سارکوزی و قواعد بازی اروپا

بسیاری از دولت های اتحادیه اروپا تمایل داشتند که نیکلا سارکوزی برنده انتخابات ریاست جمهوری باشد آنها اینطور فکر می کنند که برنامه آزادسازی اقتصادی سارکوزی, فرصت مناسبی را برای بهبود اوضاع نامطلوب اقتصادی فرانسه فراهم می کند

بسیاری از دولت‌های اتحادیه اروپا تمایل داشتند که نیکلا سارکوزی برنده انتخابات ریاست جمهوری باشد.

آنها اینطور فکر می‌کنند که برنامه آزادسازی اقتصادی سارکوزی، فرصت مناسبی را برای بهبود اوضاع نامطلوب اقتصادی فرانسه فراهم می‌کند.

در عین حال رهبران اروپا اینگونه می‌اندیشند که طرح سارکوزی برای جایگزینی یک «معاهده کوچک» به جای قانون اساسی اروپا راه را برای آنگلا مرکل هموار می‌کند تا او بتواند حمایت دولتمردان اتحادیه را برای تدوین یک «معاهده اصلاح شده» که بخش‌هایی از قانون اساسی اروپا را در بر داشته باشد، به‌دست آورد.

علاوه بر اینها، عده‌ای از دولت‌ها از جمله بریتانیا از این صحبت سارکوزی که گفته بود هیچ‌گاه رفراندوم دیگری را برای یک معاهده جدید اروپایی برگزار نمی‌کند، خرسند هستند.

چراکه فشار بر روی دولتمردان اروپایی به‌ویژه در بریتانیا برای برگزاری رفراندوم تصویب قانون اساسی اروپا به شدت تقلیل می‌یابد.

اما سارکوزی در دو حوزه دیگر رهبران اروپایی را نگران ساخته است: مساله ترکیه و خط مشی حمایت‌گرایی اقتصادی. او به روشنی مخالفت خود را با عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا اعلام کرده است و پیشنهاد داده که این کشور به جای عضویت در اتحادیه اروپا، می‌تواند عضوی از «اتحادیه مدیترانه‌ای» باشد [ که طرح ایجاد آن از سوی سارکوزی ارائه شده است.]

بیشتر رهبران اروپایی– از جمله آنگلا مرکل که تمایل چندانی به عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا ندارد – معتقد هستند که ادامه روند گفت‌وگو برای پذیرش ترکیه در اتحادیه اروپا، بدون توجه به نتایج بلندمدت آن، بسیار مهم است. نظر آنها، منعکس‌کننده ایده سگولن روایال است که در مناظره تلویزیونی خود در مقابل سارکوزی اذعان داشت بستن درهای اتحادیه اروپا به روی ترکیه می‌تواند دموکراسی شکننده موجود در این کشور را بی‌ثبات سازد.

پایان گفت‌وگوهای پذیرش ترکیه در اتحادیه اروپا می‌تواند به‌طور مشخص موقعیت ناسیونالیست‌های مستبد ترکیه را که مخالف روابط نزدیک با اتحادیه اروپا هستند، تقویت کند.بدون شک رهبرانی مانند مرکل، بلر [یا براون]، ژوزه مانوئل باروسو و جورج بوش از سارکوزی خواهند خواست تا مواضع خود را در قبال ترکیه تعدیل کند.

آنان به سارکوزی خواهند گفت؛ ‌به‌رغم تمامی مخالفتی که با عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا دارد، اجازه بدهد گفت‌وگوها ادامه یابد، تا ترکیه بتواند اصلاحات سیاسی و توسعه اقتصادی خود را به پیش ببرد.

سارکوزی می‌تواند به این توصیه‌ها توجه نکند و اولویت بیشتری را برای نظرسنجی‌های افکار عمومی در داخل فرانسه قائل شود؛ که اخبار بدی برای ترکیه بودند. اما در عین حال ممکن است به این مساله بیندیشد که او نباید گروهی از تاثیرگذارترین سیاستمداران جهان را خشمگین سازد؛ سیاستمدارانی که قرار است در دیگر حوزه‌ها با او همکاری کنند.

بنابراین جای شگفتی نخواهد بود که او اجازه دهد گفت‌وگوهای اتحادیه اروپا و ترکیه ادامه یابند. اگر او دست به چنین کاری بزند، ممکن است ترک‌ها هم ورود او به قدرت را خوش‌آمد بگویند. این بدان دلیل است که سارکوزی، چشم‌انداز احیای اقتصاد فرانسه را در نظر دارد.

در عین حال فرانسوی‌ها نسبت به آینده خود نگران هستند، خود را در معرض تهدید بیکاری و عدم اشتغال می‌بینند و با روند جهانی‌شدن خصومت دارند. به نظر نمی‌رسد تا وقتی چنین نگرانی‌هایی وجود داشته باشد، فرانسوی‌ها هیچ‌گاه طی یک همه‌پرسی به عضویت کشوری جدید در اتحادیه اروپا رای مثبت دهند.

سارکوزی [در صورت همکاری با دیگر رهبران اروپایی] این شانس را خواهد داشت که چرخه اقتصاد فرانسه را که دچار کندی رشد، درون‌گرایی و فقدان اعتماد به‌نفس است، به حرکت وادارد.دومین چیزی که ما را در مورد سارکوزی نگران می‌سازد، تناقض در شیوه تفکر [اقتصادی] اوست.

او از سیاست‌های تاچری در داخل حمایت می‌کند و قول داده است که دولت را کوچک کند، مالیات‌ها را کاهش دهد و بازارهای کار را آزاد سازد. اما او در عین حال به سیاست‌های تجاری و رقابتی کمیسیون اروپا حمله می‌کند؛ به همان میزان که این کار را در مورد سیاست پولی بانک مرکزی اروپا انجام می‌دهد.

او در اولین سخنرانی خود به عنوان رئیس‌جمهور منتخب، از شرکای فرانسه خواست تا «صدای مردمی را که می‌خواهند مورد حمایت قرار گیرند، بشنوند.» به نظر نمی‌رسد که طرفداری او از خودکفایی اقتصادی، منعکس‌کننده عقاید واقعی او بوده یا صرفا برای جمع‌آوری آرا بیان شده باشند.

با این وجود تاثیر چنین اظهاراتی بر رای‌دهندگان فرانسوی را نباید از نظر دور داشت. همان‌گونه که ژان پیسانی‌فری (Jean Pisani-Ferry) از موسسه تحقیقاتی بروگل می‌گوید: «در کشوری که ۵۵ درصد رای‌دهندگان به دلایل اقتصادی به قانون اساسی اروپا رای منفی دادند و بیش از ۷۰ درصد جهانی‌شدن را به‌دیده تهدید می‌نگرند، بهترین دستورالعمل برای از دست دادن آرای انتخاباتی آن است که یک نامزد، لباس سیاست‌های بروکسل را بر تن داشته باشد.»

اگر سارکوزی تلاش كند آزادسازی اقتصادی در داخل را با حمایت‌گرایی در سطح اتحادیه اروپا ترکیب کند، در تقابل شدیدی با شرکای اروپایی خود– به‌ویژه آنانی که از سیاست‌های گسترده رقابتی و تجارت آزاد در اتحادیه اروپا حمایت می‌کنند– قرار خواهد گرفت. اما در مورد ترکیه، فهم زیرکانه او از سیاست قدرت و تمایل شدید وی برای تبدیل‌شدن به یک رهبر تاثیرگذار در اروپا، می‌تواند خصومت او را با بخشی از سیاست‌های بروکسل توجیه كند.

اما اگر او خواستار لطف دیگر رهبران اروپایی در حوزه مسائل مورد توجه فرانسه است، می‌بایست قواعد بازی در اتحادیه اروپا را بیاموزد. معنی این سخن آن است که وی می‌بایست نسبت به کمیسیون اروپا و سیاست‌های این نهاد با احترام بیشتری برخورد كند.

علاوه بر اینها، به نظر نمی‌رسد سارکوزی تمایلی به ادامه خصومت شیراک با اصلاحات در سیاست کشاورزی اتحادیه اروپا داشته باشد. ژاک شیراک قبلا وزیر کشاورزی بود و همواره به ریشه‌های روستایی خود افتخار می‌کرد و این در حالی است که سارکوزی فاقد چنین سوابقی است.

در هر صورت، اگر سارکوزی در روند احیای اقتصاد فرانسه‌-بدون توجه به عقاید او پیرامون سرمایه‌گذاری خارجی و تجارت خارجی–توفیق یابد، فشار رای‌دهندگان فرانسوی برای حمایت‌گرایی اقتصادی رفته‌رفته کمرنگ خواهد شد.

چارلز گرانت

ترجمه: امیرحسین اصطباری

منبع: مرکز اصلاحات اروپایی