «سینمایا» بوده مجله ای كه درباره سینمای متفاوت منتشر می شده است. ایده اولیه هم حاصل انتشار همین مجله است. این كه فكر شده جایی باید باشد تا مردم هم این فیلم هایی كه درباره شان نوشته می شود را ببینند. جشنواره كارش را با امكاناتی كم در فضایی كوچك شروع كرده و حالا در هشتمین دوره یكی از مهمترین اتفاقات فرهنگی دهلی نو به شمار می آید.
بخش اصلی جشنواره به نوعی نمایش منتخب عملكرد سینمای آسیا است. گردانندگان در طول سال فیلم ها را در جشنواره های مختلف می بینند و سعی می كنند نخستین نمایش آسیایی فیلم ها را برای جشنواره شان بگیرند. نكته پراهمیت تر حضور آدم ها و چهره های مطرح سینما در جشنواره است كه بیشتر یك دلیل فرامتنی دارد. شوق دیدار از هند سرزمین رمز و راز باعث می شود كسی نتواند به دعوت جشنواره «نه» بگوید.
۱ همین هم باعث شده جشنواره بتواند بزرگداشت ها و وورك شاپ های متنوعی برگزار كند كه در آن چهره های سرشناس سینمایی حضور داشته باشند. ژان كلودكاری یر هم یكی از شاپ ها را اداره می كرد كه حول فیلمنامه نویسی می گشت.
در شهر و كشوری كه سینما رفتن یك سنت و عادت است، حضور پررنگ در برنامه ای كه سینمای متفاوت را عرضه می كرد اتفاق مهمی بود. هندوستان فرهنگی مختص به خود دارد و سینمایی منحصر به این فرهنگ. همین فرهنگ گاهی به قومیت های متعدد هم تقسیم می شود كه حاصلش سینمایی با گرایش های فرهنگی متفاوت است. این گرایش ها چیزی بود كه به وضوح در فیلم های بخش مسابقه سینمای هند بخشی كه من یكی از داورانش بودم به چشم می خورد. با این حال به جرٲت می گویم كه هیچ كدام از فیلم های بخش مسابقه كارهایی بالیوودی نبودند و با سینمای روز هند تفاوت های بنیادی داشتند هر چند در بخش جنبی مثلا پریمیر و افتتاحیه یك فیلم پرسروصدا با ستارگان مطرح در جشنواره برگزار شد.
در میان فیلم هایی كه دیدیم، كارهای متفاوتی حضور داشتند كه تصویر سینمای امروز جریان متفاوت هند هستند اما خود هندی ها از این سینمای جریان متفاوت خیلی راضی نیستند. این جریان فیلمسازان معتبری دارد و ژانری مختص به خود ولی به هر حال آن چیزی نیست كه روشنفكران این سینما از آن انتظار دارند.۲ در مقایسه جشنواره ای مثل لوكارنو كه سال قبل حضور در جمع داورانش را تجربه كرده بودم، انتخاب از میان فیلم های این جشنواره كار خیلی سختی نبود. با دیگر داوران حاضر تعامل خوبی داشتیم و تقریبا بدون مسئله و بی آنكه به مشكلی بربخوریم فیلم برگزیده را انتخاب كردیم. آدم هایی كه در جمع داوران بودند شناخت خوبی از آسیا و هند داشتند و برای همین سریع به نتیجه رسیدیم.
«مراسم مخصوص» ساخته راماچاند راپن فیلمی به شدت ساده بود. خط داستانی ساده ای داشت درباره روابط یك خانواده و گذران زندگی آنها كه در یك روستا می گذشت. فیلم یكسری ایده های جذاب داشت و به ویژه در صداگذاری اتفاقاتی در آن افتاده بود كه می شد آن را «فیلم مولف» دانست. فیلمی كه رویش فكر شده بود. جایزه اول را به همین دلیل به فیلم «مراسم مخصوص» دادیم.

پی نوشت ها:
۱ مثلا در سه سال گذشته كه من در این جشنواره حضور داشته ام، دو سال قبل مرور آثار فیلمبرداری فیلم های وونگ كاروای و سال گذشته مرور بر آثار تسای مینگ لیانگ كارگردان مطرح تایوانی با حضور آنها در چنین شرایطی اتفاق افتاد. امسال مرور آثار استنلی كوآن بود و تقریبا هر روز او با تماشاچیان و دانشجویان سینما نشست داشت.
۲ در صحبت ها یی كه با گردانندگان جشنواره داشتم، متوجه شدم كماكان منتظر یك استعداد ویژه در جریان سینمای متفاوت خود هستند. به من گفتند سینمای تایوان، سریلانكا و چین در این سال ها فیلم های مطرحی ساخته اند ولی سینمای هند هنوز كارگردان مطرحی در این چند سال نداشته است.

منبع : روزنامه شرق