آلودگی هوا و اثرات آن بر سلامتی

آلودگی هوا به معنای مخلوط شدن هوا با گازها, قطرات و ذراتی است که کیفیت هوا را کاهش می دهند

آلودگی هوا به معنای مخلوط شدن هوا با گازها، قطرات و ذراتی است که کیفیت هوا را کاهش می دهند.

در شهرها ماشین ها، اتوبوس ها و هواپیماها و نیز صنایع و ساختمان سازی ممکن است باعث آلودگی هوا شوند. در خارج شهرها غبار حاصل از شخم زدن زمین ها به وسیله تراکتورها، ماشین ها و کامیون هایی که در جاده های شنی یا خاکی می رانند، ریزش کوه و دود حاصل از آتش سوزی بیشه ها و مزارع باعث آلودگی هوا می شود. اگر مجبورید از خانه خارج شوید، کارهای خود را صبح زود انجام دهید یا آنها را به پس از غروب آفتاب موکول کنید.

یک عامل مهم دیگر آلودگی هوا در اغلب شهرهای بزرگ گاز ازن در سطح زمین است. ازن در سطح زمین هنگامی تشکیل می شود که گازهای آلاینده حاصل از اتومبیل ها و سایر وسائلی که سوخت مصرف می کنند با نور خورشید واکنش می کنند; در نتیجه گاز ازنی به وجود می آید که برای انسان سمی است. این گاز ازن در شرایط ساکن بودن هوا، درخشندگی نور خورشید و آب و هوای گرم بیشتر به وجود می آید. این ازن در سطح زمین را نباید با ازن «خوب» که کیلومترها بالاتر در قسمت فوقانی جو زمین قرار دارد و اشعه ماورا» بنفش مضر خورشید را جذب می کند اشتباه گرفت.

اگزوز اتومبیل ها در شهرها آلاینده های متعددی را از خود خارج می کند; از جمله: منواکسید کربن، دی اکسید نیتروژن، دی اکسید گوگرد، ذرات معلق از جمله ذرات کوچکتر ۱۰میکرومتر، بنزن، فرمالوئید، هیدروکربن های چندحلقه ای. آلودگی هوا می تواند باعث تحریک چشم ها، گلو و ریه ها شود. سوزش چشم، سرفه و احساس سنگینی در سینه در هنگام قرار گرفتن در معرض آلودگی شدید شایع است. افراد مختلف واکنش های متفاوتی به آلودگی هوا نشان می دهند. برخی ممکن است از احساس سنگینی در قفسه سینه و سرفه شدیدا ناراحت باشند و برخی دیگر ممکن است هیچ واکنشی نشان ندهند و متوجه آلودگی هوا نباشند.

با توجه به این که ورزش و فعالیت جسمی نیاز به تنفس سریع تر و عمیق تر دارد، ممکن است باعث تشدید علائم فوق شود. بیمارانی که مبتلا به بیماری قلبی مانند آنژین صدری (درد قفسه سینه ناشی از کاهش خون رسانی به ماهیچه قلب)، بیماری های ریوی مانند آسم یا آمفیزم هستند، معمولا حساسیت بیشتری به آلودگی هوا دارند و زودتر از دیگران متوجه آن می شوند. یک عامل مهم آلودگی هوا در اغلب شهرهای بزرگ گاز ازن در سطح زمین است.

ازن در سطح زمین هنگامی تشکیل می شود که گازهای آلاینده حاصل از اتومبیل ها و سایر وسائلی که سوخت مصرف می کنند با نور خورشید واکنش می کنند; در نتیجه گاز ازنی به وجود می آید که برای انسان سمی است. این گاز ازن در شرایط ساکن بودن هوا، درخشندگی نور خورشید و آب و هوای گرم بیشتر به وجود می آید. این ازن در سطح زمین را نباید با ازن «خوب» که کیلومترها بالاتر در قسمت فوقانی جو زمین قرار دارد و اشعه ماورا» بنفش مضر خورشید را جذب می کند اشتباه گرفت. خوشبختانه در اغلب افراد سالم با برطرف شدن آلودگی هوا علائم ناشی از آن هم برطرف می شود.

اما برخی افراد حساسیت بیشتری به اثرات آلودگی هوا نشان می دهند. کودکان ممکن است با میزان های کمتر آلودگی هوا احساس ناراحتی کنند. کودکان در مناطق دارای هوای آلوده بیشتر دچار برونشیت و گوش درد می شوند. مبتلایان به بیماری قلبی یا ریوی با شدت بیشتری به هوای آلوده واکنش نشان می دهند. این افراد در طول دوره های آلودگی شدید هوا باید فعالیت های خود را در بیرون خانه محدود کنند و مراقبت های پزشکی بیشتری را خواستار شوند.

به غیر از مرگ و میرهای ناشی از آلودگی های بسیار شدید هوا در کوتاه مدت، هر روز بیشتر و بیشتر مشخص می شود که آلودگی هوا به مقدار کم در درازمدت می تواند اثرات زیان آوری بر روی انسان ها داشته باشد. برای مثال تحقیقی که به تازگی در آمریکا در کالیفرنیای جنوبی انجام شده است نشان داده زنانی که در طول دوران بارداری به علت آلودگی شدید هوا- در معرض مقادیر زیاد ازن قرار گرفته اند- با خطر تولد، تاخیر رشد جنین هایشان و تولد نوزادان کم وزن روبه رویند. به طور کلی همیشه به گزارش های روزانه سازمان های کنترل کننده کیفیت هوا توجه کنید.

برای سنجش کیفیت هوا از معیاری به نام ضریب کیفیت هوا (AQI=INDEX QUALITY AIR) استفاده می شود که برحسب شدت آلودگی از صفر تا ۵۰۰ درجه بندی می شودAQI. بالاتر از ۱۰۰نشان دهنده هوای ناسالم است. در صورتی که در منطقه زندگیتانAQI از ۱۰۰بالاتر رفت به خصوص اگر هوا آفتابی باشد یا به علائمی مثل سنگینی قفسه سینه، سوزش چشم یا سرفه دچار شدید، خودتان را از هوای آلوده دور نگه دارید و اقدامات زیر را انجام دهید:

حتی المقدور در طول روزهایی که میزان آلودگی هوا بالاست در خانه بمانید. میزان بسیاری از آلاینده های هوا در داخل خانه کمتر از خارج خانه است. اگر مجبورید از خانه خارج شوید، کارهای خود را صبح زود انجام دهید یا آنها را به پس از غروب آفتاب موکول کنید. این مساله به خصوص از لحاظ اجتناب از ازن تولید شده در نتیجه تابش نور خورشید در هوای آلوده شهرهای بزرگ اهمیت دارد.

در شرایط آلودگی هوا از ورزش یا فعالیت جسمی شدید در خارج خانه اجتناب کنید; هرچه سریع تر تنفس کنید هوای آلوده بیشتری را وارد ریه های خود می کنید. این اقدامات معمولا در کودکان و بزرگسالان سالم جلوی ایجاد علائم را خواهد گرفت. اما اگر در نزدیکی یک منبع آلوده کننده مشخص زندگی می کنید یا بیماری مزمن قلبی یا ریوی دارید با دکترتان برای حفاظت خودتان از آلودگی هوا مشورت کنید.