مقدمه ابن خلدون

نویسنده : ابن‌خلدون - عبدالرحمن‌بن‌محمد
مترجم : پروین‌گنابادی - محمد
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۷۹/۱۱/۱۷
رده دیویی : ۹۰۱.
قطع : وزیری
جلد : گالینگر
تعداد صفحه : ۶۷۶
نوع اثر : ترجمه
زبان کتاب : فارسی
نوبت چاپ : ۹
شماره مجلد : ۱
تیراژ : ۲۰۰۰
شابک : ۹۶۴-۴۴۵-۲۵۳-۴

'مقدمه ابن خلدون 'یکی از آثار برجسته تاریخی عالم اسلامی است که در آن نخستین بار از فلسفه تاریخ و جامعه‌شناسی و مبادی علم اقتصاد سیاسی و عدالت اجتماعی بحث شده و اینک ترجمه آن برای نهمین بار به چاپ رسیده است .ابن خلدون ( 808ـ 732ه.ق) در تالیف این کتاب از کلیه علوم عصر خود نیز بهره برده است .او در تاریخ از روش متقدمان انتقاد نموده معتقد است که مورخ باید علل حدوث وقایع را نیز با شیوه علمی تجربه و تحلیل کند .ابن خلدون با مطالعات خود, به تعریفی خاص از تاریخ می‌رسد' :موضوع اصلی تاریخ عبارت است از فهماندن حالت اجتماعی انسان یعنی تمدن و پدیده‌هایی که به طور طبیعی به آن وابسته‌اند .'عده‌ای از مفسران آثار ابن خلدون معتقدند دو مفهومی که وی از تحول تاریخی دارد بر شالوده تضاد ذاتی میان دو گروه انسانی, یعنی بدویان و حضریان بنا شده است .اما برخی دیگر معتقدند ابن خلدون, بدوی و حضری را در برابر هم قرار نمی‌دهد, بلکه مجموعه اهالی یک سرزمین را با توجه به فعالیت‌های مختلف مادی و اجتماعی و فکری‌شان در نظر می‌گیرد و برای تعریف این مجموعه یا کل, اصطلاح 'عمران 'را به کار می‌برد .در مقدمه, عمران بدوی و عمران حضری به صورت راکد (استاتیک) یعنی به صورت دو مجموعه نفوذناپذیر و کاملا منفک از یک دیگر بررسی شده است .از این دید, عمران بدوی, مرحله مقدماتی و عمران حضری, مرحله نهایی است .ابن خلدون معتقد است هیچ قومی نمی‌تواند به گشایش ملک و نگاه‌داری آن توفیق یابد, مگر واجد بعضی از خصوصیات اجتماعی و سیاسی باشد که ابن خلدون آنها را در اصطلاح 'عصبیت 'خلاصه کرده است .ابن خلدون نه برای حوادثی که به اصطلاح مهم شمرده می‌شوند اهمیت قائل است و نه برای کشمکش‌هایی که در بین اعیان و اشراف درگیر می‌شود .نظر ابن خلدون بیشتر متوجه چگونگی ساختمان گروه‌هاست تا شخصیت قهرمانان تاریخ .او در جایی می‌نویسد : 'از مطالعه امور جزئی به امور کلی رسیدم و بدین طریق توانستم تاریخ نوع بشر را در کلیت آن دریابم' .'مقدمه 'از شش باب اصلی و چندین فصل تشکیل شده است .جلد اول شامل سه باب اصلی است که با مقدمه‌ای درباره زندگی, آثار, تحصیلات و تجربیات سیاسی و حکومتی, همچنین دوران زندگی و مهم‌ترین رویدادهای تاریخی عصر حیاتش آغاز می‌شود .عناوین سه 'باب 'این جلد عبارت‌اند از : 1ـ در اجتماع بشری به طور کلی, 2ـ در عمران 'اجتماع 'بادیه‌نشینی و جماعات وحشی و آنان که به صورت قبایل می‌زیند و کیفیات و احوالی که در این گونه اجتماعات روی می‌دهد, 3ـ درباره سلسله‌های دولت‌ها و کیفیت پادشاهی و خلافت و مناصب دستگاه دولت و کیفیاتی که برای کلیه آنها روی می‌دهد .