کودکان آموزش دستشویی رفتن

دفع بی اختیار ادرار برای تمامی کودکان رخ می دهد بهتر است والدین به یاد داشته باشند که یک کودک قبل از سن ۱۵ ماهگی به سختی می تواند ادرار خود را برای یک ثانیه نگه دارد و نمی تواند آن را آنقدر نگاه دارد تا برای او لگن بیاورید و روی آن بنشیند

هیچ دو کودکی کنترل ادرار را در یک سن به دست نمی‌آورند.

اینکه بدانیم چگونه و از چه زمانی، دیگر کودک را پوشک نکنیم، کمی مشکل است و اگر فکر می‌کنید کودک شما باید در زمانی که شما انتظار دارید، ادرار و مدفوع خود را کنترل کند،‌کاملا در اشتباه هستید. زمان واقعی آن هنگامی است که کودک شما آماده باشد و منظور از آماده بودن زمانی است که مغز،‌ اعصاب و عضلات به اندازه کافی رشد کرده باشند. به ندرت ممکن است قبل از سن ۱۵ تا ۱۸ ماهگی اعصاب تکامل یافته باشند و عضلات به آنها پاسخ دهند. در واقع هرگز نباید کودک خود را مجبور کنید روی لگن بنشیند زیرا این کار باعث می‌شود کودک از انجام کار سر باز زند و احتمالا منجر به مشکلات بعدی، مثل بی‌اختیاری مکرر یا خیس کردن رختخواب می‌شود.

● کنترل ادرار

دفع بی‌اختیار ادرار برای تمامی کودکان رخ می‌دهد بهتر است والدین به یاد داشته باشند که یک کودک قبل از سن ۱۵ ماهگی به سختی می‌تواند ادرار خود را برای یک ثانیه نگه دارد و نمی‌تواند آن را آنقدر نگاه دارد تا برای او لگن بیاورید و روی آن بنشیند. تا ۵/۲ سالگی کودک شما قادر خواهد بود ادرار خود را تا چهار یا پنج ساعت نگه دارد و از آن به بعد مدت زمان طولانی‌تر می‌شود.

از حدود ۱۲ ماهگی اگر کودک مجبور شود کاری خلاف خواست خود انجام دهد، از اطاعت سر باز می‌زند. تلاش سرسختانه والدین برای آموزش نشستن روی لگن می‌تواند منجر به شکست کامل شود.

تمام کودکان عاشق توجه و مراقبت وسواسی هستند و هیچ چیز به اندازه اینکه ببینند همه خانواده با دقت کارهای او را روی لگن زیر نظر دارند، کودک راضی اش نمی‌کند. کودک عاشق این است که مامانش نزدیک او بنشیند و مشغول چرب‌زبانی، بازی کردن و رشوه دادن شود و درمی‌یابد که دفع بی‌اختیار ادرار بلافاصله پس از برداشتن لگن، تمام خانواده را دچار سردرگمی می‌کند، بنابراین این کار را روزی چند بار فقط برای جلب توجه انجام می‌دهد.

● کنترل مدفوع

کنترل مدفوع معمولا زودتر از کنترل ادرار حاصل می‌شود، ولی زمان به دست آوردن کنترل مدفوع متغیرتر است. به نظر می‌رسد برخی کودکان به آرامی از مرحله رفع رفلکسی مدفوع پس از هر غذا به مرحله دفع ادراری آن که کاملا در کنترل آنهاست، عبور می‌کنند. از طرف دیگر سایر کودکان ممکن است تا پس از سن ۲ سالگی هیچ نشانه‌ای از کنترل مدفوع را نشان ندهند. این موضوع نشان می‌دهد که محدوده زمانی وسیع دیگری نیز، یعنی از ۱۲ ماهگی تا ۵/۲ سالگی، وجود دارددر این مدت بنابراین حواس آنها را متوجه چیز دیگری کنید و هیچ‌گاه آنها را به خاطر کاری که تا این حد طبیعی است سرزنش نکنید.

اگر شما وسواس نشان دهید، به همان سرعت یاد می‌گیرند که دفع مدفوع را وسیله‌ای برای جلب توجه و اهتمام شما به کار گیرند. کودک شما سریعا می‌آموزد که اگر مدفوع نکند، مامان و بابا نگران او می‌شوند و بدین ترتیب شما با رفتار نامناسب، کودک خود را به طرف یبوست سوق می‌دهید. به یاد داشته باشید که شما بازنده خواهید بود و هرچه بیشتر جاروجنجال راه بیندازید، کودک شما خوشحال‌تر می‌شود زیرا می‌بینید که کنترل بیشتری روی شما دارد. بنابراین همانند کنترل ادرار، اجازه دهید که کودکتان با سرعت خاص خود رشد کند و این کار را برای او تسهیل کنید. اشتیاق بیش از حد برای آموزش لگن از خود نشان ندهید، ولی هر وقت کودک شما موفق شد تمیز بماند، او را بسیار تحسین کنید و اگر خود را کثیف کرد، جاروجنجال راه نیندازید.

● آموزش دستشویی‌رفتن

فراموش نکنید که بیشتر اختلالات کنترل ادرار ناشی از مجبور‌کردن کودک به ماندن روی لگن و استفاده از انضباط برای تحمیل خواست خودتان است. هیچ راهی برای تسریع این روند وجود ندارد و نقش شما کمک به او در طی‌کردن این روند است:

برای آموزش دستشویی‌رفتن، ابتدا در مورد چگونگی به‌وجود آمدن و خروج ادرار و مدفوع، کودکتان را آگاه کنید.

برای کودک، لگن تهیه کرده و گهگاه پیشنهاد استفاده از آن را به‌جای پوشک یا کهنه به او بدهید.

حداقل یک کلمه اشاره و یا علامت در هنگام داشتن ادرار و یا مدفوع، برای خبر‌کردن به او یاد دهید.

وقتی کودک نشان می‌دهد که می‌خواهد دستشویی کند، به‌سرعت وارد عمل شوید و کاری کنید که لگن یا توالت دم دست باشد و به‌آسانی در دسترس قرار گیرد. همچنین او را زیاد تحسین کنید.

ابتدا خیس و یا کثیف‌بودن کودک را نادیده گرفته و او را به‌دلیل خبر‌کردن تشویق کنید و اجازه دهید ناراحتی حاصل از کثیف‌کردن لباس‌هایش را تجربه کند زیرا ناراحتی او، انگیزه خوبی برای کنترل ادرار و مدفوع و در نتیجه استفاده از توالت خواهد بود.

به کودک خود کمک کنید تا با واداشتن او به ادرار‌کردن قبل از رفتن به رختخواب و پوشاندن لباس‌خواب‌هایی که بتوان آنها را به‌راحتی بالا یا پایین کشید، شب‌ها تشک خود را خیس نکند.

به‌طور مطلوب آموزش مهارت‌های خودیاری مانند پوشیدن و درآوردن لباس، شستن دست‌ها و... را شروع کنید.

کودک را به‌طور آزمایشی روی توالت بنشانید تا بفهمد درون آن نمی‌افتد. می‌توانید از یک اسباب‌بازی برای تشویق کودک به این کار استفاده کنید.

برخی والدین از مکان توالت برای تنبیه کودک استفاده می‌کنند. این کار منجر به ناامن‌شدن محل توالت برای کودک شده و او در آنجا احساس ترس می‌کند.

اگر فکر می‌کنید کودک شما از نظر کنترل ادرار عقب است، برای اینکه معلوم شود علل جسمانی در کار است یا خیر، با یک متخصص مشورت کنید. کم‌بودن ظرفیت مثانه و انسداد پیشابراه ممکن است منجر به بی‌اختیاری ادرار شوند.

الهه متولی

کارشناس مامایی