۷۰۰۰ سال در چهارماه

هنوز نیم ساعت تا آغاز مراسم باقی مانده بود, ولی حتی یك صندلی خالی هم پیدا نمی شد آن هم در سالنی كه بزرگترین سالن شهر «بازل» به شمار می رفت وقتی مراسم آغاز شد, جمع كثیری مجبور بودند به طور ایستاده برنامه ها را دنبال كنند بسیاری هم پشت درهای بسته ماندند چیزی كه به گفته ایرانیان مقیم سوئیس بسیار كم سابقه و حتی بی سابقه بود

هنوز نیم ساعت تا آغاز مراسم باقی مانده بود، ولی حتی یك صندلی خالی هم پیدا نمی شد. آن هم در سالنی كه بزرگترین سالن شهر «بازل» به شمار می رفت. وقتی مراسم آغاز شد، جمع كثیری مجبور بودند به طور ایستاده برنامه ها را دنبال كنند. بسیاری هم پشت درهای بسته ماندند. چیزی كه به گفته ایرانیان مقیم سوئیس بسیار كم سابقه و حتی بی سابقه بود. مراسم كه تمام شد، «پیتر بلوم» رئیس موزه آنتیك بازل از همه حاضران دعوت كرد برای تماشای آثار تاریخی ایران به محل موزه آنتیك بروند. موزه ای كه خود نیز یك اثر تاریخی به شمار می رود ودر نزدیكی محل برپایی مراسم افتتاحیه نمایشگاه هفت هزار سال تاریخ و هنر ایران قرار داشت. وقتی حاضران به محل برپایی نمایشگاه هفت هزار سال تاریخ و هنر ایران رسیدند، دیدن آثار هنری وصف ناپذیر ایران، همه آنها را به وجد آورد و كلمات شگفتی و تحسین را بر زبان آنان جاری ساخت. نمایشگاه هفت هزار سال تاریخ و هنر ایران بهمن پارسال در موزه آنتیك شهر بازل سوئیس گشایش یافت و قرار است تا پایان خرداد امسال برپا باشد.نمایشگاهی كه ۱۷۸ اثر تاریخی و نفیس را از دوران پیش از تاریخ تا دوره اسلامی درون خود جای داده و هزاران اروپایی را به سوی خود جذب كرده است. نمایشگاه هفت هزار سال تاریخ و هنر ایران، برای نخستین بار در وین برگزار شد. این نمایشگاه، پس از سفر رئیس جمهور اتریش به ایران و امضای تفاهم نامه فرهنگی بین دو كشور، ۲۲ نوامبر سال ۲۰۰۰ (آذرسال ۷۹) در موزه تاریخ هنر وین با همكاری موزه ملی ایران برگزار شد. كاروان اشیای تاریخی ایران در وین با چنان استقبالی روبه رو شد كه به پیشنهاد طرف اتریشی، مدت این نمایشگاه تمدید شد. زهرا جعفر محمدی یكی از همسفران ما در «بازل» و ناظر جابه جایی اشیای تاریخی ایران در همه كشورهایی كه نمایشگاه هفت هزار سال تاریخ و هنر ایران در آنها برگزار شده است، در این باره می گوید: «نمایشگاه هفت هزار سال تاریخ و هنر ایران تنها در شهر «بن» حدود ۱۰ ماه دایر بود. درسایر كشورها نیز استقبالی از این نمایشگاه چشمگیر بود، به طوری كه باعث احیای رشته ایران شناسی در چند دانشگاه شده است.» تجربه بسیار موفق برگزاری نمایشگاه هفت هزار سال تاریخ و هنر ایران در وین باعث شد كه این نمایشگاه در شهرهای رم (ایتالیا)، بن (آلمان)، گنت (بلژیك) نیز برگزار شود. این نمایشگاه اكنون به بازل رسیده است. جایی كه تنها در نخستین روز فعالیت نمایشگاه؛ حدود سه هزار نفر از آن دیدن كردند.داوید اشترایف رئیس اداره كل فرهنگ سوئیس كه از نظر سلسله مراتب دولتی، هم پایه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی كشورمان محسوب می شود، وقتی از آثار هنری و تاریخی ایران بازدید كرد، گفت: این یك نمایشگاه بی نظیر است. از كیفیت بالای اشیاء و شكل نمایش آنها در موزه آنتیك بسیار به وجد آمدم. شناسنامه تاریخی اشیاء و عكس های مربوط به دوره هخامنشی در شهرهای باستانی ایران بسیار جالب بود. این اشیاء واقعاً باشكوه هستند. بهترین چیزهایی بودند كه می توانست به نمایش درآیِد. واقعاً درجه یك هستند. برای غربی ها مدرن بودن و بی زمان بودن این اشیاء بسیار قابل توجه است. بویژه این اشیاء قدیمی از فرهنگ كهن ایرانی سخن می گویند كه ما چیز زیادی از آنها نمی دانیم. در سوئیس تمدن یونانی و تا حدودی تمدن مصر شناخته شده هستند. ولی به دلیل این كه در دهه های اخیر رابطه توریستی گسترده ای میان ایران و سوئیس وجود نداشته است، آثار تاریخی و هنری ایران برای نسل من و نسل جوانتر، ناشناخته مانده است.» شاید بسیاری از مردم كه از نمایشگاه هفت هزار سال تاریخ و هنر ایران در شهر بازل دیدن كردند، با «دیوید اشترایف» هم عقیده بودند. به طوری كه یكی از روزنامه نگاران سوئیسی، برپایی این نمایشگاه را یك كارت ویزیت عالی برای ایران توصیف می كرد. این روزنامه نگار عقیده داشت هر كسی كه از این نمایشگاه دیدن كند، حتماً ایران برایش جذاب می شود.

كشوری كوچك با مردمانی آریایی نژاد

سفرمان به سوئیس پیش از آغاز بیست و چهارمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی آغاز شد تا نمایشگاه هفت هزار سال تاریخ و هنر ایران همزمان با این روز در شهر «بازل» سوئیس افتتاح شود. مسئولان كشور سوئیس بویژه ایالت بازل برای برپایی هر چه بهتر این نمایشگاه، برنامه های مختلفی را تدارك دیده بودند. به عنوان نمونه دعوت نامه های فراوانی برای مدرسه های بازل فرستاده شد. به علاوه بلیت این نمایشگاه برای نوجوانان زیر هجده سال كه در كتاب های درسی خود مطالبی درباره پادشاهان هخامنشی، كوروش كبیر و سلسله هخامنشیان خوانده بودند، با ۶۰ درصد تخفیف عرضه شد. پوسترهای نمایشگاه اشیای تاریخی ایران نیز در نقاط مختلف بازل و سوئیس توزیع شده بود و همگان را برای بازدید از نمایشگاه ترغیب می كرد.هواپیمایی بین المللی سوئیس هم به تعدادی از مسافرانی كه عازم شهر بازل بودند، همراه با بلیت هواپیما، بلیت نمایشگاه هفت سال تاریخ و هنر ایران را به طور رایگان اهدا می كرد. هواپیمای ما پس از پنج ساعت در فرودگاه شهر زوریخ، بزرگترین شهر سوئیس بر زمین نشست. كشور كوچكی كه مردم آن آریایی نژاد و سفید پوست هستند. سوئیس كشوری با ۴۱ هزار و ۲۹۳ كیلومتر مربع مساحت است كه از شمال با آلمان، شمال غربی و غرب با فرانسه، جنوب با ایتالیا و شرق با اتریش و لیختن اشتاین هم مرز است. وجود رشته كوههای فراوان، دریاچه های متعدد و رودخانه های بزرگ در اطراف كشور سوئیس، باعث شده است كه «دو سوم» مرزهای سوئیس با همسایگانش را كوهها، دریاچه ها و رودخانه ها تشكیل دهند. در این میان رودخانه های «راین»، «رن»، «آلپ های شمالی، جنوبی و مركزی»، دریاچه های «زوریخ» و «بدنسی» را می توان نام برد. نكته جالبی كه درباره سوئیس می توان به آن اشاره كرد تكلم مردم سوئیس به سه زبان رسمی فرانسه، آلمانی و ایتالیایی است. به همین خاطر، سوئیس دارای سه اسم رسمی «شوایز» به آلمانی، «سوئیس» به فرانسوی و «سویزرا» به ایتالیایی است. همه قوانین كشور سوئیس به این سه زبان نوشته می شود. نكته دیگر این كه سوئیس فاقد وزارت آموزش و پروش است و تعلیم و تربیت عمومی در هر ایالت به عهده مسئولان همان ایالت است. از این رو ساختار و سازماندهی آموزشی از هر ایالت به ایالت دیگر گوناگونی های فراوانی دارد. از طرفی مطالب درسی مدارس هر ایالت با توجه به این كه در همسایگی كدام یك از كشورهای فرانسه، آلمان و ایتالیا واقع شده باشند، به زبان آن كشور تدریس می شود. فاصله ۸۳ كیلومتری زوریخ تا بازل- محل برگزاری نمایشگاه هفت هزار سال تاریخ و هنر ایران – را در مدت یك ساعت طی كردیم بازل، دومین شهر بزرگ سوئیس است كه كنار رود راین قرار دارد. قرار گرفتن این شهر در محل برخورد مرزهای فرانسه، سوئیس و آلمان، آن را از دیرگاه به صورت یكی از مراكز مهم بازرگانی در آورده است. نقشی كه به نوعی كشور سوئیس در میان كشورهای اروپا ایفا می كرد و این نقش تا حدودی هنوز هم ایفا می شود. شاید به نوعی بتوان گفت از این منظر وجوه مشتركی بین ایران و سوئیس وجود دارد. چرا كه ایران نیز در روزگار گذشته شاهراه ارتباطی جهان به شمار می رفت. شاهراهی كه قلب جهان محسوب می شد و غرب و شرق جهان یعنی فلات آناتولی، اروپا، مدیترانه و شمال آفریقا را به شرق یعنی «شبه قاره»، «چین»، «هند و چین» و «ژاپن» متصل می كرد. چون به دلیل وجود آب های وسیع در جنوب و ناهمواریهای فراوان در شمال راه ابریشم و ایران را مهمترین راه بین غرب و شرق قرار داده است. هر چند كه این نقش در ایران كاملاً كم رنگ شده است، ولی سوئیس این نقش را البته با شیوه های دیگری هنوز ایفا می كند. به طوری كه هنوز مركز برگزاری بسیاری از نشست ها و برنامه های مهم جهان است. این اهمیت، ناشی از دو دلیل است كه یكی به موقعیت جغرافیایی سوئیس- كه در قلب اروپا قرار دارد- برمی گردد و دیگری ناشی از بی طرفی سوئیس در مسائل سیاسی است.

---