موسیقی یک نیاز همیشگی

همان گونه که انسان بایستی به نیاز های اصلی و اساسی خود از قبیل گرسنگی, تشنگی و پاسخی مطلوب و معقول بدهد, برای روح خود نیز باید آرامش خاطری قابل توجه پیدا کند

موسیقی یک نیاز فیزیولوژیک، روحی، جسمی، احساسی، اجتماعی و روانی انسان است و از این طریق انسان به یک آرامش خاطر وصف‌ناپذیری دست می‌یابد.

همان گونه که انسان بایستی به نیاز‌های اصلی و اساسی خود از قبیل گرسنگی، تشنگی و... پاسخی مطلوب و معقول بدهد، برای روح خود نیز باید آرامش خاطری قابل توجه پیدا کند. به زعم بسیاری از روان شناسان و روان پزشکان موسیقی می‌تواند تأمین کننده این نیاز روحی انسان باشد. موسیقی تاثیرات فراوانی را در روح و عناصر ذهنی و احساسی انسان به جا می‌گذارد.

انسان هایی از اقشار مختلف جامعه با توجه به علائق و سلیقه‌های متفاوت و در عین حال مشترک خویش پایبند به یک نوع موسیقی خاص می‌شوند و این همبستگی گاهی فراتر از یک قشر محدود شده و به گستره‌ای از جامعه و حتی به سایر ملل و کشورها توسعه و گسترش می‌یابد و به نوعی وحدت و همبستگی بین انسان مبدل می‌شود. نمونه بارزی از این فرآیند را می‌توان در آثار موسیقیدانانی همچون بتهوون، موتسارت و... اشاره کرد که هنوز هم آثار آنها در بسیاری از کشورها توسط انسان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین بعد اجتماعی و فرهنگی موسیقی نیز خود بسی زیبا و شگفت انگیز است.

اما موسیقی یک بعد کاملا اساسی در خود دارد و آن این است که همیشه از موسیقی به عنوان یک وسیله ارتباطی برای نشان دادن عشق و علاقه و رابطه محبت آمیز بین انسانها استفاده می‌شود. احساس همدلی و همزبانی، عشق و محبت و ارتباط عاطفی عاشقانه همیشه از راه موسیقی برقرار شود می‌شود.

این فرآیندی است که به هیچ وجه نمی‌توان آن را منکر شد. پس بنابراین با توجه به آنچه که در زمینه موسیقی و نیاز انسان از بعد فردی و اجتماعی به آن گفته شد می‌توان چنین نتیجه گیری کرد که انسان با موسیقی زنده است. موسیقی در زندگی انسان همیشه بوده و در تمام مراحل زندگی او پا به پای وی همراه و همصدا بوده و موجب رسیدن انسان به آرامش و خواسته‌های درونی او شده است.

از بعد اجتماعی نیز گستره‌ای از رویدادها را با خود به ارمغان آورده است. در زندگی امروزی، پیشرفت تکنولوژی و عصر ماشینی شدن، علیرغم پیامدهای مثبتی که برای زندگی انسان با خود به همراه داشته است، لیکن پیامدهای منفی آن نیز به گونه‌ای قابل انکار نبوده و نیست.

استرس یا فشار روانی زهرآگین و اندوه قرن بیست و یکم یکی از این پیامدهای منفی عصر ماشینی است. واکنش‌های منفی نسبت به امور زندگی موجب شده است تا ما به طور ناخودآگاه در هیاهوی این پیشرفت سریع تکنولوژی در گیر و دار آن قرار گرفته و بایستی راه حل مناسبی را نیز اتخاذ نماییم.

این فشار روانی که از آن به عنوان اندوه قرن نام برده شده باعث به وجود آمدن بسیاری از اختلال های جسمانی و روانی گشته است. اگر به طور دقیق به پژوهش و بررسی بپردازیم خواهیم دید که امروزه اکثر بیماری‌های روحی، روانی و جسمانی که تحت عنوان اختلالات یسکوسوماتیک نام برده می‌شوند نشأت گرفته از همین استرس است.

جلیلیسون معتقد است که موسیقی متن فیلم می‌تواند باعث کاهش پاسخ‌های ناشی از استرس شود و در هنگام استرس، موجب به آرامش رسیدن شود. موسیقی همچنین می‌تواند با آموزش سبک‌سازی و تکنیک‌های باز خورد زیستی ترکیب شود و فشار روانی و استرس را کاهش دهد. باید اذعان داشت که نوعی از خدمات موسیقی درمانی که در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است، روش‌های درمان استرس است.

آواز خواندن و نیز نواختن ساز می‌تواند به شخص این امکان را بدهد تا عوامل

زمینه ساز استرس و تنش را بشناسد، احساس درونی خویش را نسبت به استرس ابراز نماید، خود را از نظر روحی تخلیه نماید، در یک گروه موسیقی شرکت نموده و خود را با آن افراد تطبیق داده و بدین ترتیب به یک آرامش درونی دست یابد و بالاخره اینکه از دید روان شناسی با شرایط و موقعیت‌های ایجاد کننده استرس به یک همانند‌سازی که در واقع یک نوع مکانیسم روانی است پیدا کند.

خلاصه اینکه در درمان و نیز مقابله با استرس نیز موسیقی می‌تواند به کمک ما آمده و ما را آماده مقابله با هرگونه عوارض ناشی از آن سازد.

محمد دژاکام