مصرف ویتامین بعد از زایمان، باز هم آهن لازم است؟

دوران پس از زایمان، دوران بسیار حساس و نیازمند مراقبت‌های خاصی است. اگر شما نیز جزء مادرانی هستید كه وعده غذایی خود را به طور كامل نمی‌خورند و یا آن‌را با فرزند خود تقسیم می‌كنند. باید بدانید كه نتیجه آن چیزی نخواهد بود، جز آنكه احتمالا ویتامین‌ها و مواد معدنی لازم برای سلامت و حفظ انرژی بدن‌تان را دریافت نخواهید كرد.
خانم‌ها به دلیل عدم دریافت ویتامین‌های مورد نیاز پس از زایمان، دچار كمبود آنها می‌شوند و زنانی كه به مقدار كافی گوشت و یا محصولات حیوانی استفاده نمی‌كنند، معمولاً كمبود آهن، كلسیم، ویتامین D، اسید فولیك، روی و ویتامین B12 دارند. بهترین راه دریافت این ویتامین‌ها، مصرف مواد غذایی مفید و داشتن یك رژیم غذایی مناسب است.
قطعا مصرف مواد مغذی و جذب ویتامین‌ها از طریق یك رژیم غذایی صحیح، بهتر از مصرف قرص و مكمل است. علاوه بر این، خوردن غذا، یكی از لذت‌های بزرگ زندگی است. اگر مادر هستید و مشغله زندگی شما بسیار زیاد است و فرصت كافی برای خوردن مواد مغذی ضروری را ندارید بهتر است روزانه یك عدد مولتی ویتامین مصرف كنید.
نیازهای تغذیه‌ای زنان در هر دوره از زندگی آنان متفاوت می‌باشد و در هر مرحله (قبل از باردار شدن، دوران بارداری، پس از زایمان و دوران شیردهی) باید ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری را دریافت كنند. از هیچ نوع مكمل و ویتامینی بیش از مقدار مورد نیاز بدن‌تان استفاده نكنید. برخی از مكمل‌ها فقط حاوی یك نوع ویتامین و مواد مغذی هستند كه از مقدار مجاز روزانه بیشتر است.
برخی از مواد مغذی اثرات سمی دارند و زمانی كه در دوزهای بالا مصرف شوند، در صورت بارداری، خطرات زیادی برای جنین به وجود می‌آورند. لزوما مصرف مكمل در دوران بارداری خوب نیست و گاها حتی خطرناك هم هست؛ مثلا سطح بالای ویتامین A در دوران بارداری می‌تواند منجر به نقص مادرزادی در نوزاد شود. همیشه بهترین روش این است كه تحت نظر پزشك و طبق دستور او از مكمل‌ها استفاده كنید.
جذب ویتامین در بدن

برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی به سادگی جذب بدن نمی‌شوند و بسیاری از زنان در دوران تولد كودك‌شان دچار كمبود این مواد هستند. اگر شما گیاه خوار هستید و یا مقدار گوشت در رژیم غذایی شما كم است، ممكن است در معرض ابتلا به كمبود روی و ویتامین B12 نیز قرار داشته باشید؛ زیرا منابع حیوانی سرشار از این مواد مغذی هستند.  مقدار این مواد را به سادگی و با انجام یك آزمایش خون می‌توان تشخیص داد.

 

 آهن

آهن برای شكل‌گیری و عملكرد سلول‌های طبیعی قرمز خون و حمل اكسیژن در بدن، بسیار ضروری است و به رشد و تمایز سلول‌های حیاتی بدن در دوران بارداری كمك می‌كند. دریافت كم آهن موجب كم خونی می‌شود و سلامتی را به خطر می‌اندازد. كم خونی باعث خستگی فردی می‌شود و ایمنی بدن را كاهش می‌دهد. زنان به دلیل قاعدگی ماهیانه و از دست دادن خون، بیشتر در معرض ابتلا به كم خونی قرار دارند.

 

 آهن؛ قبل از بارداری
نیاز روزانه در این دوران 18 میلی‌گرم است و گوشت قرمز بهترین منبع آهن می‌باشد. اگر چه آهن موجود در سبزی‌ها به راحتی و سرعت آهن موجود در گوشت جذب بدن نمی‌شود، ولی سایر غذاهای غنی از آهن عبارتند از: غلات غنی شده، لوبیا، حبوبات، سویا و ماهی.

اگر گیاه خوار هستید و یا دوره‌های قاعدگی سنگین دارید، مصرف یك مكمل آهن و یا مولتی ویتامین كه حاوی آهن باشد را به شما توصیه می‌كنیم (البته با مشورت پزشك). سعی نكنید كم خونی خود را سرخود و با مصرف آهن درمان كنید، زیرا مصرف بیش از حد آهن نیز می‌تواند خطرناك باشد.

 آهن؛ حین بارداری
 در دوران بارداری نیاز بدن به آهن از 18 میلی‌گرم در روز به 27 میلی‌گرم افزایش می‌یابد و به همین دلیل است كه مركز كنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، به خانم‌های باردار توصیه می‌كند به محض اطلاع از بارداری، دست كم 30 میلی‌گرم آهن در روز دریافت كنند.

از آنجا كه دریافت بیشتر آهن در دوران بارداری موجب حالت تهوع یا یبوست شدید در برخی زنان می‌شود، سعی كنید برای به حداقل رساندن حالت تهوع خود، آهن را با غذا مصرف كنید. همچنین غذاهای فیبردار و آبدار بخورید تا علاوه بر كاهش حالت تهوع، یبوست را كاهش دهد.

 

 آهن؛ پس از زایمان
در چند هفته اول پس از زایمان، نیاز بدن به آهن بسیار زیاد است. هر خانم، در زایمان طبیعی مقدار زیادی خون از دست می‌دهد كه این خونریزی پنج تا شش هفته پس از زایمان نیز ادامه خواهد داشت و بیشتر خانم‌ها بعد از زایمان به كم خونی دچار می‌شوند.

بنابراین به تمامی آنها توصیه می‌شود، دست كم تا اولین هفته پس از تولد نوزادشان، مصرف ویتامین‌های دوران بارداری خود را قطع نكنند. در خانم‌های شیرده، نیاز بدن به آهن به 9 میلی‌گرم در روز كاهش می‌یابد؛ زیرا خانم‌ها در دوران شیردهی معمولا قاعدگی ندارند و خونی از دست نمی‌دهند.

 

 اسید فولیك
فولات نوعی ویتامین B می‌باشد. مصرف فولات در طول دوره تقسیم سلولی سریع (مثل حاملگی) بسیار ضروری است و در ساخت DNA و RNA، اهمیت دارد. مطالعات نشان می‌دهد زنانی كه قبل از بارداری به مقدار كافی فولات و یا اسید فولیك مصرف كرده‌اند، خطر تولد نوزاد مبتلا به نقص سیستم عصبی و تغییر شكل مغز تا 70 درصد كاهش می‌یابد.

فولات به طور طبیعی در سبزیجات با برگ سبز، در میوه‌ها و در نخود و حبوبات یافت می‌شود. نان، غلات و حبوبات نیز سرشار از اسید فولیك هستند.

 

 اسید فولیك؛ قبل از بارداری
مقدار مورد نیاز بدن خانم‌ها در روز 400 میكروگرم است و كارشناسان تغذیه به خانم‌هایی كه در سن باروری هستند، حتی اگر قصد بارداری ندارند، توصیه می‌كنند روزانه دست كم 400 میكروگرم اسید فولیك مصرف كنند كه حتی می‌تواند از طریق مكمل باشد؛ زیرا در سه ماه اول بارداری سیستم عصبی جنین شكل می‌گیرد و برای این شكل‌گیری، اسید فولیك بسیار ضروری است.

بیش از 50 درصد بارداری‌ها بدون برنامه‌ریزی شكل می‌گیرد و به همین دلیل مصرف اسید فولیك را به تمامی زنان توصیه می‌كنند. اما اگر قصد بارداری دارید، حتما با مشورت پزشك از سه ماه قبل مصرف اسید فولیك را آغاز كنید.

 

 اسید فولیك؛ حین بارداری

در طول بارداری نیاز بدن به اسید فولیك به 600 میكرو ‌گرم در روز افزایش می‌یابد. به طور معمول تمامی مولتی ویتامین‌ها، حاوی 1000 میكروگرم اسید فولیك هستند.

 

 اسید فولیك؛ پس از زایمان

 در زنان شیرده مقدار مورد نیاز بدن به اسید فولیك 500 میكرو‌گرم در روز است و اگر به نوزاد خود شیر نمی‌دهند، همان 400 میكرو‌گرم كافی است.