خاطرات ماندگار کاوه سینمای ایران

هوشنگ کاوه, پیشکسوت سینمای ایران دار فانی را وداع گفت

هوشنگ کاوه، مدیر و مالک سابق سینما عصر جدید، مدیرعامل و سهامدار استودیو راما و تهیه‌کننده فیلم‌هایی چون جهان پهلوان، شکوه جوانمردی، مردانه بکش، صندلی الکتریکی و داش آکل، دوشنبه، ۲۰ آبان ۱۳۹۲ دار فانی را وداع گفت.

هوشنگ کاوه اواخر دهه ۳۰ به عنوان مدیر برنامه سینما دنیا با هزار صندلی که از بهترین سینماهای تهران محسوب می‌شد، مشغول به‌کار شد و در سال‌های ۱۳۴۵ - ۱۳۴۰ مدیریت گروه سینماهای مولن روژ را به عهده داشت، او متخصص در ساخت آنونس و تدوین و تغییر داستان و نیز دوبلاژ فیلم‌های خارجی مخصوصا هنگام ممیزی بود.

وی در سال ۱۳۷۳ دوره مدیریت سینما (که از قوانین جدید وزارت ارشاد بود) را طی کرد و در سال ۱۳۷۴ به عنوان پیشکسوت سینما در نخستین دوره خانه سینما انتخاب شد. نخستین دوره جشنواره منتقدان ایران نیز از هوشنگ کاوه تقدیر و تندیس ویژه خود را به وی اهدا کرده است.

فعالیت‌های مرحوم کاوه تا سال ۱۳۸۸ ادامه داشته و سال‌های آخر حیات خویش را در امریکا سکونت گزیده بود.

مرحوم هوشنگ کاوه سال ۱۳۰۵ در بابل متولد شد. سال ۱۳۲۵ در رشته ریاضی از دبیرستان دارالفنون فارغ‌التحصیل شد.

وی از حدود ۱۶‌سالگی وارد کار سینما شد و حرفه‌های مختلفی را به‌ویژه در زمینه امور فنی سینمایی تجربه کرد. او سال ۱۳۲۲ نخستین‌بار به ساخت آپارات و انواع دستگاه‌های فنی فیلم و سینما پرداخت و موفق شد با جلب موافقت تعدادی از اشخاص بنام آن روزگار برای سرمایه‌گذاری، شرکتی تجاری تحت عنوان «ایران نو فیلم» تاسیس کند و به‌طور جدی وارد عرصه تولید و فروش تجهیزات سینمایی و ضبط و پخش و کپی فیلم و صدا شود.

ایران نو فیلم با جذب تعدادی از جوانان علاقه‌مند، با تاسیس بخشی جدید به صنعت دوبله نیز وارد شد. این استودیو دوبلاژ نیز تماما با دستگاه‌های تولید شده در خود همین شرکت تجهیز شده بود. «مرا ببخش» نخستین فیلمی بود که آنها دوبله کردند.

هوشنگ کاوه از سال ۱۳۴۶ با سرمایه‌گذاری در شرکت «سینا فیلم» به تهیه‌کنندگی سینما روی آورد و آثاری از جمله «جهان پهلوان» و «شکوه جوانمردی» را تولید کرد. لزوم فیلمبرداری صحنه‌هایی از «شکوه جوانمردی» در ایتالیا، او را با فضای تولید فیلم در این کشور آشنا کرد و سبب شد تا ضمن خروج از سینا فیلم، با مشارکت یکی از دوستانش در ایتالیا، تهیه فیلمی با نام «مردانه بکش» را به عهده گیرد. «صندلی الکتریکی» عنوان فیلم بعدی بود که کاوه در ایتالیا تولید کرد.

«داش آکل» آخرین و مشهورترین فیلمی است که مرحوم کاوه تهیه‌کننده آن بود. وی امتیاز اقتباس از داستان را از خانواده صادق هدایت خرید و ابتدا قصد داشت بر اساس آن فیلمی جهانی با بازی «آنتونی کوئین» بسازد؛ که میسر نشد. اما فیلمی که سرانجام به کارگردانی مسعود کیمیایی ساخته شد، به اثری پر سر و صدا و ماندگار تبدیل شد که جایزه چهارمین دوره جشنواره «سپاس» را هم برای تهیه‌کننده‌اش به ارمغان آورد.

در دهه ۱۳۵۰، عمده فعالیت مرحوم هوشنگ کاوه در «استودیو راما» متمرکز بود که طی چند سال، تعداد زیادی از فیلم‌های خارجی در آنجا دوبله شد. او همزمان مدیریت سینماهای شهر فرنگ و شهر قصه را بر عهده داشت و نیز مدیر برنامه‌های گروه سینمایی «مولن روژ» بود. کاوه همچنین کارمند وزارت فرهنگ بود و از آنجا بازنشسته شد.

سال ۱۳۵۵ با خرید سینما تخت جمشید، به حرفه سینماداری وارد شد؛ که تا سال‌ها بعد هم ادامه یافت و این شغل بیش از هر عنوان دیگری با نام هوشنگ کاوه عجین شد. پس از پیروزی انقلاب، کاوه به بازسازی اساسی این سینما پرداخت و سال ۱۳۵۸ آن را با ساختمان جدید و نام تازه «عصر جدید» مجددا افتتاح کرد. نام سینما عصر جدید طی بیش از دو دهه به عنوان یکی از فرهنگی‌ترین مکان‌های تهران، پاتوق ثابت همه جوانان و سینما دوستان بود و بسیاری از شاهکارهای تاریخ سینما را نمایش می‌داد. هوشنگ کاوه با وجود بیش از شش دهه فعالیت مستمر در بخش‌های گوناگون سینمای ایران از تولید تا پخش، برای تماشاگران سینمای پس از انقلاب به‌ویژه تماشاگران دهه شصت با سینما عصر جدید شناخته می‌شود. دهه‌یی که به دلیل کمبودهای مادی‌اش می‌توان داشته‌های محدودش را برشمرد. از جمله سرگرمی‌هایش که یکی از آنها سینما بود. در زمانه‌یی که کالت مووی (فیلم فرقه‌یی) دیگر نقاط دنیا جنگ ستارگان و ایندیانا جونز بود در ایران دهه‌شصت به لطف حضور هوشنگ کاوه و سینما عصر جدید فیلم نوستالگیا و سفر به سیترا کالت مووی جذب کننده تماشاگران سینما در ایران شد.

مرحوم کاوه با علاقه و حساسیت وافری، روند انتخاب، تامین و نمایش فیلم در سینمایش را پیگیری می‌کرد و ضمنا هیچگاه از تجهیز مداوم سالن‌های آن و تامین رفاه بیشتر تماشاگران نیز غافل نبود. نصب سیستم صوتی دالبی دیجیتال، ایجاد سیستم تلفن گویا و رزرو تلفنی و سپس راه‌اندازی وب‌سایت و سیستم آنلاین فروش بلیت -

همگی برای نخستین‌بار در ایران - از جمله این تلاش‌ها بود. عصر جدید نخستین سینمایی است که سال ۱۳۷۷ از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مورد تقدیر قرار گرفت. فعالیت‌های مختلف زنده‌یاد هوشنگ کاوه در سینما تا سال ۱۳۸۸ ادامه داشت.

امروز که کاوه در میان ما نیست دستاوردهایش در خاطرات هر نسل جاری است.