انواع گاهشماری درایران

● گاهشماری ایرانی
ایرانیان مبدا سال و نوروز را در آغاز بهار قرار داده اند. این مبداء از زمان ملکشاه سلجوقی و توسط منجمان ایرانی همچون عمر خیام بنیان گذاشته شده که از آن به نام تاریخ جلالی یا ملکی یاد شده است و از سال ۱۳۰۴ خورشیدی بنابر قانون مصوب یازدهم فروردین سال هجری شمسی که دارای شش ماه ۳۱ روزه پنج ماه ۳۰ روزه و یک ماه ۲۹ روزه با مبداءنوروز بهاری است به عنوان سال رسمی معرفی شده است
● گاهشماری هجری قمری
این گاهشماری بر مبنای چرخش و حلول ماه تنظیم می شود و دارای ۱۲ ماه (۳۵۵ روز )است. مبداءاین تقویم هجرت پیامبر از مکه به مدینه است.
● گاهشماری میلادی و آشوری
این دو تقویم از یک مبنای آغاز سالیانه برخوردار است که برابربا اول ژانویه است و ماه های برابر دارند ،اگر چه مبنای آغاز گاهشماری آشوری تا سالیان پیش برابر با یازدهم فروردین بوده است.قوم آشوری از اقوام با سابقه ایرانی هستند ،مبنای سالشمار آنان زمان وروداین قوم به ایران است.
● گاهشماری زرتشتی
مبداءآن نوروز است اما روزهای ماه ها از سی نام ویژه برخوردار بوده اند که در تطبیق با تقویم خورشیدی رسمی به دلیل ۳۱ روزه بودن شش ماه نخست سال از جابجایی نسبی شش روزه برخوردار است و مبنای شمارش آن تولد زرتشت است.
● گاهشماری عبری
این گاهشماری ریشه در تقویم عیلامی و هخامنشیان دارد و مورد استفاده یهودیان است.یهودیان مبداءگاهشماری خود را تولد حضرت آدم به روایت عبری می دانند.
گاهشماری صابئین مندابی
این قوم ساکن در استان خوزستان هستند و تقویم آنها دو مبداء دارد: آغاز یکی را از تولد حضرت یحیی ذکریا و دیگری را تولد حضرت آدم می دانند.
● گاهشماری دریایی
این تقویم در بین جنوب نشینان رایج بوده است.این گاهشماری از سه فصل صد روزه،یک فصل شصت روزه و روزهای پنجه برخوردار است که در آن فصلها به بخش های ده روزه تقسیم می شده اند.
● گاهشماری محلی
مردمان مناطق کوهدشت لرستان ،پشتکوه ایلام ،باستانی دیلمی ،طبری و کردان دارای تقویمهای محلی بوده اندکه بسیاری از آنان منسوخ شده است.

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان