سه شنبه, ۱۶ بهمن, ۱۴۰۳ / 4 February, 2025
مجله ویستا
13دلیل بی اشتهایی بچه ها
قدری خونسرد باشید، رفتار و گفتار خود را كنترل نمایید تا كودك متوجه نشود كه چقدر غذا خوردن او اهمیت دارد. ولی قبل از پرداختن به دلایل عمدهی بی اشتهایی كودكان به این موضوع تاكید میگردد كه رشد سریع نوزادان در سال دوم و سوم نسبت به سال اول زندگی كه وزن تولدشان به سه برابر افزایش مییابد (یعنی حدوداً 9 تا 11 كیلوگرم) و همچنین افزایش قدی بین 25 تا 30 سانتیمتر نسبت به قد زمان تولد خود دارند، بسیار كاهش مییابد و این تفاوت سرعت وزنگیری و افزایش قد طبعاً در میزان نیاز آنها به مقدار انرژی و مواد مغذی و حجم غذای خورده شدهی آنها نیز تأثیر گذاشته و كمغذایی آنها را موجب میگردد كه نباید با بیاشتهایی و یا كماشتهایی اشتباه گرفته شود؛اگر شما عزیزان به ریشهیابی علل به وجود آورندهی بیاشتهایی پی برده و این عوامل را از پیش پای خود بردارید خواهید دید كه چه ساده، روند رشد و بالندگی بچه در چهارچوب ظرفیتهای ژنتیكی بهتر از سابق خواهد شد و علاقه او به غذاهای مختلف نمود خواهد یافت.
1- در پایان ششمین ماه زندگی نوزادان یعنی نیمهی دوم سال اول زندگی، باید به صورت سیستماتیك و برنامهریزی شده تغییراتی در نوع و قوام غذای روزانهی كودكان به عمل آورده شود یعنی نه تنها به طور تدریجی به تنوع بخشیدن به مواد غذایی دریافتی كودك اقدام شود بلكه قوام آنها نیز از حالت مایعات صرف به سوی غذاهای سفتتر تغییر یابد. در آغاز با دادن فرنی رقیق یا حریرهی بادام به صورت تدریجی اولین قدم در تغییر یكنواختی و قوام غذاها برداشته میشود. حال اگر در سال دوم زندگی نیز به جای تغذیهی بچه با غذاهای مناسب این سن و سال فقط حریره بادام و فرنی و سوپ داده شود به طور حتم مورد استقبال و علاقهی كودك قرار نخواهد گرفت.
2- گاهی عدهای از شما عزیزان تصور میفرمایید، هر چه بچه شیر بیشتری بخورد، برای رشد و نمو او مفیدتر خواهد بود. گرچه شیر مادر یا فرمولا در سال دوم نیز از ارزش بالایی برخوردار میباشد ولی در سال دوم زندگی وعدههای اصلی روزانه باید به طور مرتب از غذاهای مناسب این سن و سال تأمین شود ولی در میان وعدهها و شبها بچه را باید از شیر مادر بهرهمند نمود. توجه كنید كه دادن شیر مادر به تنهایی به جای غذاهای مغذی قادر به تأمین نیاز رشدی بچه نخواهد بود تا چه رسد به پر كردن معدهی كوچك كودك با انواع جوشاندهها یا شیر خشك یا شیر گاو كه علاوه بر زمینهسازی كمخونی ناشی از كمبود آهن، امل بیاشتهایی كودك و چه بسا مبتلا گردیدن او به عفونتهای گوارشی خواهد گشت.
3- گاهی رفتارهای مهرآمیز مادر یا وابستگان، در قالب دادن هدیه و یا خورانیدن شكلات، شیرینی، بستنی و انواع نوشیدنیهای مختلف در میانوعده نمود پیدا میكند كه باعث سوق دادن ذائقهی كودك به سمت مصرف چنین تنقلاتی میشود. اشتهای او را نیز جهت میل كردن مواد غذایی مفید و مغذی، متر نموده و عاملی جهت سر باز زدن كودك از خوردن غذاهای اصلی و اساسی میشود و زمینهی گرایش او را به مواد شیرین و پرچرب فراهم میسازد.
4- گاهی بچهها از خوردن غذای خاصی خودداری نموده و یا علاقه و رغبتی به آن مادهی غذایی كه ممكن است خیلی هم ارزشمند باشد، نشان نمیدهند؛ وادار نمودن اجباری كودك با هر ترفندی به تناول چنین غذایی موجب خواهد شد كه در سنین بعدی نیز از خوردن چنین غذایی خودداری نماید. بهتر است بدون هیچگونه عكسالعملی از دادن آن خودداری كنند ولی در آینده با مخلوط نمودن آن با سایر غذاهای مورد علاقهی كودك، او را به تدریج به قبول چنین غذایی راغب نمایید؛ عدم پافشاری و اجبار كودك به بیشتر خوردن یا تمام كردن به موقع غذا موجب خواهد شد كه او به نیازهای واقعی خود به غذا پاسخ گوید.
5- گاهی بچهها به علت دیر خوابیدن شبانه، خستگی و یا خوابآلودگی، اشتهایی به خوردن وعدههای غذایی از خود نشان نمیدهند؛ بهتر است به جای اصرار و پافشاری، چند دقیقهای قبل از دادن غذا، بچه را به غذا خوردن فرا خوانده و با شستن دست و روی او و برطرف كردن هیجان و خستگیاش، اقدام به غذا دادن كنید.
6- در قبال وقتگذرانی كودك هنگام غذا خوردن كه در حد معقول، طبیعی تلقی میگردد، نباید بچه را وادار به خوردن سریع نمود چرا كه با ایجاد واكنش منفی، او را به وقتگذرانی بیشتر هدایت خواهید كرد. كودكان در سنین 9 ماهگی تا پایان 5/2 سالگی با غذا بازی میكنند و میخواهند كه با انگشتان خود غذا را لمس نمایند. در این سنین دادن مواد غذایی انگشتی مثل كتلت و شامی و كوكوی سیبزمینی یا برشهای كوچك از ساندویچهای تهیه شده در منزل تحت نظارت مادر هیچ اشكالی نخواهد داشت. ضمناً شكایت دائمی شما از نحوهی غذا خوردن و عدم رغبت بچه به غذاهای داده شده، كودك را متوجه خواهد كرد كه قادر میباشد از این حربه استفاده كرده و خواستههای خود را به پدر و مادر تحمیل نماید.
7- آغاز حس استقلالطلبی در سنین دوم و سوم زندگی موجب بروز واكنشهای منفی میشود. مثلاً كودك در قبال اصرار بی حد و وادار نمودن اجباری به خوردن مادهی غذایی خاص یا انجام عمل معین و مشخص، از خود عناد و سرپیچی نشان خواهد داد. برعكس منع كردن شما از خوردن مادهای و یا انجام كار و عمل معینی او را حریصتر به خوردن آن غذا یا انجام عمل منع شده مینماید.
8- مطمئن باشید کودکان به عكسالعملهای شما در قبال خوردن یا نخوردن مادهای و یا انجام یا عدم انجام عملی كاملاً واقفند و آگاهی دارند و از این طریق انتقام زورگوییها و مجبور ساختن به انجام عملی كه برخلاف میل و خواستهشان میباشد را میگیرند. از حرص خوردن و عصبانیت درونی شما كاملاً اطلاع دارند و از اینكه توانستهاند چنین موفقیتی را با نخوردن غذایی یا عدم انجام عملكردی كسب نمایند غرق لذت میشوند. خونسردی و عدم نشان دادن عكسالعمل مثبت و یا منفی شما در برابر چنین عملكردی نتایج شگفتانگیزی را موجب خواهد شد.
9- با مشاركت دادن كودك خود در خوردن غذا به هر نحوی كه دلخواهش باشد و هر زمانی كه میل دارد حس استقلالطلبی و اتكا به نفس او را تقویت نمایید؛ باور كنید در مدت زمان كوتاهی بچهی شما قادر خواهد بود به طور دقیق لیوان و قاشق خود را مورد استفاده قرار بدهد؛ ریختوپاشهای فعلی او را تحمل نمایید و اجازه بدهید به تدریج رفتارهای تغذیهای و منشهای رفتاری او تكامل و پختگی لازم را به دست آورد.
10- كودك خود را با بچههای همسن و همجنس او مقایسه نفرمایید؛ برخی از كودكان كمحركتتر یا فعالتر، كموزنتر یا سنگینتر، قد بلندتر یا قد كوتاهتر از دیگران میباشند. علت واقعی آنها به زمینههای ژنتیكی شاخهی پدری و مادری، محیط زندگی و تفاوت سرعت در رشد برنامهریزی شده آنها برمیگردد و بنابراین بهتر است برای كنترل روند رشد بچهی خود به جداول پایش رشد او توجه فرمایید و كودك را با خودش مقایسه كنید تا زمانی كه روند صعودی در صدك مربوط به خودش ملاحظه شود، جای هیچگونه نگرانی وجود ندارد.
11- گاهی در مسیر رشد و افزایش ماهها و سالهای زندگی كودك، عوامل و عوارضی مثل دندان درآوردن، ابتلا به بیماریهای عفونی، اسهال و استفراغ وجود دارد، لذا نوساناتی در افزایش صعودی وزن به صورت خط مستقیم یا حتی به صورت نزولی در مسیر رشد به چشم خواهد خورد كه كاملاً موقتی است و به زودی با تغذیه متناسب و متعادل واماندگی رشد قدی و وزنی جبران خواهد شد ولی اگر این روند كماكان ادامه داشته باشد باید با مشورت پزشك معالج و یا متخصص تغذیهی كودكان علتیابی و چارهجویی بشود.
12- علاوه بر بیماریهای جسمی، محروم شدن بچه از مهر و عاطفهی پدری و مادری یا هر دوی آنها یا دوری از یكی یا هر دو تأثیر مستقیم و بسیار چشمگیری در خورد و خوراك و اشتهای بچه داشته و آثار آن به صورت احتمالی در روند رشد نمایان میگردد. توجه داشته باشید علاوه بر علل رفتاری در قبال بیاشتهایی كودكان، نبایستی سایر عوامل تأثیرگذار را نیز دست كم گرفت و به آنها بیاعتنایی نشان داد گرچه این اختلالات نادر است و شیوع كمتری دارد ولی به هر صورت آگاهی شما بزرگواران از علل زیر و چارهاندیشی به موقع و اقدام سریع خالی از لطف نخواهد بود. اولین عامل غیررفتاری در ایجاد بیاشتهایی، ابتلای حاد كودك به عفونتهای مختلف در اندامهای گوارشی، ریوی و یا گوش میانی است كه سریعاً با مشورت متخصص كودكان باید چارهاندیشی شود. علاوه بر عفونتهای حاد، عفونتهای مزمن و یا مصرف دایمی بعضی از داروها مثل ضدتشنجها و ضدافسردگی و ضدحساسیت و یا سایر داروهای تجویزی متخصص كودكان نیز در قبال اشتها تأثیرگذار بود و باید چارهاندیشی شود.
علاوه بر بیماریهای جسمی، محروم شدن بچه از مهر و عاطفهی پدری و مادری یا هر دوی آنها یا دوری از یكی یا هر دو تأثیر مستقیم و بسیار چشمگیری در خورد و خوراك و اشتهای بچه داشته و آثار آن به صورت احتمالی در روند رشد نمایان میگردد
13- كمبود بعضی از ریزمغذیها مثل كمخونی ناشی از فقر آهن یا كمكاری تیروئید، كمبود روی و یا بیماریهای روماتیسمی، نارساییهای قلبی، اختلالات غدد درونریز، عدم دریافت كلیه مواد مغذی و املاح یا افزایش مصرف ویتامینهای ا و ای و مسمومیتهای ناشی از آنها یا سایر مسمومیتها با فلزات سمی از جمله جیوه یا سرب عوامل ایجادكنندهی بیاشتهاییهای مرضی بوده و باید سریعاً تحت نظر یك متخصص كودكان نسبت به تشخیص و درمان آنها اقدام لازم به عمل آورده شود.
نینیبان جدیدترین و بهترین مطالب خود را در تلگرام و از طریق سه کانال «راهنمای بارداری»، «زندگی با کودک» و «سلامت زنان» در اختیار شما قرار میدهد.
1- در پایان ششمین ماه زندگی نوزادان یعنی نیمهی دوم سال اول زندگی، باید به صورت سیستماتیك و برنامهریزی شده تغییراتی در نوع و قوام غذای روزانهی كودكان به عمل آورده شود یعنی نه تنها به طور تدریجی به تنوع بخشیدن به مواد غذایی دریافتی كودك اقدام شود بلكه قوام آنها نیز از حالت مایعات صرف به سوی غذاهای سفتتر تغییر یابد. در آغاز با دادن فرنی رقیق یا حریرهی بادام به صورت تدریجی اولین قدم در تغییر یكنواختی و قوام غذاها برداشته میشود. حال اگر در سال دوم زندگی نیز به جای تغذیهی بچه با غذاهای مناسب این سن و سال فقط حریره بادام و فرنی و سوپ داده شود به طور حتم مورد استقبال و علاقهی كودك قرار نخواهد گرفت.
2- گاهی عدهای از شما عزیزان تصور میفرمایید، هر چه بچه شیر بیشتری بخورد، برای رشد و نمو او مفیدتر خواهد بود. گرچه شیر مادر یا فرمولا در سال دوم نیز از ارزش بالایی برخوردار میباشد ولی در سال دوم زندگی وعدههای اصلی روزانه باید به طور مرتب از غذاهای مناسب این سن و سال تأمین شود ولی در میان وعدهها و شبها بچه را باید از شیر مادر بهرهمند نمود. توجه كنید كه دادن شیر مادر به تنهایی به جای غذاهای مغذی قادر به تأمین نیاز رشدی بچه نخواهد بود تا چه رسد به پر كردن معدهی كوچك كودك با انواع جوشاندهها یا شیر خشك یا شیر گاو كه علاوه بر زمینهسازی كمخونی ناشی از كمبود آهن، امل بیاشتهایی كودك و چه بسا مبتلا گردیدن او به عفونتهای گوارشی خواهد گشت.
3- گاهی رفتارهای مهرآمیز مادر یا وابستگان، در قالب دادن هدیه و یا خورانیدن شكلات، شیرینی، بستنی و انواع نوشیدنیهای مختلف در میانوعده نمود پیدا میكند كه باعث سوق دادن ذائقهی كودك به سمت مصرف چنین تنقلاتی میشود. اشتهای او را نیز جهت میل كردن مواد غذایی مفید و مغذی، متر نموده و عاملی جهت سر باز زدن كودك از خوردن غذاهای اصلی و اساسی میشود و زمینهی گرایش او را به مواد شیرین و پرچرب فراهم میسازد.
4- گاهی بچهها از خوردن غذای خاصی خودداری نموده و یا علاقه و رغبتی به آن مادهی غذایی كه ممكن است خیلی هم ارزشمند باشد، نشان نمیدهند؛ وادار نمودن اجباری كودك با هر ترفندی به تناول چنین غذایی موجب خواهد شد كه در سنین بعدی نیز از خوردن چنین غذایی خودداری نماید. بهتر است بدون هیچگونه عكسالعملی از دادن آن خودداری كنند ولی در آینده با مخلوط نمودن آن با سایر غذاهای مورد علاقهی كودك، او را به تدریج به قبول چنین غذایی راغب نمایید؛ عدم پافشاری و اجبار كودك به بیشتر خوردن یا تمام كردن به موقع غذا موجب خواهد شد كه او به نیازهای واقعی خود به غذا پاسخ گوید.
5- گاهی بچهها به علت دیر خوابیدن شبانه، خستگی و یا خوابآلودگی، اشتهایی به خوردن وعدههای غذایی از خود نشان نمیدهند؛ بهتر است به جای اصرار و پافشاری، چند دقیقهای قبل از دادن غذا، بچه را به غذا خوردن فرا خوانده و با شستن دست و روی او و برطرف كردن هیجان و خستگیاش، اقدام به غذا دادن كنید.
6- در قبال وقتگذرانی كودك هنگام غذا خوردن كه در حد معقول، طبیعی تلقی میگردد، نباید بچه را وادار به خوردن سریع نمود چرا كه با ایجاد واكنش منفی، او را به وقتگذرانی بیشتر هدایت خواهید كرد. كودكان در سنین 9 ماهگی تا پایان 5/2 سالگی با غذا بازی میكنند و میخواهند كه با انگشتان خود غذا را لمس نمایند. در این سنین دادن مواد غذایی انگشتی مثل كتلت و شامی و كوكوی سیبزمینی یا برشهای كوچك از ساندویچهای تهیه شده در منزل تحت نظارت مادر هیچ اشكالی نخواهد داشت. ضمناً شكایت دائمی شما از نحوهی غذا خوردن و عدم رغبت بچه به غذاهای داده شده، كودك را متوجه خواهد كرد كه قادر میباشد از این حربه استفاده كرده و خواستههای خود را به پدر و مادر تحمیل نماید.
7- آغاز حس استقلالطلبی در سنین دوم و سوم زندگی موجب بروز واكنشهای منفی میشود. مثلاً كودك در قبال اصرار بی حد و وادار نمودن اجباری به خوردن مادهی غذایی خاص یا انجام عمل معین و مشخص، از خود عناد و سرپیچی نشان خواهد داد. برعكس منع كردن شما از خوردن مادهای و یا انجام كار و عمل معینی او را حریصتر به خوردن آن غذا یا انجام عمل منع شده مینماید.
8- مطمئن باشید کودکان به عكسالعملهای شما در قبال خوردن یا نخوردن مادهای و یا انجام یا عدم انجام عملی كاملاً واقفند و آگاهی دارند و از این طریق انتقام زورگوییها و مجبور ساختن به انجام عملی كه برخلاف میل و خواستهشان میباشد را میگیرند. از حرص خوردن و عصبانیت درونی شما كاملاً اطلاع دارند و از اینكه توانستهاند چنین موفقیتی را با نخوردن غذایی یا عدم انجام عملكردی كسب نمایند غرق لذت میشوند. خونسردی و عدم نشان دادن عكسالعمل مثبت و یا منفی شما در برابر چنین عملكردی نتایج شگفتانگیزی را موجب خواهد شد.
9- با مشاركت دادن كودك خود در خوردن غذا به هر نحوی كه دلخواهش باشد و هر زمانی كه میل دارد حس استقلالطلبی و اتكا به نفس او را تقویت نمایید؛ باور كنید در مدت زمان كوتاهی بچهی شما قادر خواهد بود به طور دقیق لیوان و قاشق خود را مورد استفاده قرار بدهد؛ ریختوپاشهای فعلی او را تحمل نمایید و اجازه بدهید به تدریج رفتارهای تغذیهای و منشهای رفتاری او تكامل و پختگی لازم را به دست آورد.
10- كودك خود را با بچههای همسن و همجنس او مقایسه نفرمایید؛ برخی از كودكان كمحركتتر یا فعالتر، كموزنتر یا سنگینتر، قد بلندتر یا قد كوتاهتر از دیگران میباشند. علت واقعی آنها به زمینههای ژنتیكی شاخهی پدری و مادری، محیط زندگی و تفاوت سرعت در رشد برنامهریزی شده آنها برمیگردد و بنابراین بهتر است برای كنترل روند رشد بچهی خود به جداول پایش رشد او توجه فرمایید و كودك را با خودش مقایسه كنید تا زمانی كه روند صعودی در صدك مربوط به خودش ملاحظه شود، جای هیچگونه نگرانی وجود ندارد.
11- گاهی در مسیر رشد و افزایش ماهها و سالهای زندگی كودك، عوامل و عوارضی مثل دندان درآوردن، ابتلا به بیماریهای عفونی، اسهال و استفراغ وجود دارد، لذا نوساناتی در افزایش صعودی وزن به صورت خط مستقیم یا حتی به صورت نزولی در مسیر رشد به چشم خواهد خورد كه كاملاً موقتی است و به زودی با تغذیه متناسب و متعادل واماندگی رشد قدی و وزنی جبران خواهد شد ولی اگر این روند كماكان ادامه داشته باشد باید با مشورت پزشك معالج و یا متخصص تغذیهی كودكان علتیابی و چارهجویی بشود.
12- علاوه بر بیماریهای جسمی، محروم شدن بچه از مهر و عاطفهی پدری و مادری یا هر دوی آنها یا دوری از یكی یا هر دو تأثیر مستقیم و بسیار چشمگیری در خورد و خوراك و اشتهای بچه داشته و آثار آن به صورت احتمالی در روند رشد نمایان میگردد. توجه داشته باشید علاوه بر علل رفتاری در قبال بیاشتهایی كودكان، نبایستی سایر عوامل تأثیرگذار را نیز دست كم گرفت و به آنها بیاعتنایی نشان داد گرچه این اختلالات نادر است و شیوع كمتری دارد ولی به هر صورت آگاهی شما بزرگواران از علل زیر و چارهاندیشی به موقع و اقدام سریع خالی از لطف نخواهد بود. اولین عامل غیررفتاری در ایجاد بیاشتهایی، ابتلای حاد كودك به عفونتهای مختلف در اندامهای گوارشی، ریوی و یا گوش میانی است كه سریعاً با مشورت متخصص كودكان باید چارهاندیشی شود. علاوه بر عفونتهای حاد، عفونتهای مزمن و یا مصرف دایمی بعضی از داروها مثل ضدتشنجها و ضدافسردگی و ضدحساسیت و یا سایر داروهای تجویزی متخصص كودكان نیز در قبال اشتها تأثیرگذار بود و باید چارهاندیشی شود.
علاوه بر بیماریهای جسمی، محروم شدن بچه از مهر و عاطفهی پدری و مادری یا هر دوی آنها یا دوری از یكی یا هر دو تأثیر مستقیم و بسیار چشمگیری در خورد و خوراك و اشتهای بچه داشته و آثار آن به صورت احتمالی در روند رشد نمایان میگردد
13- كمبود بعضی از ریزمغذیها مثل كمخونی ناشی از فقر آهن یا كمكاری تیروئید، كمبود روی و یا بیماریهای روماتیسمی، نارساییهای قلبی، اختلالات غدد درونریز، عدم دریافت كلیه مواد مغذی و املاح یا افزایش مصرف ویتامینهای ا و ای و مسمومیتهای ناشی از آنها یا سایر مسمومیتها با فلزات سمی از جمله جیوه یا سرب عوامل ایجادكنندهی بیاشتهاییهای مرضی بوده و باید سریعاً تحت نظر یك متخصص كودكان نسبت به تشخیص و درمان آنها اقدام لازم به عمل آورده شود.
نینیبان جدیدترین و بهترین مطالب خود را در تلگرام و از طریق سه کانال «راهنمای بارداری»، «زندگی با کودک» و «سلامت زنان» در اختیار شما قرار میدهد.
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست