آیا ایدز از طریق حشرات گزنده هم منتقل می‏ شود؟

برخی بیماری‏ها می‏توانند از طریق گزش پشه منتقل شوند؛ مثل مالاریا، سالک، تب زرد و. . .

ایدز از طریق حشرات منتقل نمی‏شود حتی در مناطقی که شیوع ایدز بالاست و پشه هم زیاد است مثل مناطق آفریقایی باز هم ثابت نشده که گزش حشره راهی برای انتقال ویروس HIV باشد. چندین دلیل وجود دارد که حشرات انتقال‌دهنده ایدز نیستند. یکی از دلایل این است که وقتی پشه فردی را می‏گزد خون فرد گزیده شده قبلی که در سیستم گوارشش وجود دارد را وارد بدن فرد دوم نمی‌کند بلکه بزاق خود را از طریق نیش وارد پوست فرد دوم می‌کند.

بزاق پشه دارای موادی است که مانع بند آمدن خون می‏شود و نیز مکیدن خون را برای پشه آسان‏تر می‌کند بنابراین انتقال خون به فرد دوم صورت نمی‌گیرد و فقط ممکن است بزاق حشره وارد بدن فرد دوم شود که بزاق عامل انتقال ایدز نیست. اجزای دهانی حشره و بزاق هم فقط ممکن است مقادیر بسیار اندکی خون‌را در خود نگه دارد، ضمن اینکه خون افراد مبتلا به ایدز همیشه سطح بالایی از ویروس را ندارد پس در کل ریسک بسیار کمی دارد که بزاق پشه خونی باشد. علاوه ‏بر این ویروس ایدز مدت بسیار زیادی در بدن حشره زنده نمی‌ماند چون به خاطر آنزیم‏های دستگاه گوارش حشره ویروس ایدز قدرت تکثیر و امکان زنده ماندن در بدن او را ندارد.

دلیل دیگر این است که به اعتقاد حشره‌شناسان حشرات گزنده مثل پشه بلافاصله پس از گزش یک فرد به دنبال طعمه دیگر نمی‏روند و مدتی استراحت می‌کنند تا خون مکیده شده هضم شود. در این مدت ویروس HIV از بین می‏رود. همه این دلایل نشان می‌دهد نباید نگران انتقال ویروس HIV از طریق حشرات باشیم. البته لازم به ذکر است که برخی بیماری‏ها می‏توانند از طریق گزش پشه منتقل شوند؛ مثل مالاریا، سالک، تب زرد و. . . که اینها از طریق بزاق پشه منتقل شوند. این ویروس‏ها بعد از ورود به بدن پشه در دستگاه گوارش حشره تکثیر می‏شوند و سلول‏های دیواره سیستم گوارشی پشه را آلوده می‌کنند و به‌راحتی زنده می‏مانند. این بیماری‏ها از طریق بزاق پشه قابلیت انتقال دارند ولی ویروس ایدز از طریق بزاق قابلیت انتقال ندارد.

دکتر طاهره سوری، متخصص بیماری‏های عفونی، استادیار دانشگاه علوم پزشکی