آیا بیمارستان‌های ما ارتقادهنده سلامت هستند؟

در چند سال اخیر مقالات متعدد و مهمی در مورد بیمارستان‌های ارتقا دهنده سلامت منتشر گردیده است. طبق این ایده بیمارستان‌ها علاوه بر درمان بیماران بیماران، باید ‌نقش قابل توجهی …

در چند سال اخیر مقالات متعدد و مهمی در مورد بیمارستان‌های ارتقا دهنده سلامت منتشر گردیده است. طبق این ایده بیمارستان‌ها علاوه بر درمان بیماران بیماران، باید ‌نقش قابل توجهی در ارتقا سلامتی جامعه به طور عام و نقش مهمی در ارتقا سلامت مراجعان و کارکنان خود داشته باشند. اما آیا بیمارستان‌های کشور ما یا حتی بعضی از بیمارستان‌های ما واجد چنین خصوصیت مهمی هستند؟ و اگر پاسخ این سوال منفی است، علت چیست؟ ...

واقعیت این است که علی‌رغم تلاش کلیه کارکنان و مسوولان بیمارستان‌ها، بسیاری از بیمارستان‌های ما قادر به انجام کامل وظایف اولیه خود نیستند،‌ در این شرایط تکلیف ایفای چنین نقش پیچیده و متکاملی روشن است. دلایل متعددی برای این ضعف و نقصان می‌توان بر شمرد. شاید مهم‌ترین علت، عدم ارزیابی عینی عملکرد بیمارستان‌ها در کشورو بالطبع عدم انتشار عمومی نتایج این ارزیابی‌ها و عدم تاثیر این نتایج بر میزان بودجه بیمارستان‌ها و دریافتی مسوولان و کارکنان آنها است. در کشورهای غربی خصوصا آمریکا نتایج ارزیابی عملکرد بیمارستان‌ها شامل مواردی مانند میزان مرگ و میر داخل بیمارستانی، تعداد انجام جراحی‌های مختلف طی یک سال،‌ میزان عفونت بیمارستانی و... به صورت دوره‌ای جهت اطلاع عموم توسط موسسات مستقل (‌معمولا خصوصی) منتشر می‌شود و این نتایج تاثیر بسیار مهمی در مورد میزان مراجعه بیماران، سطح قرارداد بیمه‌ها و نیز بودجه دریافتی از دولت (در مورد بیمارستان‌های دولتی) دارد. در کشور ما ارزیابی‌ها یه صورت سطحی و در مورد بیمارستان‌های دولتی توسط مسوولان آنها انجام می‌شود و اصولا فاقد خصوصیات پیشگفت است.

علت دیگر مشکلات بودجه‌ای و مالی بیمارستان‌های کشور است. بودجه بیمارستان‌های دولتی بر اساس میزان نیاز واقعی و تعرفه بیمارستان‌های خصوصی بر اساس ارزش واقعی خدمات آنها بسته نمی‌شود و این باعث شده است که خصوصا بیمارستان‌های دولتی در چند سال اخیر وارد سیکل معیوب تامین مالی و مشکلات شدید شوند. علت دیگر مشکلات مدیریتی بیمارستان‌های دولتی است. روسای بیمارستان‌های دولتی معمولا متخصصانی هستند که وظایف دیگر علمی و درمانی در بخش خصوصی و دولتی بر عهده دارند و به ازای وقت مصروفه و مسوولیت مترتبه دریافتی مناسبی ندارند. چه بیمارستان‌های دولتی و چه بیمارستان‌های خصوصی از ضعف شدید نیروهای کارشناسی مدیریت بیمارستانی رنج می‌برند. دلایل متعدد دیگری هم قابل ذکر هستند که جهت اختصار از ذکر آنها صرف نظر می‌کنم و امیدوارم که با تغییر نگرش مسوولان، شاهد تغییر روند عملکرد بیمارستان‌های کشور در جهت ارتقای سلامتی باشیم.

دکتر ایرج حریرچی