دو

	دو آتش را به‌هم بهتر بوَد سوز (سعدى)
		رک: دو هيزم را به‌هم بهتر بوَد سوز
	دو بدين چنگ و دو بدان چنگال	يک به دندان چو شير غُرّانا (عبيدزاکانى)
		نظير: اين زمان پنج پنج مى‌گيرد
	دو بلبل بر گلى خوشتر سرايند (نظامى)
		رک: دو هيزم را به‌هم بهتر بوَد سوز (سعدى)
	دو پادشاه در اقليمى نگنجد٭
		نظير:
		دو شمشير در نيامى نگنجد
		ـ نگنجد دو شمشير در يک غلاف
		ـ يک کشتى و دو کشتيبان؟
		ـ غوغا بوَد دو پادشه اندر ولايتى (سعدى)
		ـ کجا ديدى دو تيغ اندر نيامى (اسعد گرگانى)
	دو تا بشنو يکى بگو!
		رک: يکى بگو دو تا بشنو
	دو تا در را که پهلوى هم مى‌گذراند براى اين است که به درد هم برسند
		رک: دو لنگه را که پهلوى هم مى‌گذارند...
	دو تن ترسد ز بشکسته کمانى٭
		رک: از تفنگ خالى دو نفر مى‌ترسند
			٭ عجب‌تر زين نديدم داستانى	.................. (اسعد گرگانى)
	دو جا مهمانم اما اشتها نيست٭ (حکيم سوزى)
			٭ ............................	خدايا مرگ روزى کن تو امشب (حکيم سوزى)
	دو جو در شکم بِهْ که ده من به پشت (اميرخسرو دهلوى)
	دو چشم که به‌هم افتد يکى را شرم آيد
		رک: چشم که توى چشم افتاد حيا مى‌کند
	دو چيز اندوه را از دل مى‌برد يکى ديدار دوستان و ديگرى سخن عالمان و دانايان
	دو چيز است که با دو چيز صورت نبندد: مستورى با مستى و خودپرستى با خداپرستى (پريشان قاآنى)
	دو چيز محال عقل است: خوردن بيش از رزق مقسوم و مردن پيش از وقت معلوم (سعدى)
	دو چيز مرد سفر را غم کند آزاد على‌الصّباح نشابور و خفتن بغداد
	دو خر سرِ يک آخور نمى‌سازند
		يعنى: دو مفتخوار بر سرِ يک مال با هم سازش نتوانند کرد
	دو خصم از پيش قاضى راضى نروند (سعدى)
	دود از کُنده برمى‌خيزد
		رک: آتش از چنار پوسيده برآيد
	دود را از شعله حاصل غير پيچ و تاب نيست (بيدل)
	دود در زمستان بِهْ از دَم است
		رک: در زمستان دود بَهْ از دم است
	دود روزنهٔ خود را پيدا مى‌کند
		رک: آب راه خودش را باز مى‌کند
	دو دست دارى دو دست ديگر هم قرض کن کلاهت را محکم نگهدار!
	دو دستماله مى‌رقصد!
		نظير:
		ذوقبلتين است
		ـ يک روى در دو محراب دارد
		ـ رفيق دارا و يار اسکندر است
	دو دفعه آب جاى يک دفعه نان را نمى‌گيرد
	دو دلبر داشتن از يکدلى نيست٭
		رک: خدا يکى، يار يکي
			٭ .............................	دو دل بودن کسى را عاقلى نيست (نظامى)
	دودل يک شود بشکند کوه را٭
		رک: اتّحاد موجب قوّت است
			٭..........................	پراکندگى آرد انبوه را (نظامى)
	دود نشانهٔ آتش است
		رک: هيچ دودى بى‌آتش نيست
	دو دوتا چهار تا مى‌شود نه شش‌ تا!
		در دهساله اسب و سه دهساله مرد هنرها نمايند اندر نبرد
	دو 'دَه نيم' بهتر از يک 'دَه يک' است
		نظير: دو مويز بهتر از يک خرماست
		نيزرک: سود اگر خواهى از اندازه زيادت مطلب
	دور از شتر بخواب خواب آشفته مبين
		رک: در قبرستان نخواب تا خواب آشفته نبينى
	دوران باخبر در خضورند و نزديکان بى‌بصر دور (سعدى)
	دور بيند هر که او را چشم دل بينا بوَد ٭
		نظير:
		گرچه دور است او به چشم دل همى بيند تو را
		ـ چشم دل باز کن که آن بينى	آنچه ناديدنى است آن بينى (هاتف)
			٭ گرچه دور است او به چشم دل همى بيند تو را	....................... (معزّى)
	دور دور على تُرکه و حاجى لُره است٭(عا).
		رک: دور دور ميرزا جلال است...
			٭على تُرکه و حاجى لُره نام دو تن از قدّاره‌بندها و لوطيان قديم تهران است
	دور دور ميرزا جلال است، هر کارى حلال است!
		نظير:
		هر کى هر کى است
		ـ بيست پا را بس است يک موزه!
		ـ دور دور على‌تُرکه و حاجى لُره است (عا).
	دور کن زنبور ناخورده نيش (سعدى)
		نظير: اقتلوا الموذى قبل ان يوذي
	دور مجنون گذشت و نوبت ماست	هرکسى پنج روزه نوبت اوست (حافظ)
	دو رويه بوَد گردش روزگار (فردوسى)
		رک: جهان را نيست کارى جز دورنگى
	دورى از احمق نزديکى به خداست (از ترجمهٔ زهرالربيع)
		رک: ز احمقان بگريز چون عيسى گريخت
	دورى و دوستى!
		نظير: مشتاقى بِهْ که ملولى
	دوزخ از دور بهشت است تماشائى را٭
		نظير: از دور شيون سور نمايد
			٭ شور پروانه ز بلبل طلبى؟ شرمت باد	............... (جندقى قندهارى)
	دوزخ بِه جهان صحبت نااهل بوَد ٭
		رک: روح را صحبت ناجنس عذابى است اليم
			٭ خواهى که بدانى به يقين دوزخ را	........................... (خيّام)
	دوزخى هرگز نبيند روى و موى حور عين (منوچهرى)
	دوست آن بِهْ که بى‌وفا نبوَد (نظامى)
	دوست آن است که با تو راست گويد نه آنکه دروغ‌ تو را راست انگارد (مرزبان‌نامه)
		رک: دوست بايد چو آينه باشد چو اندرو نگرى
	دوست آن است که بگرياند و دشمن آن است که بخنداند
		نظير: دوست آن است که با تو راست گويد نه آنکه دروغ تو را راست انگارد