مراقبت از دندان در بارداری، با تورم لثه چه کنیم؟

شهرزاد :اگر شما هم باردارید یا قصد باردار شدن دارید، خواندن این 5 نکته را درباره مراقبت از دندان‌ ها در دوران بارداری به شما توصیه می ‌کنم.

 

متورم شدن لثه‌ها ‌
به دلیل تغییرات هورمونی در دوران بارداری لثه حساس می‌ شود و ممکن است برجستگی و تورمی در قسمتی از بافت لثه از ماه سوم بارداری به بعد ایجاد شود و روی بعضی از دندان‌ها را بپوشاند که به آن تومور بارداری می‌گویند. حساسیت لثه و تومور بارداری ممکن است موجب شود خانم باردار به خوبی از مسواک یا نخ دندان استفاده نکند. در نتیجه پلاک میکروبی که عامل پوسیدگی است مدت زیادی روی سطح دندان‌ها باقی میماند.

بیماری صبحگاهی
در سه ماهه اول بارداری ممکن است صبح‌ها نوعی حالت کسالت، تهوع و استفراغ وجود داشته باشد که به آن بیماری صبحگاهی می ‌گویند. این حالت در اثر استشمام بوی بعضی مواد یا غذاها تشدید می‌ شود. استفراغ مکرر موجب می ‌شود سطح دندان به طور متناوب در معرض اسید معده قرار گیرد. ضمنا خانم باردار ممکن است نوعی عادت غیرطبیعی داشته باشد که عامه مردم به آن ویار می‌گویند. به این ترتیب که از مواد ترش یا شیرین به طور مکرر و زیاد استفاده کنند. این مواد می‌تواند موجب پوسیدگی دندان‌ها شود.

کم شدن حجم غذا
در دوران بارداری به ویژه در ماه ‌های آخر ظرفیت معده کاهش می‌یابد. خانم باردار به مقادیر کمتر ولی در دفعات بیشتری غذا می‌خورد و کمتر هم مسواک می‌زند. بنابراین امکان تشکیل پلاک میکروبی که عامل پوسیدگی است، افزایش می‌یابد.

پوسیدگی در کمین دندان‌های شما
بهتر است در همان ماه‌های اول بارداری برای معاینه دندان‌ها به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندانپزشک روش‌های بهداشتی لازم برای پیشگیری از پوسیدگی و بیماری لثه را به شما آموزش دهد. بعد از هر بار مصرف مواد غذایی به ویژه مواد قندی، دندان‌های خود را مسواک کنید. بعد از هر بار استفراغ دندان‌ها را مسواک کنید یا حداقل دهان را به طور کامل با آب بشویید

 

 

زمان مناسب برای درمان دندانپزشکی زنان باردار
به ‌طور کلی دوران بارداری را که تقریباً 9 ماه است به 3 دوره 3 ماهه تقسیم می‌ کنند که به نام ‌های 3 ماهه اول، دوم و سوم موسوم است. زمان‌ های مناسب مراجعه به دندانپزشک شامل دو بار در 3 ماهه اول، حداقل یک بار در 3 ماهه دوم و یک بار در 3 ماهه سوم است. در طول این دوره تغییرات مختلفی در بدن مادر و جنین ایجاد می‌شود:

سه ماهه اول

بافت‌های مختلف بدن جنین در این دوره تشکیل می‌شود و جنین به مواد و تحریکات مختلف بسیار حساس است و احتمال سقط جنین زیاد است. همچنین در این دوره مادر از کسالت‌هایی چون تهوع و استفراغ صبحگاهی، بی‌ میلی به غذا و تغییرات قلبی عروقی رنج‌ می‌برد. بنابراین بهتر است درمان‌های دندانپزشکی طولانی مدت در این دوره انجام نشود.

در ملاقات اول دندان‌های مادر معاینه و رادیوگرافی‌های دندانی که قبل از بارداری گرفته شده‌اند، بررسی می‌شود و دندان‌هایی که قبل از زایمان ممکن است برای مادر مشکل ایجاد کند معین می‌شود و برای ترمیم آن‌ها در 3 ماهه دوم بارداری به بیمار نوبت داده می‌شود. همچنین چگونگی مسواک زدن صحیح و استفاده از نخ دندان به خانم باردار آموزش داده می‌شود. ملاقات دوم 3 ماهه اول برای ارزیابی رعایت بهداشت دهان از سوی خانم باردار است. تغییرات بافت‌های لثه در اثر هورمون‌ها بررسی و دستورات بهداشتی لازم داده می‌شود.

سه ماهه دوم

این دوره بهترین زمان جهت انجام درمان‌های دندانپزشکی است چون بافت‌های مختلف بدن جنین تشکیل شده‌اند و در حال رشد و تکامل هستند. هم چنین حالت کسالت و تهوع ابتدای بارداری تا حدودی برطرف شده است. خانم باردار معمولاً راحت‌تر از 3 ماهه اول می‌تواند در وضعیت مناسب روی صندلی دندانپزشکی قرار گیرد. در این دوره می‌توان تمام درمان‌های دندانی لازم را انجام داد. استفاده از بی‌حس‌ کننده موضعی مانعی ندارد. همچنین در صورت لزوم دندانپزشک ممکن است بعد از درمان آنتی‌بیوتیک یا مسکن تجویز کند که استفاده از آن‌ها بدون اشکال است.
باید توجه داشت که درمان دندان‌هایی که قبل از زایمان برای خانم باردار مشکلی ایجاد نمی‌کنند باید به بعد از زایمان موکول شود.

سه ماهه سوم

در این دوره رشد و تکامل جنین ادامه دارد و سرعت آن بیشتر از6 ماهه اول بارداری است. خانم باردار به دلیل افزایش وزن جنین نمی‌تواند مدت زیادی در حالت خوابیده به پشت روی صندلی دندانپزشکی قرار گیرد، بنابراین بهتر است فقط درمان‌های کوتاه مدت و اورژانسی در این دوره انجام شود. همچنین در ملاقات دندانپزشکی این دوره نکات لازم در مورد چگونگی رویش دندان‌های نوزاد، مراقبت‌های منزل و زمان مراجعه برای معاینه دندانپزشکی نوزاد توصیه خواهد شد.
خانم ‌های باردار باید توجه داشته باشند که درمان‌های اورژانس دندانپزشکی در هر دوره و زمانی از بارداری می‌تواند انجام شود. بنابراین به هیچ‌ وجه نباید برای تسکین درد دندان خود به مدت طولانی از مسکن‌ها استفاده کنند بلکه باید سریع به دندانپزشک مراجعه کنند. همچنین باید توجه داشته باشند که مصرف خودسرانه هر دارویی ممکن است برای مادر و جنین خطرناک باشد. بنابراین لازم است هیچ دارویی را بدون اجازه پزشک یا دندانپزشک استفاده نکنند.
در مواردی که پزشک یا دندانپزشک معالج با اطلاع از بارداری بیمار دارویی را تجویز می‌کنند مصرف آن دارو بدون اشکال و حتی ضروری است و اجتناب از مصرف آن ممکن است برای بیمار و جنین زیان داشته باشد.