سفر با کودکان، فرصتی کم نظیر برای تربیت

شهرزاد: يكي از فرصت هاي مناسب براي تعليم و تربيت، مسافرت است. در سفر چون حضور پدر و مادر در كنار خواهران و برادران با يكديگر و در مدت زمان معين و گاه طولاني است، اثرات فراواني خواهد داشت. اگر پدر و مادر هنگام مشاجره يا بحث هاي ديگر يا لحن خاص برخورد در غيرمسافرت در اتاق ديگري دور از ديد فرزندان هستند، در مسافرت به علت اين كه همه با هم هستند، كوچكترين عمل و عكس العمل و سخن و برخورد مستقيم در ذهن و فكر و منش فرزندان موثر واقع ميشود.

 

 

 

موارد لازم براي تعليم و تربيت در سفر

 

قبل از سفر، وسايل مطالعه، بازي، نقاشي عكاسي و فيلمبرداري و ساير لوازم مورد استفاده فرزندان را با خود برداريد.

 

در سفر به فرزندانتان اجازه دهيد حرف بزنند، سؤال و حتي انتقاد كنند و شما با چهر هاي باز با آنها برخورد كنيد و تا حد فهم آنها، جوا بهاي كوتاه و قانع كنند ه و گاه با مثال يا داستان برا يشان عنوان كنيد و مطمئن شويد كه پاسخ سؤالات خود را گرفته اند و قانع شده اند.

 

از اماكن تفريحي، تاريخي، مذهبي و دانستنيهاي بين راه تا مقصد براي آنها توضيح دهيد كه لازمه اين امر، مطالعه قبلي شما راجع به موضوعات است.

 

در طول سفر با خوشرويي و شوخيهاي مفيد و لطيفه هاي سالم، بچه ها را سرگرم كنيد به ويژه خاطرات زيباي خود، دوستان و مخصوصا پدر و مادر و كودكيهاي خودتان را براي بچه ها بيان كنيد.

 

بگذاريد بچه ها در مكانهاي توقف (با حفظ مسائل ايمني) بازي كنند، از تپه ها بالا بروند، با شنهاي كنار دريا خانه بسازند و تا حد امكان، آزاد باشند.

 

در اداي فرايض به ويژه نماز، آن هم اول وقت و درصورت وجود مسجد و جماعت، غفلت نكنيد.

 

فراموش نكنيد كه هر كار ما بزرگترها براي بچه ها الگو و درس است. ممكن است شما در شهر خود، در اداره يا مسجد نماز بخوانيد و به منزل بياييد و هيچگاه بچه ها نماز شما را نبينند اما در سفر و در كنار آنها،اين مسائل چشمگير بوده و تاثير فراواني خواهد گذاشت.

 

دوري از اسراف، در غذا، نوشيدنيها و رعايت آداب شرعي غذا خوردن، مثل شستن دستها قبل و بعد از غذا، بسم الله گفتن و ساير مسائل مربوط به آن الگوي خوبي براي آينده خواهد شد.

 

مقداري پول در اختيار بچه ها قرار دهيد و با مهرباني آنها را راهنمايي كنيد تا آنچه براي خود لازم مي دانند يا سوغات براي همكلاسيها و بستگان ميخواهند بخرند، توان آن را داشته باشد.

 

در سفر، گاهي جلسات مشورتي خودماني تشكيل دهيد و نظر همه را جويا شويد و نسبت به ادامه سفر آنها را در جريان داده و نظرخواهي كنيد و حد وسطي را انتخاب و اجرا كنيد.

 

گاهي بچه ها در سفر با هم اختلاف نظر پيدا يا با هم مشاجره ميكنند يا سر و صداي زيادي به راه مياندازند، برخورد متين، منطقي و در عين حال مهربان و با لبخند، نه تنها اختلافات را بر طرف ميكند بلكه محيطي دلنشين به جاي خشونت جايگزين خواهد شد.

 

هر چند ساعت كه از سفر ميگذرد، به بهانه اي توقف كنيد، با حفظ مسائل ايمني، بچه ها را آزاد بگذاريد كه رفع خستگي كنند و تحرك مورد نياز بدن آن ها تامين شود كه اغلب عصبانيت ها، خشونتها و دعواها مي تواند از تنگي جا، يكنواختي مسير سفر و خستگي بدن باشد.

 

به بچه ها فرصت دهيد از مناظر زيبا، آبشارها، كوه ها و درياها، عكس و فيلم بگيرند.

 

براي دستشويي رفتن بچه ها وقت داشته باشيد و زمان مناسب براي اين كار در نظر بگيريد. هرگونه فشار و طولاني شدن زمان،اضافه بر ضررهاي بدني، گاهي موجب نابساماني اخلاقي خواهد شد.

 

رعايت خستگي سفر را كرده و زمان مناسبي براي خواب و استراحت آنها (در محيطي آرام) فراهم كنيد. اگر به علت سفر، عادت خواب هميشگي تغيير كرده، توصيه دوستانه اي براي خواب به آن ها بدهيد.

 

بچه ها ميخواهند در طول سفر از mp3 player يا mp4 و ساير ابزارهاي صوتي و تصويري استفاده كنند كه هرگونه برخورد نامناسب با اين مسئله، عواقب ناگواري بر جا خواهد گذاشت يا با نظر جمع از راديو استفاده كنيد يا اگر صدا و تصوير مناسب و شناخته شده و مفيدي هست، امكان استفاده جمع را از آن برنامه فراهم سازيد. (در حد اعتدال و كنترل دوستانه و دور از تحميل توصيه مي شود.)

 

تذكر غيرمستقيم، تحميل نكردن نظر فرد بر نظر جمع، مشاركت و همراهي با جمع به صورت طراح خاطره و داستان بسيار مفيد خواهد بود.

 

اگر معماهاي زيبا بلديد با پرسش معماهاي هوش، رياضي، مذهبي و... آنها را سرگرم كرده و به صورت تدريجي معارف و اخلاقيات را به اين وسيله آموزش دهيد.

 

در سفر و غيرسفر، از هرگونه تبعيض، محبت يا بغض بي جا خودداري كرده در عمل به فرزندان خود عدالت و صداقت را آموزش دهيد.