|
|
| در اغلب شهرهاى ايران کارگاه‌هاى سفالگرى وجود دارد که تعدادى از آنها مختص سفال‌هايى است که مورد مصرف محلى دارند. اما در بعضى ديگر از مناطق سفال‌هايى ساخته مى‌شود که به شهرهاى بزرگ منتقل شده و در فروشگاه‌ها به عموم عرضه مى‌شود. اين سفال‌ها وجه مشخصه‌اى داشته و از يکديگر متمايز مى‌باشند. اين تمايز به‌علت ويژگى‌هاى خاص بومى و نقوش محلى هر ناحيه است.
|
|
|
|
| اين منطقه به‌دليل داشتن خاک خوب از مراکز عمدهٔ سفالگرى است. خاک لالجين رسى و سفال‌هاى اين منطقه بدون نقش و با لعاب يک‌دست به بازار عرضه مى‌شود. فرآورده‌هاى آن عبارتند از سرويس‌هاى کامل غذاخوري، پارچ، ليوان، پايه آباژور، گلدان، مجسمه و اشياء تزئيني.
|
|
| رنگ لعاب‌هاى همدان اغلب لاجوردي، آبي، سرمه‌اي، حنايي، زرد، سبز، فيروزه‌اى و قهوه‌اى است. در لالجين انواع گلدان‌هاى قالبى با نقوش برجسته نيز ساخته مى‌شود.
|
|
|
|
| در شهرضا با دو نوع خاک کار مى‌کنند؛ يکى خاک رس منطقه و ديگر خاک سفى که از نقاط ديگر آورده مى‌شود. سفال‌هاى اين منطقه اغلب منقوش هستند. در شهرضا اشياء متنوعى چون کاسه، بشقاب، سرويس چاى‌خوري، گلدان، زيرسيگاري، شمعدان، ليوان و غيره ساخته مى‌شود.
|
|
| ظروف آبى شهرضا که منقوش است، نقش‌هايى به رنگ سياه با خطوط و طرح‌هايى ظريف شامل گل و برگ و تصوير ماهى و پرنده و حيوانات ديگر دارد که تمام ظروف را مى‌پوشاند. اين اشياء با خاک سفيد ساخته مى‌شود.
|
|
| سفال هفت رنگ شهرضا نيز با خاک سفيد ساخته مى‌شود که ابتدا سطح ظرف را با لايه‌اى از گل دوغاب سفيد خالص‌تر مى‌پوشانند، بعد نقوش مختلف را با خطوط ظريف سياه ترسيم کرد. سپس داخل نقش را با لعاب‌هاى رنگين متنوع پر مى‌کنند و بعد تمام بدنه را با لعاب بى‌رنگى مى‌پوشانند و مى‌پزند.
|
|
| نوع ديگرى از سفال نيز در شهرضا ساخته مى‌شود که بيشتر در اصفهان نقاشى مى‌شود و شبيه سفال هفت رنگ است. در اين نوع فقط نقوش با لعاب هستند و زمينه بدون لعاب مى‌ماند.
|
|
| ايجاد نقش به‌وسيلهٔ کنده‌کارى روى سفال نيمه‌خشک روش ديگرى است که در شهرضا به‌کار مى‌رود.
|
|
|
|
| در زنور در نزديکى تبريز نوعى خاک سفيد مرغوب يافت مى‌شود. در اين مناطق سرويس‌هاى غذاخوري، گلدان، شمعدان، زيرسيگاري، سرويس چاى‌خوري، قاب، قدح و ... ساخته مى‌شود. اين سفال‌ها به دو صورت ساده و منقوش عرضه مى‌شود. سفال‌هاى ساده تقريباً هميشه به رنگ فيروزه‌اى است که خاص منطقه است و سفال‌هاى منقوش که با طرح‌هاى ساده‌اى روى زمينه سفيد سفال را تزئين داده و شيئى را با يک لعاب بى‌رنگ پوشانيده و مى‌پزند.
|
|
|
|
| خاک اين منطقه رسى است و سفال اين منطقه با لعاب قهوه‌اى يک‌دست پوشانده مى‌شود. سفال‌ها داراى تزئينات برجسته هستند و فقط يک‌بار پخته مى‌شوند.
|
|
| کلپورگان (استان سيستان و بلوجستان)
|
|
| سفالگرى در کلپورگان خاص زن‌ها است و طرز کار بسيار ابتدايى و شبيه کار سفالگران پيش از تاريخ است. خاک اين منطقه خاک رس قرمز رنگ است و سفال‌ها بدون لعاب عرضه مى‌شود. پس از شکل دادن به اشياء و خشک شدن با سنگ آنها را صيقل مى‌دهند و پيه مى‌مالند و با نقوش (نقطه‌هاى سياه) تزئين مى‌کنند. اشياء اين منطقه بيشتر جنبه مصرف محلى دارد اما به‌دليل شباهت به ظروف ماقبل تاريخ در ميان شهرنشينان و خارجيان طرفداران زيادى دارد.
|
|
|
|
| در اين منطقه خاک سفيد استفاده مى‌شود و بيشتر انواع ظروف، کاسه و بشقاب، زيرسيگاري، شکلات‌خورى و غيره مى‌سازند. نقوش روى سفال‌ها شامل تصوير خورشيد است که خورشيد خانم گفته مى‌شود و ديگر تصوير گل‌هاى تزئينى و ماهى و پرنده است. اين نقوش با رنگ‌هاى آبي، سبز و زرد و خطوط ظريف سياه نقاشى مى‌شود و از زيبايى و اصالت خاص برخوردار است.
|
|
|
|
| در اين منطقه از خاک سفيد استفاده مى‌شود که اکثراً به‌صورت قدح و قاب است داراى حاشيه‌هاى ساده در لبه ظرف و نقوش ريز و کوچک پرنده و گل و برگ تزئينى در وسط مى‌باشد.
|
|
|
|
| در اين نايحه از خاک سفيد استفاده مى‌شود و کاسه، بشقاب، فنجان، نعلبکي، گلدان، شمعدان، زيرسيگارى و غيره مى‌سازند و آنها را اغلب با نقش گل رز تزئين مى‌کنند.
|
|
|
|
| سياهکل داراى خاک رس قرمز است و سفالگران اين ناحيه سفال را پس از ساخت و در حال نيمه‌خشک به‌صورت نقش‌هاى مشبک تزئين مى‌کنند. اين اشياء بدون لعاب عبارتند از: پايه آباژور، چراغ خواب، گلدان و شکلات‌خوري.
|
|
|
|
| در قم اشياء سفالى که با خاک رس ساخته مى‌شود بدون نقش خاص ولى با رنگ‌هاى مختلف تزئين مى‌شوند. خرمهره از توليدات اين شهر است که خاص اين منطقه مى‌باشد.
|
|
|
|
| در تهران نيز با استفاده از خاک رس اشياء گوناگونى ساخته مى‌شود که از نظر کيفيت ساخت و لعاب شبيه سفال لالجين است.
|
|
|
|
| در اين منطقه از چرخ‌هاى زمينى که با دست حرکت داده مى‌شوند، استفاده مى‌شود و محصولات آنها جنبه مصرف محلى دارد.
|
|
|
|
| در آستارا و بخش‌هايى از لنگرود سفالگران با نوعى خاک رس قرمز و با کمک قالب‌هاى مخصوص نوعى محصول سفالى ساخته مى‌شود که در پوشش سقف مورد استفاده قرار مى‌گيرد.
|
.jpg)
