پارت ها PART

پارت ها تنها سلسه پادشاهی در ایران بودند که نگذاشتند ایران به دست بیگانگان بیفتد یعنی از نظر قدرت دفاعی از سلسله هخامنشیان و ساسانیان به مراتب قوی تر بودند

پارت نام یکی از اقوام ایرانی است که در شمال و شمال شرق ایران سکونت داشته‌اند .

پارت‌ها را برخی از تاریخ نویسان از اقوام سکایی دانسته اند ! که به زبان پهلوی سخن می‌گفتند و آنها را شاخه‌ای از گروه پارنی PARNI از قوم داهه یا داخ معرفی کرده‌اند که در ناحیه پر‌ثوه ( منطقه‌ای در خراسان بین گرگان و کومس ) زندگی می‌کردند .

با نام پرثوه برای نخستین بار در کتیبه‌های بیستون و نقش رستم در زمان هخامنشیان برخورد می‌کنیم که نشان می‌دهد آن ولایات جزو شاهنشاهی هخامنشی محسوب می‌شدند .

نقش اصلی این ایرانی‌های دلاور پس از اشغال ایران توسط یونانی‌ها و مقدونیان مشخص می‌شودکه چه جانانه با بیگانگان جنگیدند و آنها را از ایران بیرون کردند ، بلکه حتی رومیان را در اوج قدرتشان بارها شکست دادند !

رومی که سربازانش تقریباً تمامی اروپا و قسمتی از آفریقا را گرفته بودند و در آسیا هم به پیش‌روی خود ادامه می‌دادند که پارتیان همچون یک سد محکم در برابر آنها ایستادگی کردند و شکستشان دادند .

پارت‌ها تنها سلسه پادشاهی در ایران بودند که نگذاشتند ایران به دست بیگانگان بیفتد یعنی از نظر قدرت دفاعی از سلسله هخامنشیان و ساسانیان به مراتب قوی‌تر بودند .

شیوه‌های تدافعی آنها بر پایه جنگ و گریز و خسته کردن سپاه دشمن تا حد مرگ بوده است !

گفتن این نکته ضروری است که پارت‌ها قریب به سیصد سال در حال جنگ با رومی‌ها بودند وچه خوب از عهده این کار برآمدند . حتی آخرین پادشاه پارت‌ها با نام اردوان پنجم ( که به دست اردشیر بابکان کشته شد ! ) در برابر ماکرینوس و کاراکالای حیله‌گر رومی که می‌خواست با توطئه‌ای کثیف اردوان پنجم را بکشد پیروز شد و حتی به روم خراجی هم تحمیل کرد !

دوره پارتها را می توان دوره استقلال و تولد دوباره ایرانیان دانست .

پارت‌ها حدود پنج قرن در ایران پادشاهی کردند و پادشاهان بسیاری در سلسله اشکانی داشتند . تاریخ دقیق پادشاهی بسیاری از این پادشاهان به درستی مشخص نیست ! گاهی تاریخ‌نویسان به خصوص تاریخ‌نویسان رومی نام دو یا سه پادشاه را با یکدیگر ذکر می‌کنند و این جای تعجب دارد و گاهی باعث گیج شدن انسان می‌شود!

ممکن است برخی نام‌ها و یا سال‌های پادشاهی اشتباه باشد و به راستی در سلسله اشکانی به ناشناخته‌ها و پرسش‌های بسیاری بر می‌خوریم . تاریخ نویسان رومی دقیقاً همه چیز را ذکر نمی‌کردند ؛ آن بخشی برای ایشان مهم بود که جنگی بین پارت‌ها یا رومی‌ها در گرفته باشد و یا قراردادی بین طرفین منعقد شده باشد .

بدبختانه این هم بخشی از ناشناخته‌های تاریخ ایران باستان است .

به هر حال در اینجا نام این پادشاهان و تاریخ تقریبی پادشاهی آنها برای دوستان علاقمند آورده می‌شود :

▪ پیش از میلاد مسیح

۱) ارشک یکم ( ۲۴۷ - ۲۵۰ پ.م )

۲) تیرداد ( ۲۱۱ - ۲۴۷ پ.م )

۳) اردوان یکم ( ۱۹۱ - ۲۱۱ پ.م )

۴) فریاپاتس ( ۱۷۶ - ۱۹۱ پ.م )

۵) فرهاد یکم ( ۱۷۱ - ۱۷۶ پ.م )

۶) میترادات یکم ( ۱۳۹ - ۱۷۱ پ.م )

۷) فرهاد دوم ( ۱۲۹ - ۱۳۹ پ.م )

۸) اردوان دوم ( ۱۲۴ - ۱۲۸ پ.م )

۹) میترادات دوم ( بزرگ ) ( ۹۰ - ۱۲۴ پ.م )

۱۰) گودرز یکم ( ۹۰ - ۹۵ پ.م )

۱۱) ارد یکم ( ۸۰ - ۹۰ پ.م )

۱۲) سیناتروک ( ۷۰ - ۸۰ پ.م )

۱۳) فرهاد سوم ( ۵۷ - ۷۰ پ.م )

۱۴) میترادات سوم ( ۵۴ - ۵۷ پ.م )

۱۵) ارد دوم ( ۳۸ - ۵۴ پ.م )

۱۶) فرهاد چهارم ( ۲۹ - ۳۸ پ.م )

۱۷) تیرداد دوم ( ۲ - ۲۹ پ.م )

▪ پس از میلاد مسیح

۱) فرتاسس ( ۴ - ۲ م )

۲) ارد سوم ( ۸ - ۶ م )

۳) ونونس یکم ( ۸ - ۱۰ م ) Vonones

۴) اردوان سوم ( ۳۸ - ۱۰ م )

۵) تیرداد سوم ( ۳۶ - ۳۵ م )

۶) وردانس یکم ( ۴۷ - ۴۰ م ) Vardanes

۷) گودرز دوم ( ۵۱ - ۴۰ م )

۸) ونونس دوم ۵۱ میلادی

۹) بلاش یکم ( ۷۸-۵۱ م )

۱۰) وردانس دوم ( ۵۸ - ۵۵ م )

۱۱) بلاش دوم ( ۸۰ - ۷۸ م )

۱۲) پاکر ( ۱۰۵ - ۸۰ م )

۱۳) اردوان سوم ( ۹۰ - ۸۰ م )

۱۴) بلاش سوم ( ۱۴۷ - ۱۰۵ م )

۱۵) اسروس ( ۱۰۹ - ۱۲۹ م ) Osroes

۱۶) پارثاماسپتس ۱۱۶ میلادی Parthamaspates

۱۷) میترادات چهارم ( ۱۴۷ - ۱۴۰ م )

۱۸) بلاش چهارم ( ۱۹۱ - ۱۴۷ م )

۱۹) اسروس دوم ۱۹۰ میلادی OsroesII

۲۰) بلاش پنجم ( ۲۰۸ - ۱۹۱ م )

۲۱) بلاش ششم ( ۲۱۸ - ۲۰۸ م )

۲۲) اردوان پنجم ( ۲۲۴ - ۲۱۶ م ) ( آخرین پادشاه اشکانی )