جایی برای دیده شدن

IMDB سایت مهم رتبه بندی فیلم در دنیا

وب‌سایت IMDB از یک مطلب کوتاه در شبکه مجازی USENET آغاز شد، یک علاقه‌مند به فیلم و برنامه‌نویس حرفه‌ای با نام کال نیدهم در این مطلب فهرستی از بازیگران زن آمریکا را جمع‌آوری کرد و بسرعت افراد دیگر با علایق مشابه به او پیوستند.

علاوه بر تکمیل این فهرست از سوی اندی کریگ ، فهرست‌های دیگری از سوی دیگران تدوین شد. پس از آن نیدهم فهرستی از بازیگران مرد را آغاز کرد و فردی دیگر به نام دیو نایت فهرستی از کارگردان‌ها را.

تمام این فهرست‌ها محدود به بازیگران زنده و فعال دنیای سینما بود، اما خیلی ‌زود بازیگران بازنشسته شده نیز به این فهرست اضافه شد و بعد فهرستی از بازیگران مرده نیز به صورت جدا جمع‌آوری شد. در انتهای سال ۹۰ میلادی، این فهرست تقریبا شامل ده هزار فیلم و سریال تلویزیونی و بازیگران‌شان بود.

نیدهم در این سال مجموعه‌ای از نرم‌افزارها را آماده کرد که می‌شد آن را برای جستجو در این فهرست‌ها به‌کار برد و در اینجا بود که IMDB متولد شد.

در سال ۹۳، این گروه از دنیای USENET خارج شد و برای خود وب‌سایتی ثبت کرد. در این وب‌سایت کاربران به‌صورت داوطلبانه فهرست را تکمیل می‌کردند و ناظران داوطلب نیز بر این فهرست نظارت داشتند.

با رشد سریع وب‌سایت، بخش‌های جدیدی به وب‌سایت اضافه شد. از جمله آنها می‌توان به اعضای کامل تیم تولید، بازیگرانی که نامشان ذکر نشده است و اطلاعات کامل‌تری از بازیگران و کارگردانان اشاره کرد.

در سال ۱۹۹۸، به دلیل این‌که این وب‌سایت را تیمی از افراد خبره در صنعت کامپیوتر تشکیل داده بود و تسلط آنها بر حوزه رسانه کم بود، IMDB نتوانست به میزان کافی از طریق تبلیغات کسب درآمد کند و در نتیجه این وب‌سایت به آمازون فروخته شد، تنها با این شرط که تیم نیدهم بر سر کار خود باقی بماند و کنترل وب‌سایت را همانند گذشته بر دست بگیرد.

وب‌سایت IMDB بعد از این رویداد توانست به یکی از محبوب‌ترین وب‌سایت‌های دنیای وب امروز تبدیل شود. Alexa.com که وب‌سایت‌ها را بر اساس محبوبیت و میزان بازدیدشان رتبه‌بندی می‌کند، IMDB را در مقام چهلم جهان قرار داده است و بر اساس گزارش‌های منتشر شده، این وب‌سایت حدود صد میلیون کاربر در ماه دارد.

رتبه‌بندی در IMDB

در میان فیلم‌هایی که امروزه منتشر می‌شود، یکی از معیارهای مهم برای بیشتر افراد در خوب یا بد بودن فیلم، رتبه‌بندی IMDB آن است. قابلیت رتبه‌بندی در وب‌سایت IMDB به کاربران ثبت نام کرده اجازه می‌دهد بر اساس علاقه خود از مقیاس یک تا ۱۰ به فیلم مورد نظر رای دهند. هر چند کسانی که به اصطلاح «فیلم‌باز» هستند، اساسا اعتقادی به رتبه‌بندی IMDB ندارند و ترجیح می‌دهند نظر وب‌سایت‌های کم‌جمعیت‌تر را بررسی کنند.

وب‌سایت IMDB از فرمولی پیچیده برای تصمیم‌گیری در مورد رتبه‌بندی فیلم‌ها استفاده می‌کند. رای‌ها در این فرمول وزن دارد و افرادی که رایشان با وزن بیشتری است، مشخص نیستند.

این وب‌سایت معتقد است هر کس که به صورت مداوم به فیلم‌ها رای بدهد، می‌تواند وزن رای بیشتری پیدا کند، اما برای جلوگیری از خراب‌شدن رتبه‌بندی‌ها، تعداد و حداقل تعداد رای‌هایی که یک فرد باید برای کسب وزن بیشتر در وب‌سایت ثبت کند، فرمول آن را منتشر نکرده است.

این فیلترها برای جلوگیری از تقلب درست شده و چگونگی کارکرد آن نیز برای جلوگیری از یافتن راه‌هایی برای دورزدنش منتشر نشده است. احتمالا دیده‌اید دعوت نامه‌هایی که برای رای دادن به فلان بازیگر در فلان نظرسنجی منتشر می‌شود و در آن از همه علاقه‌مندان به فلان بازیگر یا بازیکن یا... دعوت می‌شود تا با رای دادن به او، رتبه وی را در آن نظرسنجی بالا ببرند.

از این رو سیستم رتبه‌بندی وزنی IMDB این گونه تلاش‌ها را خنثی می‌کند و اساسا به شیوه‌ای کاملا متفاوت از میانگیری ریاضی عمل می‌کند. به‌عنوان مثال، فیلم Jonas Brothers: The ۳D Concert Experience به‌عنوان بدترین فیلم این دیتابیس، با رای متوسط ۱.۳ قرار دارد. در حالی که اگر به‌صورت ریاضی رای آن را حساب کنیم، به عدد متوسط ۴.۱ خواهیم رسید.

۲۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما از دیدگاه IMDB

فهرست ۲۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما از دیدگاه این وب‌سایت بر اساس روش گفته شده شکل می‌گیرد. البته فقط فیلم‌های غیرمستندی که حداقل ۴۵ دقیقه باشد و بیش از ۲۵هزار کاربر به آن رای داده باشند، بلیت ورود به این فهرست را پیدا خواهد کرد و باقی فیلم‌ها به‌صورت خودکار در این فهرست جایی نخواهد داشت.

همچنین قانون رای‌دهندگان مداوم برای این فهرست نیز اعمال می‌شود. علاوه بر این محدودیت‌ها، فرمول آماری دیگری به‌نام فرمول باورپذیربودن استفاده می‌شود.

با استفاده از اطلاعات‌ آماری می‌توان به نتیجه‌ای باورپذیرتر از تعداد زیادی اطلاعات فردی و گسسته داشت.

وب‌سایت IMDB همچنین فهرستی از یکصد فیلم بدتر تاریخ نیز دارد که با همین فرمول محاسبه می‌شود و فیلم برای ورود به این فهرست فقط به ده هزار رای نیاز دارد.

هر چند وب‌سایت IMDB تلاش زیادی می‌کند این فهرست را به فهرست ایده‌آل برساند، اما مبرهن است فهرست ۲۵۰ فیلم برتر، فهرست دقیقی نیست. اما این نظریه شاید در مورد فیلم‌های قدیمی‌تر خیلی صادق نباشد. فیلم‌های کلاسیک یکشبه اتفاق نمی‌افتند و در طول زمان خود را ثابت خواهند کرد.

به‌عنوان مثال فیلم پر سر و صدای The Dark Knight نیز برای مدتی در رتبه یک قرار داشت، اما الان به رتبه دهم رضایت داده است.

بنابراین می‌توان به این نتیجه رسید این فهرست در طول زمان، خودش را کامل می‌کند. هر چه باشد، هر کسی با دریچه نقد خود فیلم را نگاه می‌کند و جدا از کیفیت ساخت آن، برداشت خود را از آن اثر خواهد داشت.

هر چند کاربرانی که خیلی به آمار و رتبه‌بندی IMDB اعتمادی ندارند، از وب‌سایت‌های دیگری چون Rotten Tomatoes (که تنها رتبه‌های خود را از منتقدان فیلم دریافت می‌کند) استفاده کنند.

محمدرضا قربانی