آیا دولت جدید سومالی می‌تواند؛ صلح و ثبات را برقرار کند؟

روز ۳۱ ژانویه در سومالی واقع در شاخ آفریقا، شیخ شریف شیخ احمد به‌عنوان رئیس‌جمهور جدید سوگند یاد کرد. او رهبر پیشین اتحادیه محاکم اسلا‌می است و تعهد کرده باب مذاکره را با سایر سازمان‌هایی که از ائتلا‌ف دوباره این اتحادیه کنار مانده‌اند، باز کند. ‌
شیخ شریف پس از سقوط دولت موقت سومالی در اواخر دسامبر، در اجلا‌س پارلمانی سومالی که در کشور جیبوتی تشکیل شد برای ریاست‌جمهوری انتخاب شد. در سال ۲۰۰۶ پس از اشغال سومالی و براندازی اتحادیه محاکم اسلا‌می به وسیله نیرو‌های اتیوپی، دولتی موقت به ریاست عبدالله یوسف تشکیل شده بود. ‌ پس از اینکه اتحادیه محاکم اسلا‌می دارای پایگاه‌های مردمی محکمی در بخش‌های بزرگی از سومالی شد، دولت اتیوپی به خواست دولت بوش ارتش خود را به سومالی فرستاد و آن را به اشغال خود درآورد، ولی سرانجام پس از مقاومت شدید مردم سومالی طی دو سال گذشته، این نیرو‌ها در اوایل ژانویه امسال مجبور شدند به طور رسمی از سومالی عقب‌نشینی کنند. شیخ شریف احمد به ریاست دولتی انتخاب شد که با وساطت سازمان ملل و پس از مذاکرات گروه‌هایی که در برابر دولت موقت مقاومت کرده بودند تشکیل شد. در تاریخ ۹ ژانویه شیخ احمد در موگادیشو پایتخت سومالی اظهار داشت که در سومالی قوانین شریعت را اجرا خواهد کرد. ‌
‌ شریف احمد در ملا‌قاتی با رهبران اسلا‌می و نیرو‌های امنیتی، آنها را به ایجاد صلح و توافق ترغیب کرد. گزارش شده است که فرمانده نیرو‌های نظامی سومالی و بعضی از وزرای دولت موقت نیز در این ملا‌قات شرکت کرده بودند. رئیس‌جمهور اظهار داشت <ما نقش هر شهروندی را که بتواند در ایجاد صلح کمک کند در نظر می‌گیریم.> ‌
شیخ شریف شیخ احمد کیست؟ او که ۴۴ سال دارد، در سومالی در یک مدرسه اسلا‌می درس خوانده و پس از آن در دهه ۱۹۹۰ در سودان و لیبی در رشته جغرافیا تحصیل کرده است. او پیش از شرکت در جنبش مقاومت در برابر اشغال کشورش به وسیله اتیوپی، در دبیرستانی در موگادیشو، به تدریس اشتغال داشته است. شیخ شریف که رهبر پیشین اتحادیه محاکم اسلا‌می بود، پس از اشغال سومالی مجبور به فرار به خارج از کشور شد و آمریکایی‌ها در این فاصله با تبلیغات خود چهره او را به شدت خراب کردند. او رهبری شاخه‌ای از ائتلا‌ف برای آزادی مجدد سومالی (‌) ARS را - که به تدریج بین مبارزان علیه اشغال سومالی شکل گرفته بود- به عهده گرفت. از وقتی که طرح کنترل سومالی از طریق نیرو‌های اتیوپی شکست خورد، واشنگتن این گروه را میانه‌رو می‌خواند. دلیل این امر این است که رهبر شاخه دیگری از ‌ARS حسن داهیر آمیس که مقر آن در آسمارا- اریتره - است، بنیادگراتر از شاخه زیر رهبری شریف به حساب می‌آید. او از پیوستن به دولت ائتلا‌فی جدید به رهبری شیخ شریف امتناع کرده است. ‌
شیخ شریف در اوایل سال ۲۰۰۷ تسلیم نیرو‌های کنیایی شده بود ولی خیلی زود آزاد شد و در نوامبر ۲۰۰۸ پس از موافقتنامه صلحی که در اکتبر تنظیم شد، به سومالی بازگشت. او گرچه در مقاومت نسبت به اشغال شرکت داشته است ولی همان طور که گفته شد در مقایسه با گروه الشباب میانه‌رو به حساب می‌آید که هنوز با هدف بیرون راندن نیرو‌های حافظ صلح اتحادیه آفریقا به مبارزه ادامه می‌دهد. ‌
تعداد کرسی‌های پارلمان سومالی - برای اینکه ۲۰۰ عضو اتحادیه محاکم اسلا‌می و ۷۵ نماینده گروه‌های دیگر اپوزیسیون را هم شامل شود- به ۵۵۰ نفر رسیده که دو برابر تعداد قبلی است. سخنگوی سابق پارلمان سومالی شریف حسن شیخ عدن، به هواداری از ریاست‌جمهوری شیخ شریف صحبت کرده و گفته است <او یکی از سرشناس‌ترین افراد سومالی است و بهترین گزینه برای بحران فعلی.> وقتی شیخ شریف به ریاست‌جمهوری انتخاب شد اظهار داشت که <اولویت نخست من برقراری صلح و آرامش در سومالی است و تا آنجا که در توانم باشد به کشورم خدمت خواهم کرد( .>سایت الجزیره ۶ فوریه) با این وجود جنبش مقاومت الشباب که متحد اتحادیه محاکم اسلا‌می بوده توافق صلح جیبوتی را رد کرده است و انجام عملیات علیه دولت و همین‌طور هم علیه نیرو‌های حافظ صلح اتحادیه آفریقا را دنبال می‌کند. الشباب کنترل موثر بخش‌های بزرگی را در جنوب و مناطق مرکزی کشور در دست دارد. ‌
در اعلا‌میه‌ای که جنبش الشباب در تاریخ ۶ ژانویه منتشر کرد، آمده است: <ما به نیرو‌های اتحادیه آفریقا اخطار می‌کنیم که کشورمان را ترک کنند وگرنه با مقاومتی شدیدتر از آنچه تاکنون تجربه کرده‌اند روبه‌رو خواهند شد.> این جنبش بر این امر پا فشرده است که سومالی باید مبارزه‌اش را با هدف اخراج نیرو‌های اتحادیه آفریقا تشدید کند. یکی از رهبران گروه مقاومت الشباب با فرانس‌پرس صحبت کرده و کشتار ۱۸ غیرنظامی در ۵ فوریه به وسیله سربازان اتحادیه آفریقا در موگادیشو را محکوم کرده است. او گفته است <ما نیاز به کمک آنها نداریم و اگر قرار است مردم ما را به قتل برسانند، اصرار داریم همه جنگجویان کشور مبارزه خود علیه آنها را افزایش دهند.> ‌
الشباب چندین هزار جنگجوی مسلح دارد و برآورد می‌شود از لحاظ تعداد به همه نیرو‌های امنیتی غیرکارآمد سومالی و ۳۲۰۰ عضو نیرو‌های حافظ صلح اتحادیه آفریقا که ترکیبی از نیرو‌های اوگاندا و بروندی است، برتری داشته باشد. ‌
● مسوولیت بحران در سومالی
‌ تهاجم اتیوپی در دسامبر ۲۰۰۶ که با خواست دولت آمریکا در زمان بوش انجام شد، دلیل عمده بحران سیاسی اقتصادی موجود در سومالی است و بدترین بحران انسانی در قاره آفریقا را ایجاد کرده است. دولت اوباما حکومت جدید شیخ شریف را مورد تایید قرار داده است و از این جهت احتمال دارد ثبات و آرامش به کشور باز گردد، ولی مردم سومالی مجبورند تاوان همه خرابی‌ها و نابسامانی‌هایی را که آمریکا در ایجاد آنها مسوول است بپردازند. از دسامبر ۲۰۰۶ بیش از ۱۶ هزار انسان در این کشور کشته شده‌اند و حدود یک میلیون نفر بی‌خانمان. امید می‌رود مردم سومالی سرانجام مشکلا‌ت داخلی خود را حل کنند، همان‌طور که توانستند با مقاومت خود رژیم سابق مورد حمایت آمریکا را سرنگون کنند. این مردم از لحاظ تاریخی همیشه حافظ استقلا‌ل خود بوده‌اند و این سنت از طریق تجربه مقاومت در تهاجم خارجی به‌ویژه در دو سال گذشته استحکام بیشتری یافته است. ‌

منبع: پان‌آفریکن نیوزوایر
آبایومی آریکیوی
ترجمه: پوراندخت مجلسی

منبع : روزنامه اعتماد ملی