انرژی در اتریش

اتریش, در دهه گذشته به شكل فزاینده ای از پتانسیل برق آبی خود استفاده كرده است ۱ ۳۹ درصد از تولید انرژی از منابع داخلی مربوط به این پتانسیل یا منبع انرژی برق آبی است, كه از دیدگاه زیست محیطی نیز مناسب است

اتریش، در دهه گذشته به شكل فزاینده‌ای از پتانسیل برق آبی خود استفاده كرده است. ۱/۳۹ درصد از تولید انرژی از منابع داخلی مربوط به این پتانسیل یا منبع انرژی برق آبی است، كه از دیدگاه زیست‌محیطی نیز مناسب است. دیگر منابع انرژی تجدید‌پذیر بویژه بیوماس نیز بطور فزاینده‌ای مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. با رقمی برابر ۵/۳۶ درصد سهم منابع تجدید‌پذیر بیش از سهم تمام سوختهای فسیلی است و با توجه به دو برابر شدن سهم منابع تجدید‌پذیر انرژی در دهه گذشته، در حال حاضر بیش از ۷۵ درصد تولید انرژی از منابع داخلی از این حاملها تامین می‌شود.دیگر آنكه، میزان وابستگی كشور به واردات انرژی در دهه گذشته ثابت بوده است.

●عرضه كل انرژی اولیه یا اصلی

عرضه انرژی در اتریش دارای تركیب متعادلی است. در دو دهه پیش، ساختار مصرف انرژی تغییر عمده‌ای داشته است. اتریش به صورت چشمگیری در افزایش سهم منابع انرژی تجدیدپذیر در بازار انرژی كشور موفق بوده است. از سوی دیگر، سهم سوختهای فسیلی در بازار انرژی كاسته شده است.

▪ویژگیهای زیر در عرضه كل انرژی اصلی در اتریش قابل توجه است:

۱- سهم زیاد منابع تجدیدپذیر در مصرف انرژی در اتریش

سهم این منابع در عرضه كل انرژی اتریش به بیش از ۲۶ درصد رسیده است. برق‌آبی، مهمترین منبع انرژی تجدید‌پذیر است. ۴/۱۳ درصد از عرضه كل انرژی اصلی تقریباً ۳۹ درصد ازتولید انرژی از منابع داخلی و نزدیك به ۶۶ درصد برق از منابع آبی تامین می‌شود. دیگر منابع تجدید‌پذیر انرژی (همانند چوب، ضایعات، سوختنی، سوخت بیوماس، گرمای محیط و جز اینها) حدود ۸/۱۲ درصد از كل عرضه انرژی پریمر و حدود ۳۷ درصد تولید انرژی ازمنابع داخلی را به خود اختصاص داده است.

۲- عدم استفاده از انرژی اتمی در اتریش

استفاده از انرژی اتمی برای تولید انرژی بر اساس قانون فدرال مصوب ۱۵ دسامبر ۱۹۷۸ ممنوع اعلام شده است. اتریش به انرژی هسته‌ای به عنوان گزینه راهبردی برای رویارویی با آلودگیهای زیست‌محیطی می‌نگرد، زیرا این نوع انرژی از تكنولوژی پیچیده برخوردار بوده و بسیار گرانبهاست و از این رو، قدرت رقابت (از نظر اصول توسعه پایدار) را از بین می‌برد. كشورهایی، كه در قیاس با اتریش توانسته‌اند در مقیاسهای بزرگتر به جایگزینی نفت بپردازند، بطور عمده از انرژی اتمی بهره‌ برده‌اند. تنها شماری از كشورها توانسته‌اند انواع دیگر انرژی را جایگزین نفت كنند.

●تفكیك مصرف انرژی از توسعه اقتصادی

خط‌مشی انرژی دراتریش در دسترسی به هدف تفكیك مصرف انرژی از توسعه اقتصادی كشور موفقیت‌آمیز بوده است. در سالهای ۱۹۷۳ تا ۱۹۹۷،‌ در حالی كه عرضه كل انرژی اصلی حدود ۴/۲۹ درصد افزایش داشته، تولید ناخالص داخلی به قیمتهای واقعی ۹/۷۵ درصد رشد داشته است. در نتیجه مصرف نسبی انرژی

(= مصرف انرژی به ازای واحد تولیدناخالص داخلی) ۴/۲۶ درصد طول این دوره، كاهش داشته است.

در قیاس با سایر كشورها، كاهش مصرف نسبی انرژی در اتریش، یكی از بهترین كاركردها را نشان می‌دهد.

●مصرف كل انرژی نهایی

با وجود تغییرات در برخی از سالها، مصرف كل انرژی نهایی از سال ۱۹۷۳ به این طرف بطور متوسط نزدیك به ۱ درصد در سال افزایش داشته است. با توجه به تغییرات مهم ساختاری، سهم نفت و زغال بسیار زیاد كاهش یافته و در مقابل به سهم گاز، برق، انرژیهای تجدید‌پذیر و گرما بسیار زیاد افزوده شده است. در قیاس با سال ۱۹۷۳، مصرف نهایی ذغال‌سنگ (حدود ۳۵ درصد) و نفت (۶ درصد) كاهش یافته و مصرف نهایی گاز (۷۵ درصد)، (برق ۸۹ درصد) دیگر انرژیهای تجدید‌پذیر (۹۴ درصد) و گرمای محیط (۳۵ درصد) افزایش یافته است.

●اهداف خط‌مشی انرژی در اتریش

۱) امنیت در عرضه انرژی

۲) بازدهی اقتصادی در عرضه انرژی

۳) رعایت نكات زیست‌محیطی در عرضه انرژی

۴) پذیرش اجتماعی از سیستم عرضه انرژی

اهداف فوق دقیقاً در جهت اهداف اتحادیه اروپا و اصول آژانس بین‌المللی انرژی است.

●راهكارهایی برای دستیابی به اهداف یاد شده

۱- گسترش استفاده یا كاربرد منطقی از انرژی (بهینه سازی بازدهی انرژی)

۲- گسترش منابع تجدید‌پذیر انرژی

راهكارهای فوق بافعالیتهای زیر در زمینه‌های گوناگون راهبردهای انرژی تكمیل می‌شود:

۱- آزادسازی بازارهای انرژی

۲- تنوع در منابع انرژی

۳- تنوع در عرضه كنندگان انرژی

۴- سازوكار بحران آژانس بین‌المللی انرژی

۵- ذخیره‌سازی اجباری نفت

۶- منع استفاده از انرژی هسته‌ای

۷- كنترل قیمتها

●خط‌مشی‌ انرژی اتریش در عرصه جهانی

بسیاری از مسایل مهم بخش انرژی در دنیای امروز از ابعاد مهمی برخوردار است. برای نمونه:

۱- رویارویی با آثار منفی گرم شدن زمین، كه فقط در چارچوب مقیاسهای بین‌المللی مقدور است.

۲- تغییرات مهم در كشورهای مركزی و شرق اروپا، كه باعث ایجاد فرصتهای جدید شده است.

كمك به بازسازی بخش انرژی، توصیه در مورد سیاستهای زیست‌محیطی و انرژی و دستیابی شركتهای وابسته به كشورهای اروپای غربی به بازار انرژی این كشورها، از اینگونه فرصتهاست.

●اتحادیه اروپا

این سازمان كارهای زیادی در زمینه راهبرد انرژی اجرا كرده، كه در زیر برشمرده می‌شود:

۱- بازدهی انرژی

۲- انرژیهای تجدید‌پذیر

۳- نفت (بخشنامه برای ایجاد حداقل تاسیسات انبار نفت یا مشتقات آن)

۴- گاز (بخشنامه برای ابزار واحد گاز طبیعی)

۵- ذغال‌سنگ (تحقیق برای تولید و استفاده از ذغال‌سنگ)

۶- برق (بخشنامه ایجاد بازار واحد برق)

۷- تحقیق و گسترش تكنولوژیك (برنامه‌های انرژی در تعیین ساختارو برنامه‌ریزی برای تحقیقات، توسعه فنی)

۸- همكاری با كشورهای غیرعضو در بخش انرژی (برنامه synergy(

"synergy" برنامه اتحادیه اروپا برای پیشرفت همكاری بین‌المللی در بخش انرژی است. این برنامه در ابتدای سال ۱۹۹۸ شروع و در پایان همان سال به پایان رسید.

برنامه جایگزین در قالب برنامه ساختاری انرژی برای دستیابی به اهداف خود از روشهای زیر استفاده می‌كند:

۱- توصیه در زمینه راهبرد انرژی و آموزش

۲- تجزیه و تحلیل انرژی و پیش‌بینی (آینده)

۳- برگزاری گردهمایی و كنفرانس

۴- پشتیبانی از برنامه‌های همكاری چند جانبه منطقه‌ای

بازارهای داخلی برق و گاز طبیعی به خاطر اهمیت زیادی كه دارند، مورد تاكید بیشتری قرار گرفته است.

بخشنامه‌های مرتبط با موضوعات یادشده در بالا (در سالهای ۹۶ و ۹۷) بوسیله شورای مربوط تصویب شده است. این بخشنامه‌ها، كشورهای عضو را موظف به گشایش بازارهای برق و گاز طبیعی- برای رقابت از سوی سایر كشورهای عضو اتحادیه اروپا كرده است.

عرضه‌كنندگان برق و گاز برای آماده شدن در مقابل رقیبان بزرگ خارجی مجبور به اتخاذ خط‌مشی قوی شده‌اند.

بی شك در كوتاه‌مدت بعضی از آنها قربانی خواهند شد، ولی در درازمدت بازارهای داخلی برای برق و گاز به سوی عرضه موثر پیش خواهند رفت و رقابت كلی اتحادیه اروپا را بهبود خواهد بخشید.

مهندس نادر گلستانی داریانی