تربیت دوقلوها، چرا با هم نمی‌سازند؟

ناسازگاری دوقلو‌های نو پا در این مرحله از رشد مشکل شایعی است. گاز گرفتن، هل دادن و زدن برای خانواده دوقلو یا چندقلو امری عادی است. به‌رغم این درگیری‌ها و برخوردها، دوقلوها همدیگر را دوست دارند و به یکدیگر وابسته‌اند.
پس علت دعواهای پر دردسر چیست و اگر همدیگر را دوست دارند، چرا با هم نمی‌سازند؟
اگر فرزند دو قلو یا سه ‌قلو دارید و نگران گاز گرفتن، کبودی بدن و دعواهایشان هستید، مطلب زیر را بخوانید.

دوقلو‌ها خواهر و برادر هستند. خواهر یا برادری که علایق سنی مشترک و محبوبی مثل اسباب‌بازی، برنامه‌های تلویزیونی و همسالان دارند. این علایق نزدیک، عامل برخورد و درگیری می‌شود. همه خواهر و برادرها با هم دعوا می‌کنند، اما با این تفاوت که معمولاً موضوع رقابت و دعوای دوقلوها یکسان است، ولی خواهر و برادرها در سنین مختلف بر سر موضوعات متفاوت دعوا و بحث می‌کنند.
از سوی دیگر، علاقه بین دوقلو‌ها مطرح است. آنها همدیگر را بسیار دوست دارند. علت درگیری‌ها بیشتر به خاطر رابطه بسیار عمیق آن است. برای مثال اگر کسی را بسیار دوست داشته باشید، ولی مطابق میلتان رفتار نکند، ناراحت و آزرده می‌شوید. عین همین قضیه درخصوص دوقلو‌ها نیز صادق است.

دوقلو‌ها براحتی از هم می‌رنجند. چون آنقدر رابطه‌شان نزدیک است، تصور می‌کنند دیگری باید بفهمد در فکر او چه می‌گذرد. دوقلو‌ها در سنین کمتر به سختی درک می‌کنند که خواهر یا برادر، نسخه دوم خودش نیست و شخصیتی جدا و مستقل دارد.

و بالاخره دوقلو‌ها از با هم بودن زیاد خسته می‌شوند. بعد از مدتی نیاز دارند زمانی را به خود اختصاص دهند.

اغلب فکر می‌کنیم چون دوقلوها با هم به دنیا می‌آیند و مدت زمان زیادی را با هم می‌گذرانند پس مجبور به زندگی با هم هستند، اما لازم است زمان‌هایی را جدا از هم سپری کنند.
حال که متوجه شدیم منشأ درگیری کجاست. پس وقتی دعواها شروع شد چه کار باید کرد؟
در دعواهای کودکان دوقلو فوراً مداخله نکنید. مگر اینکه درگیری فیزیکی ایجاد شود و احتمال آسیب رساندن به همدیگر می‌رود. بکوشید با هر دو جدی و مهربان برخورد کنید. این گونه به احساس امنیت کودک کمک می‌کنید. همان لحظه موقعیت را تجزیه و تحلیل نکنید. تعیین مقصر را به بعد موکول کنید. چون اگر توجه خود را صرف قضاوت دعوا کنید و واکنش نشان دهید بچه‌ها از شما سرزنش و غر زدن خواهند آموخت و زمینه برای مشاجرات بعدی فراهم می‌شود.

هر دوی آن ها را تنبیه نکنید مگر آن که هر دو رفتار بدی داشته باشند. تنبیه در حق کودک بی‌گناه انصاف نیست. نام رفتار نامناسب را بگویید و راه‌های دیگر پیشنهاد کنید، اما اگر دیدید هر دو کار بدی کرده‌اند

هر دو را تنبیه کنید. برای اغلب کودکان دوقلو کارآمدترین تنبیه، جدا کردن عامل دعوا به مدت چند دقیقه است. روشی که کمترین کارایی را دارد تنبیه بدنی است. غیرمنطقی است که بگویید « خواهر یا برادرت را گاز نگیر یا نزن » و بعد کودک را با ضربه زدن به پشت و گاز گرفتن تنبیه کرد.

تکرار عباراتی مانند « زدن، نه! »، « گاز گرفتن، نه! » معمولاً کارساز است و تعداد دعواها را به حداقل می‌رساند. بویژه اگر کودک با مهارت‌های جایگزین برای مشارکت و همکاری آموزش داده شده باشد.

اگر درگیری فیزیکی رخ ندهد، شاید بچه‌ها بتوانند از پس مشکلاتشان بر بیایند. در هر صورت جر و بحث کردن بین دوقلو‌ها موضوعی همیشگی است. پس یادگیری سازش و کنار آمدن با اختلافات مهم است.بیشتر والدین دوقلو‌ها می‌گویند اغلب مشاجرات با حسادت شروع می‌شود. اگر توجه، صرف یک کودک شود، دیگری احساس خواهد کرد خواهر یا برادرش توجه خاصی را دریافت می‌کند و این آغازی برای دردسر خواهد شد.

برخی خانواده‌ها برنامه و مقرراتی برای حفظ آرامش دارند. برای مثال خانواده دوقلو‌های 3 ساله روزهای هفته را تقسیم کرده‌اند. هر کس در روز خود کارهای روزمره مورد بحث و دعوا مثل اول نشستن در اتومبیل و استفاده از وسایل خاص را انجام می‌دهد و این گونه تعداد دعواها کم می‌شود. اگرچه نمی‌شود جلوی اختلاف کودکان را گرفت ولی می‌توان تعداد آنها را به حداقل ممکن رساند.

تدابیری که برای یک نوپا خوب اثر می‌کند منحرف کردن توجه اوست. ایجاد سرگرمی یکی از راه‌های کنترل موقعیت است و اگر دعوا سر به دست آوردن اسباب ‌بازی است، پیشنهاد اسباب ‌بازی جایگزین به یکی از کودکان بدهید. وجود اسباب ‌بازی‌های مشابه خیلی کارساز و موثر خواهد بود. بویژه وقتی دوقلوها کم‌سن‌تر هستند و مهارت مشارکت در بازی آنان رشد نکرده است. همچنین تعدادی اسباب‌بازی برای روز مبادا داشته باشید. آنها را دور از دسترس نگه دارید و زمان دعوا به دستشان دهید. تازگی اسباب‌بازی آرامشان خواهد کرد.
زمان درگیری را تشخیص دهید. معین کنید معمولاً چه زمان دعوا اتفاق می‌افتد؟
پیش از غذا یا پیش از خواب. با انجام راهکارهایی باید بتوانید پیش‌بینی‌های لازم را اجرا کنید. به فرض اگر قبل از غذا درگیر می‌شوند، غذا را زودتر آماده کنید تا شما که مشغول آماده‌سازی غذا هستید، فرصت دعوا نداشته باشند.

برای والدین دوقلو بسیار مفید است مستقیماً با بچه‌ها وارد بازی شوند، مهارت‌هایی مانند نحوه استفاده از اسباب‌بازی، حفظ نوبت و داد و ستد وسایل بازی را تمرین کنند. والدین می‌توانند این مهارت‌ها را اجرا و هر دو بچه را برای انجام مهارت‌ها تشویق کنند.

اگرچه همیشه امکان‌پذیر نیست، ولی هر چند وقت یکبار پدر یا مادر فقط با یک بچه حتی به مدت 5 دقیقه، زمانی را به تنهایی بگذارند. این تمرین برای ایجاد هویت منحصر به فرد هر یک از آنها مفید است.

از این مرحله به بعد، دوقلو‌ها نیروی زیادی صرف توسعه رابطه‌شان می‌کنند. کنش و واکنش‌هایشان اساس این رابطه‌اند و آن را هنگام همکاری، رقابت، سهیم شدن و دعوا کردن شکل می‌دهند. لازم نیست و این طور نخواهد شد که همیشه موافق روش‌هایشان باشید. آنها نسبت به رابطه‌شان حقی دارند و باید خود روی آن کار کنند. شما نمی‌توانید این کار را به جایشان انجام دهید.

البته ممکن است بر سر چیزی که در آن سهیم شده‌اند، با هم دعوا کنند! اما این دلیل نمی‌شود همیشه برای کسب مهارت‌های فردی بچه‌ها در نگرانی به سر ببرید. ولی مجبور به درک این هستید که دوقلو‌ها از اول زندگی شریک هم به دنیا آمده‌اند و باید نسبت به نیازهایشان حساس باشید تا احساس کنند در چشم شما یکی هستند.

و بالاخره به یاد داشته باشید که این دوران همیشگی نیست. بکوشید از این فرصت لذت ببرید.

به قول یکی از والدین دوقلوی پسر که می‌گوید: « بچه‌هایم در راه مهد‌کودک همدیگر را می‌زنند و نمایشی از دعوای خیابانی به راه می‌اندازند و وقتی به مهد‌کودک رسیدند، دست همدیگر را می‌گیرند و مراقب هر چیز و کسی از دنیای بیرون هستند. سعی می‌کنم این قسمت از ماجرا را ببینم و تمرکز کنم ».
۱۰ جمله ای که نباید به دوقلوها بگویید
1- « کتک بخوری، خواهرت/برادرت هم دردش می آد! » این تصور غلط است. اگرچه دوقلوها ارتباطی بسیار قوی با هم دارند، اما دلیل نمی شود قانون عمل و عکس العمل نیوتن را با آنها مرتبط بدانیم.

 
2- « من تو رو از اون یکی بیشتر دوست دارم! » به جای ارزش گذاری بر ماهیت وجودی یک قل، ویژگی های مثبت و دوست داشتنی هر قل را بیان کنید.

3- « ِاوا ! شما دوقلویین؟ » تأکید کلامی بر این موضوع باعث جلب توجه دیگران به دوقلوها و معذب شدن آن ها می شود. می توانید کنجکاوی خود را در قالب پرسشی غیرمستقیم مطرح کنید.

4- « کدوم تون بزرگ تره؟ » معمولا فرزندان بزرگ تر حقوق و حمایت بیشتری از طرف والدین دریافت می کنند. با این پرسش گویی می پرسید: « کدام یک از شما رئیس دیگری است؟ »

5- « کاش من هم دوقلو داشتم! » بهتر است قبل از بیان این حرف، مشکلات اقتصادی و تربیتی والدینی که دوقلو دارند، در نظر بگیرید.

6- « شماها می تونین فکر همو بخونین؟ » بهتر است ارتباط خاص دوقلوها را با خرافات نیامیزیم. دوقلوها الگوی فکری مشابهی دارند زیرا ژنتیک آنها مشابه است اما این ارتباط را بیشتر می توان به ارتباط فکری ۲ نفر که فوق العاده با هم صمیمی هستند، شبیه دانست.

7- « همیشه کارهاتون را با هم انجام می دهید؟ » تغذیه، خواباندن و بازی همزمان دوقلوها در دوران شیرخوارگی و خردسالی راحت تر است اما در دوران کودکی و نوجوانی هر کدام از آن ها زندگی و شخصیت منحصر به فرد خود را خواهند داشت.

8- « شماها دو روی یک صفحه اید! » گاهی اطرافیان هنگام انتخاب اعضای گروه، دعوت کردن مهمان یا هر نوع ارتباط دیگری، فکر می کنند هر دو قل باید به مهمانی دعوت شوند یا هیچ کدام. شاید در مورد یک تولد کودکانه چنین تصمیمی بد نباشد اما این نگرش به خصوص در مورد دوقلو هایی که سن بیشتری دارند، نوعی کوچک شمردن جایگاه انسانی آنهاست. دو قلوها دوست دارند به آنها به چشم یک انسان عادی و مستقل نگاه شود.

9- « تو کدومی؟ » بهتر است پرسشتان را مؤدبانه کنید: « امیدوارم تشخیص ضعیف من را ببخشید؛ شما دو تا واقعاً شبیه هستید، شما... هستی یا...؟»

10- « دوقلو بودن چه حسی داره؟ » دوقلوها از وقتی به دنیا آمده اند همین زندگی را داشته اند و نمی توانند تفاوت بین خودشان و دیگران را بفهمند این سؤال مثل این است که از شما بپرسند دوقلو نبودن چه حسی دارد؟!