خصوصی‌سازی صوری

▪ جناب آقای خستویی، شرایط فعلی بورس را چگونه ارزیابی می کنید؟
ـ از آنجا که حجم معاملات در بورس ایران اندک است، نمی‌توان انتظار داشت بازار سهام در شرایط مطلوبی به سر ببرد. بورس ما در نهایت، دولتی است. بنابراین هرگاه با بحران مواجه شود، سرمایه‌گذاران دولتی و حقوقی با ورود به بازار، مانع از اُفت قیمت سهام‌های مختلف می‌شوند. البته تلاش‌های زیادی برای بهبود اوضاع بازار و خروج از شرایط فعلی صورت می‌گیرد اما متأسفانه،
گاهی اخباری مانند تغییر بهره مالکانه معادن منتشر می‌شود که اثرات نامناسبی بر بازار سرمایه بر جای می‌گذارد. هر چند که پس از مدتی خبر افزایش بهره مالکانه معادن تکذیب شد، اما به صورت لحظه‌ای، اثر روانی نامطلوبی را بر بازار گذاشت. بورس، بازار پیچیده‌ای است که حجم اندک معاملات، دولتی بودن و عدم انجام خصوصی‌سازی واقعی موجب ایجاد نااطمینانی در بازار شده است. ‌ ‌
▪ مهمترین مشکل بورس ما چیست؟
ـ چنانچه وضعیت شرکت‌های بورسی را به دقت بررسی کنیم ملاحظه می‌شود که نمی‌توان آنها را به مفهوم واقعی خصوصی نامید و هنوز نشانه های دولتی بودن به چشم می‌خورد. این آثار دولتی بر بازار اثر می‌گذارد. بین‌المللی نبودن بورس و عدم رابطه با بورس‌های دیگر کشورهای جهان هم از دیگر مشکلات بازار سرمایه به شمار می‌رود.
▪ فکر می کنید بهترین راه نجات بورس چیست؟
ـ راه های متعددی برای خروج از شرایط فعلی وجود دارد. یکی از این روش ها، کارشناسی قوانین و مقررات است. همچنین، نیازمند تصمیم‌گیری‌های شفاف هستیم. به علاوه، باید شرکت‌هایی که در راستای اجرای اصل ۴۴ به بخش خصوصی واگذار می‌شوند از شفافیت کاملی برخوردار باشند. به طور مثال، هم اکنون بانک‌های دولتی موظف به اعطای اعتبار برای طرح‌های زودبازده هستند و با این اوضاع، پس از خصوصی شدن با مشکلات زیادی همراه خواهند شد.
▪ پیش‌بینی می کنید بورس در طول یک ماه باقی مانده سال چه روزهایی را پشت سر بگذارد؟
ـ انتظار تغییر چندانی وجود ندارد و تصور می‌کنم که شرایط همانند وضع موجود باشد. باید بپذیریم که منابع مالی و پولی موجود با محدودیت روبه‌رو هستند. ضمن این که بسیاری از افراد طی یک ماه آینده، سهام خود را حفظ می کنند تا با پایان سال مالی شرکت، از سود آن استفاده کنند. بنابراین نباید جابه‌جایی زیادی صورت بگیرد.
▪ اما استقبال خوبی از سهام فن‌آورن شد!
ـ نباید فراموش کنید که مردم ما خوش استقبال و بد بدرقه هستند. سهام شرکت‌های ملی صنایع مس ایران و سینا هم با استقبال خوبی وارد بورس شدند اما، پس از گذشت چند ماه از حضورشان در بازار، با صف فروش‌های طولانی مواجه شدند. به علاوه، رفتار اقتصادی افرادی که در بورس فعالیت می‌کنند به راحتی قابل تشخیص نیست.
▪ عرضه‌های عمده و واگذاری‌های صدر اصل ۴۴ را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ـ با واگذاری‌های صورت گرفته، حجم بازار از ۳۰ هزار میلیارد تومان به ۴۹ هزار میلیارد تومان رسید. اما در مجموع، بخش اندکی از سهام شرکت‌ها به بخش خصوصی واگذار شد، در حالی که بازاری، مناسب نامیده می‌شود که همواره داد و ستد در آن جریان داشته و فعال باشد. بورس ما شاهد خرید و فروش‌های زیاد نبوده و تحرک مضاعف در آن جریان ندارد. حجم معاملات روزانه این مسأله را به وضوح نشان می‌دهد. به علاوه، هم‌اکنون نقدشوندگی بازار بسیار پایین است و پیش‌بینی می‌شود که با نزدیک شدن به سال جدید، باز هم نقدینگی کاهش یابد. ‌ ‌
▪ چشم‌انداز شما برای سال آینده چیست؟
ـ شرایط سال آینده به مسایل سیاسی بستگی دارد. برای مثال، در حال حاضر کشور با هیجان انتخاباتی روبه‌رو است و تا پایان سال، نیز این روند پر رمز و راز ادامه خواهد داشت. بنابراین نمی‌توان به روشنی گفت که بازار سهام درسال آینده چه روندی را در پیش می‌گیرد.
▪ در شرایطی کنونی چه پیشنهادی به سهام داران دارید؟
ـ نگهداری سهم بهترین توصیه است، چرا که این روزها به پایان سال مالی بسیاری از شرکت‌ها نزدیک می‌شویم. اما با پایان سال مالی، سهام‌داران می‌توانند سود خود را دریافت کرده و پس از مجمع، اقدام به فروش سهم کنند. به علاوه، نقد کردن دارایی و تبدیل آن به پول در شرایط فعلی، سوددهی زیادی را نصیب سرمایه‌گذار نکرده و قدرت خرید وی را کاهش می‌دهد. زیرا با توجه به نرخ تورم موجود، پول بدون محافظ باقی‌مانده است.
▪ متشکریم.

منبع : ماهنامه اقتصاد ایران