همسرم در مورد حجاب مردد است

پرسش: اگر دختر مسلمان از شما بخواهد به او ثابت کنید پوشاندن مو واجب است چگونه میتوانید این کار را انجام دهید؟ توضیح اینکه همسر من نماز و روزه و ... را قبول دارد اما در مورد حجاب مردد است و دلیل قاطعی میخواهد که در قرآن باشد)

پاسخ: پوشش اسلامى از احكام ضرورى اسلام(16) است و هیچ مسلمانى نمى‏تواند در آن تردید كند؛ زیرا هم قرآن مجید به آن تصریح كرده است و هم روایات بسیار بر وجوب آن گواهى مى‏دهند. به همین جهت، فقیهان شیعه و سنى به اتّفاق به آن فتوا داده‏اند. خداوند متعال در آیه 30 سوره نور نخست به مردان مسلمان و سپس در آیه بعد به زنان مسلمان فرمان مى‏دهد از چشم چرانى اجتناب كنند و در رعایت پوشش بدن از نامحرمان كوشا باشند: قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِكَ أَزْكى‏ لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِما یَصْنَعُونَ.
[اى پیامبر] به مردان مؤمن بگو دیدگان خود فرو خوابانند و عفت پیشه ساخته، دامن خود را از نگاه نامحرمان بپوشانند. این كار براى پاكى و پاكیزگى‏شان بهتر است و خداوند بدانچه مى‏كنند، آگاه است».
«غضّ» در لغت عرب - چنان كه مرحوم طبرسى در مجمع البیان(17) و راغب اصفهانى در مفردات(18) گفته‏اند - به معناى «كاستن» است و «غضّ بصر» یعنى كاهش دادن نگاه نه بستن چشم. البتّه متعلق این فعل و این‏كه از چه چیز چشمان خود را فرو بندند، ذكر نشده است؛ امّا با توجّه به سیاق آیات، به ویژه آیه بعد، روشن مى‏گردد مقصود آن است كه خیره خیره زنان نامحرم را تماشا نكنند و از چشم چرانى(19) بپرهیزند. مراد از «حفظ فرج» به معناى حفظ از نظر و وجوب پوشش در مقابل نامحرم است. آنگاه خداوند متعال فلسفه این آموزه را نظافت و پاكى روح مى‏داند. سپس در آیه بعد مى‏فرماید:
«وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ یَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ یَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْیَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلى‏ جُیُوبِهِنَّ وَ لا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلاَّ لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبائِهِنَّ أَوْ آباءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنائِهِنَّ أَوْ أَبْناءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَنِی إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَنِی أَخَواتِهِنَّ أَوْ نِسائِهِنَّ أَوْ ما مَلَكَتْ أَیْمانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِینَ غَیْرِ أُولِی الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِینَ لَمْ یَظْهَرُوا عَلى‏ عَوْراتِ النِّساءِ وَ لا یَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلَمَ ما یُخْفِینَ مِنْ زِینَتِهِنَّ وَ تُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِیعاً أَیُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ؛
[اى پیامبر] به زنان مؤمن بگو دیدگان خود فرو خوابانند و عفت پیشه ساخته، دامن خود را از نگاه بیگانگان بپوشانند و زیور خویش را جز براى شوهران و سایر محارم آشكار نكنند، مگر آنچه پیدا است؛ و روسرى‏هاى خویش را به گریبان‏ها اندازند تا سر و گردن و سینه و گوش‏ها پوشیده باشد و پاهاشان را به زمین نكوبند تا آنچه از زینت پنهان مى‏كنند، معلوم شود. اى بندگان مؤمن، همه به سوى خدا توبه كنید تا رستگار شوید».
در این آیه خداوند تعالى، در خصوص پوشش بانوان، آنچه را بر مردان مؤمن لازم است، به دو شكل گسترش مى‏دهد:
1. پوشیدگى سر و گردن؛ 2. پوشاندن زینت‏ها.
«خُمُر» جمع «خِمار» و به معناى روسرى و سرپوش(22) است. «جیوب» از واژه «جیب» به معناى قلب و سینه و گریبان است.(23) در تفسیر مجمع البیان چنین مى‏خوانیم: زنان مدینه اطراف روسرى‏هاى خود را به پشت سر مى‏انداختند و سینه و گردن و گوش‏هاى آنان آشكار مى‏شد. بر اساس این آیه، موظف شدند اطراف روسرى خود را به گریبان‏ها بیندازند تا این مواضع نیز مستور باشد.(24) فخر رازى یاد آور مى‏شود: خداوند متعال با به كارگرفتن واژه‏هاى «ضَرب» و «عَلى‏» كه مبالغه در القا را مى‏رساند، در پى بیان لزوم پوشش كامل این نواحى است.(25) ابن عبّاس در تفسیر این جمله مى‏گوید: «یعنى زن مو و سینه و دور گردن و زیر گلوى خود را بپوشاند».(26)
این واقعیت كه زنان مسلمان حتّى قبل از نزول این آیه موهاى خود را مى‏پوشاندند و آشكار بودن گردن و گوش و زیر گلو و گردنشان تنها مشكل به شمار مى‏آمد، تردیدناپذیر است. در آیه از رو سرى سخن به میان آمده است، باید پرسید: آیا روسرى جز آنچه بر سر مى‏افكنند و موها را مى‏پوشانند، معنایى دارد.
آنچه در شرع مقدس ممنوع شده است، تبرّج و خودنمایى و تحریك و تهییج به وسیله آشكار ساختن زینت در محافل اجتماعى است؛ چنان كه مى‏فرماید: «وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِیَّةِ الْأُولى‏.»(33)
و نیز مى‏فرماید: «وَ لا یَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِیُعْلَمَ ما یُخْفِینَ مِنْ زِینَتِهِنَّ.»(34)
این آیه زنان عرب را كه معمولاً خلخال به پا مى‏كردند و براى این‏كه بفهمانند خلخال گرانبها دارند، پاى خود را محكم به زمین مى‏كوفتند، از این كار نهى مى‏كند. فقیه بزرگوار علامه مطهرى مى‏گوید: «از این دستور مى‏توان فهمید هر چیزى كه موجب جلب توجّه مردان مى‏گردد، مانند استعمال عطرهاى تند و همچنین آرایش‏هاى جالب نظر در چهره، ممنوع است. به طور كلى زن در معاشرت، نباید كارى بكند كه موجب تحریك و تهیج و جلب توجّه مردان نامحرم گردد.»(35)
در آیه 31 سوره نور مى‏فرماید: «وَ لا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها». زینت‏هاى زن دو گونه است: یك نوع زینتى كه مانند لباس و سرمه و انگشتر و دست بند آشكار است و پوشانیدن آن واجب نیست؛ و نوع دیگر زینتى كه پنهان است مگر آن كه عمداً بخواهد آن را آشكار سازد؛ مانند گوشوار و گردن بند. پوشانیدن این نوع زینت واجب است. البتّه استثناهایى دارد كه بعداً بیان خواهد شد.(36) قرآن كریم، با همین معیار، در خصوص پوشش بانوان سالمند و از كار افتاده كه امید زناشویى ندارند، سهل‏گیرى كرده، به آن‏ها اجازه داده است روى سرها را برگیرند؛(37) ولى در عین حال آن‏ها نیز اجازه خودنمایى و تهییج ندارند: «وَ الْقَواعِدُ مِنَ النِّساءِ اللاَّتِی لا یَرْجُونَ نِكاحاً فَلَیْسَ عَلَیْهِنَّ جُناحٌ أَنْ یَضَعْنَ ثِیابَهُنَّ غَیْرَ مُتَبَرِّجاتٍ بِزِینَةٍ».(38)
آیات دیگرى كه با صراحت كامل دستور پوشش اسلامى و فلسفه آن را بیان مى‏كنند، چنین است:
«یا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلاَبِیبِهِنَّ ذلِكَ أَدْنى‏ أَنْ یُعْرَفْنَ فَلا یُؤْذَیْنَ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِیماً.
اى پیامبر، به زنان و دخترانت و به زنان مؤمنان بگو: پوشش‏هاى (روسرى و چادر) خود را برخود فروتر گیرند. این براى آن كه شناخته گردند و اذیت نشوند، [به احتیاط] نزدیك‏تر است؛ و خدا آمرزنده و مهربان است.(39)
با این حال، ممكن است گروهى از ارازل و اوباش به هتك حیثیت زنان مؤمن ادامه دهند. در این صورت، حاكم اسلامى وظیفه دارد با شدت تمام با این افراد بیمار دل برخورد كند. بنابراین، مسأله حفظ پوشش و عدم مزاحمت براى بانوان تنها یك توصیه اخلاقى نیست و حكمى اسلامى و حكومتى به شمار مى‏آید: «لَئِنْ لَمْ یَنْتَهِ الْمُنافِقُونَ وَ الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَ الْمُرْجِفُونَ فِی الْمَدِینَةِ لَنُغْرِیَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّ لا یُجاوِرُونَكَ فِیها إِلاَّ قَلِیلاً * مَلْعُونِینَ أَیْنَما ثُقِفُوا أُخِذُوا وَ قُتِّلُوا تَقْتِیلاً؛ اگر منافقان و بیماردلان و كسانى كه در شهر نگرانى به وجود مى‏آورند، از كارهاى خود دست برندارند، ما تو را علیه آن‏ها بر خواهیم انگیخت و تو را سخت بر آنان مسلط مى‏كنیم تا جز مدتى اندك در همسایگى تو زندگى نكنند؛ از رحمت خدا دور گردیدند و هر كجا یافت شوند دستگیر و به سختى گشته خواهند شد».(40)
افزون بر این، خود قرآن کریم پیامبر را مبین و مفسر قرآن معرفی کرده : « ما قرآن را بر تو نازل کردیم تا برای آنان آنچه را نازل شده تبیین و تفسیر کنی سوره نحل/44» بر این اساس پیامبر مفسر قرآن است از همین رو می بینید در قرآن تنها آمده نماز بخوانید اما کیفیت نماز و تعداد رکعات آن در هر وعده را بیان نکرده این پیامبر است که این امور را تفسیر و بیان کرده است بنابر این برای دانستن حکم حجاب باید سراغ سخن مفسر قرآن یعنی پیامبر اکرم و روایات وارده از ایشان هم رفت . کنار گذاشتن روایات در باب حجاب مانند کنار گذاشتن آن در باب نماز خواهد بود که اگر کسی کنار بگذارد باید منکر نمازهای یومیه و کیفیت آن و تعداد رکعات آن هم بشود!!! به علاوه این به معنای انکار و نادیده گرفتن خود قرآن هم هست چون قرآن پیامبر را مفسر قرآن بیان کرده لذا باید به روایات پیامبر در باب حجاب اخذ کرد و بر اساس روایات بسیار زیاد وارده از نبی اکرم که سیره ی عملی و نیز کلام ایشان را در مورد حجاب بیان کرده است حجاب به شکل پوشش کامل به گونه ای که تمام بدن به جز صورت و دستها تا مچ پوشیده باشد و به گونه ای هم باشد که زینت زنان ( اعم از آویز ها یا برجستگی ها ی بدن که زینت طبیعی زنان است) آشکار نباشد فرموده ی نبی اکرم است و لذا بین جمیع فرقه های مسلمین اتفاقی و اجماعی است. در این زمینه مطالعه كتاب مسأله حجاب / استاد شهید مطهری بسیار جامع و مفید است .

نی‌نی‌بان جدیدترین و بهترین مطالب خود را در تلگرام و از طریق سه کانال «راهنمای بارداری»، «کودک‌یاری» و «سلامت جنسی» در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد.

براي عضويت در خبرنامه ني ني بان و اطلاع از بهترين و پربيننده ترين مطالب، کافي است يک بار فرم عضويت ما را از اينجا پر کنيد.