کانون‌های مبادله ، استان تهران

همراه با توسعه و گسترش شهرنشینی، بازارهای متعددی در سطح استان و تهران بزرگ شكل گرفته است. غیر از بازارهای سنتی، به ویژه بازار بزرگ تهران، بازارهای جدید دیگری نیز به شكل سنتی و به صورت پراكنده در بخش‌های مختلف شهر ایجاد شده است.
با شكل‌گیری فروشگاه‌های بزرگ زنجیره‌ای از قبیل سپه، اتكا، قدس، شهروند و رفاه، مجموعه‌ای از نیازهای گوناگون مردم در این فروشگاه‌ها برآورده می‌شود. این نوع مراكز مبادله، در نقاط مختلف شهر تهران، ری و كرج استقرار یافته‌اند :
- فروشگاه‌های زنجیره‌ای رفاه دارای بخش‌های متعددی نظیر بخش‌های عرضه مواد خوراكی،‌ مواد شوینده و پاك‌كننده، صنایع دستی، نوشت‌افزار و كتاب، پوشاك، اسباب‌بازی و كالاهای دیگر است كه تعدادی از آن‌ها در میدان بهاران سعادت‌آباد، پونك، جلال‌ آل‌احمد، شهید لواسانی، صادقیه،‌‌ آزادگان، خیابان دماوند و خیابان آزادی شهر تهران استقرار یافته‌اند.
- فروشگاه‌های قدس كه به صورت مجموعه‌ زنجیره‌ای عمل می‌كنند و عرضه‌كننده كالاهای گوناگونی مانند پوشاك، مواد غذایی، آرایشی، لوازم منزل، صوتی و ... هستند.
- مراكز خود اشتغالی كه طرح ایجاد این مراكز با حمایت وزارت كار و امور اجتماعی و در سال 1366 شكل گرفته است. این مراكز، تركیبی هدایت شده از كارگاه تولید، بازار عرضه، فروش و آموزش هستند. آموزش و تشویق برای فراگیری هنرهای دستی و تزئینی به منظور ارتقای فرهنگ اشتغال در زمینه‌های هنری و ذوقی صورت می‌گیرد. این كانون‌ها به طور پراكنده در گوشه و كنار شهر استقرار یافته‌اند.
مراكز عمده‌ خود اشتغالی شهر تهران عبارت‌اند از : لاله (پارك لاله)، المهدی (ضلع جنوبی میدان آزادی، پارك المهدی)، نیروی هوایی (فلكه دوم نیروی هوایی)، ارم (واقع در مجتمع تفریحی ارم) و میدان راه‌آهن.
- فروشگاه‌های تعاونی شهر و روستا برای اولین بار و به شیوه نوین در سال 1338 با نام فردوسی با همكاری آلمان تأسیس شد. این فروشگاه در سال 1352 به فروشگاه‌های زنجیره‌ای تبدیل شد و پس از انقلاب، در زنجیره فروشگاه‌های تعاونی شهر و روستا قرار گرفت و در حال حاضر، زیر نظر وزارت بازرگانی اداره می‌شود و تعداد آن‌ها در تهران در حدود 90 فروشگاه است.
- بازارهای میوه و سبزی كه در نواحی مختلف شهری تهران برپا شده‌اند. از سال 1358 تاكنون هفت میدان بزرگ و 40 بازار روز در تهران ایجاد شده كه هم توزیع سریع و بی‌واسطه میوه و سبزی را میسر می‌سازند و هم مواد غذایی را با بهایی ارزان‌تر و با حجم و تنوعی بیش‌تر در اختیار مصرف‌كنندگان قرار می‌دهند.
دیگر مراكز مبادله شهر تهران عبارت‌اند از :
مراكز خرید عتیقه : خیابان منوچهری
مركز خرید صنایع دستی : خیابان طالقانی و استاد نجات‌اللهی
مركز خرید فرش : بازار بزرگ و خیابان فردوسی
مركز خرید كتاب : روبه‌روی دانشگاه تهران
شهر كتاب : بهجت‌آباد و ...