گردشگر خارجی در حسرت غذای ایرانی

حوزه غذا سال هاست که در ایران مغفول مانده در حالی که تمدن غذایی ما در کنار دو تمدن چینی و رومی 3 مکتب اصلی کهن غذای جهان را تشکیل می دهد

حوزه غذا سال هاست که در ایران مغفول مانده در حالی که تمدن غذایی ما در کنار دو تمدن چینی و رومی 3 مکتب اصلی کهن غذای جهان را تشکیل می دهد.

غذا از معیارهای مهم سفر و از اصلی ترین مولفه های گردشگری در همه کشورهای جهان به خصوص کشورهای گردشگر پذیر است و توجه به آن خواسته یا ناخواسته در طراحی هر برنامه سفر ضرورتی انکارناپذیر به شمار می رود. از این رو در سال های اخیر اهمیت ارتباط میان غذا و گردشگر به طور فزاینده ای مورد توجه قرار گرفته است.

شکل گیری مفهومی جدید در گردشگری با عنوان «گردشگری غذا» نیز بیانگر ضرورت توجه به مقوله غذا در سفر و گردشگری است؛ سال ها است موضوع جذب گردشگران خارجی به یکی از دغدغه های اصلی مسوولان و فعالان گردشگری کشور در هر دو بخش دولتی و خصوصی تبدیل شده است و در این میان، نه تنها در صنعت غذای ملی به عنوان یکی از عوامل مهم جذب نتوانسته ایم از ظرفیت های لازم طرفی ببندیم بلکه در حوزه عرضه غذاهای بین المللی نیز تاکنون کارنامه موفقی نداشته ایم.

در یک دهه گذشته و حتی پیشتر از آن شاهد افزایش چشمگیر فعالیت رستوران های ملل همچون رستوران های چینی، ژاپنی، ترکیه ای، تایلندی، لبنانی، هندی و سایر کشورها در کشورمان بوده ایم. از سویی دیگر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به عنوان متولی اصلی گردشگری در ایران، جشنواره ای را با نام«سفره ایرانی» برگزار کرده است. این طرح با هدف حفظ، معرفی و احیای غذاهای ایرانی در داخل و افزایش سهم ایران از حدود 300 میلیارد دلار هزینه سالانه جهانی گردشگران از غذا و نوشیدنی اجرا شده است.

ایران با داشتن 2500 نوع غذا جزو 3 مکتب اصلی غذای دنیا است

غذا صرفا یک مساله برای جذب ویتامین و تولید انرژی نیست بلکه یکی از عناصر منحصر بفرد گردشگری غذا و فرهنگ تولید آن است که از باورها و فرهنگ مردم در مناطق گوناگون نشات می گیرد.

در کشورهای مطرح گردشگری علت بازگشت 86 درصدگردشگران به مکانی که قبلا آن را دیده بودند، تجربه تناول غذای خوب و خاطره انگیزی این تجربه بوده است.

حوزه غذا سال هاست که در ایران مغفول مانده در حالی که تمدن غذایی ما در کنار دو تمدن چینی و رومی 3 مکتب اصلی کهن غذای جهان را تشکیل می دهد. در همین گستره مرزهای جغرافیایی ایران فعلی 2500 نوع غذا احصا شده است و شهر رشت نیز به عنوان شهر جهانی خلاق غذا ثبت شده است.

اولین جشنواره «سفره ایرانی» در 8 مرحله با حضور 31 استان

در شورای سیاستگذاری جشنواره سفره ایرانی، در ابتدا چهار شاخص مهم اقلیمی، فرهنگی، زیست محیطی و وقومی را ارزیابی و کشور به 8 منطقه غذایی تقسیم کردیم. وی ادامه داد: برنامه زمان بندی برگزاری جشنواره بدین صورت بود که در منطقه یک : استان های گیلان، مازندران، گلستان و قزوین شرکت کردند و مکان برگزاری جشنواره رامسر بود. جشنواره منطقه دو نیز با شرکت استان های زنجان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و اردبیل از 15 تا سی ام مرداد در شهر تبریز برگزار شد.

جشنواره منطقه 3 نیز با حضور استان های همدان، کرمانشاه، کردستان و ایلام به میزبانی کرمانشاه و جشنواره منطقه 4 با حضور شرکت کنندگانی از استان های خراسان رضوی، خراسان شمالی و جنوبی و سمنان به میزبانی شهر اجرا شد.

جشنواره منطقه 5 با حضور استان های البرز، تهران، قم، مرکزی و اصفهان به میزبانی شهر اصفهان ، جشنواره منطقه 6 با محوریت استان های یزد، کرمان و سیستان و بلوچستان به میزبانی شهر یزد و جشنواره منطقه 7 با محوریت استان های فارس، چهار محال و بختیاری، کهکیلویه و بویراحمد و لرستان به میزبانی شیراز برگزار شد.

جشنواره منطقه 8 نیز با حضور شرکت کنندگانی از استان های خوزستان، بوشهر، هرمزگان و جزایر خلیج فارس به میزبانی منطقه آزاد اروند و شهر آبادان برگزار شد و در همه دوره ها مجریان این برنامه ها طرح برگزاری جشنواره و انتشار فراخوان آن را بر عهده داشتند.

رستوران ها را «ستاره دار» می کنیم

هیات داوران این جشنواره ها در دو سطح ملی و منطقه ای شامل 6 داور ملی و دو داور بومی تعیین شدند و پس از این جشنواره سه نوع غذای اصلی سه نوع پیش غذا و نوشیدنی و برندهای بهتر از نظر مردم انتخاب شده و سعی می شود در رستوران های هر استان از منوی غذای محلی استفاده شود. هدف غایی تنوع بخشی به جاذبه های غذایی استان های مختلف کشور است تا داشته های غذایی هر منطقه به درستی احصا کنیم و با انتخاب غذاهای شاخص از بین آنها بتوانیم فهرست (منو) رستوران ها را برای گردشگران داخلی و خارجی متنوع کنیم.

.

اگر رستورانی در دنیا، تک ستاره می گیرد نشانگر این است که غذایش خوب است؛ دو ستاره کردن یعنی رفتن به آن مکان و دور کردن سفر فقط به خاطر خوردن و تناول غذای آن رستوران ارزش دارد و سه ستاره به این معنی است که شما می توانید اصلا به خاطر خوردن آن غذا سفر کنید و هدف اصلی سفر شما همین باشد.

غذای ما در چند کباب خلاصه نمی شود / ارایه غذای محلی در 4600 اقامتگاه بوم گردی

در کشوری مثل اسپانیا که هر سال 600 میلیون گردشگر به این کشور سفر می کنند ، بیش از 50 میلیون نفر هدف از سفر به اسپانیا را صرفا غذا دانسته اند. رویکرد ما برای برگزاری جشنواره، یک جریان سازی فرهنگی است زیرا غذا حامل فرهنگ مردم بوده و فرهنگ غذایی ما در چند کباب خلاصه نمی شود.

با برگزاری سالانه این رویداد رفته رفته تنوع غذا برای گردشگران داخلی و خارجی متنوع تر میشود.

در عرصه گردشگری نیز باید مثل دیگر بخش ها، حکمت های کهن در منظری جدید معرفی تا نتیجه دلخواه حاصل شود. برای نمونه در کشوری مثل اسپانیا وقتی تور گردشگری برگزار می شود همه چیز به گونه ای طراحی می شود که وقتی تور تمام شد شما ویژگی هنرمندان و متفکران نامی اسپانیا را در جلوه های آن تور مانند غذا، لباس و معماری با یک ترکیب منسجم (هارمونی) و حساب شده زیبا می بینید.

آنها فرهنگ کهن را به امروز پیوند می زنند و فرهنگ گذشته را با نشانه های فرهنگ و تفکر مشاهیر و نامداران بر روی کالاهای تجاری درآمدزا در پایان تور طراحی و به نتیجه می رسانند.

ولی ما در جشنواره ها و یا سفرهای گردشگران خارجی در ایران از ایده یا حضور هنرمندان یا نظریه پردازان کشور هیچ استفاده ای نمی کنیم و در هیچ برند و کالایی نیز نشانی از آنها نمی توان یافت تا به صدور فرهنگ و درآمدزایی رسید.

در ایران دو هزار و 500 تا دو هزار و 700 خوراک داریم ولی در رستوران های ما با وجود انواع مختلف سوپ فقط یک نوع آن یعنی سوپ جو ارایه می شود در حالی که ما انواع و اقسام آش ها را داریم که اتفاقا با طبع گردشگران خارجی هم سازگار است ولی در پیش غذای رستوران ها این آش ها جایی ندارد.

.

تعداد پیتزافروشی های تهران بیش از پیتزا فروشی های سراسر ایتالیا

تعداد پیتزافروشی های ما در تهران بیشتر از تعداد پیتزافروشی های کشور ایتالیا است و از این دو هزار و 700 غذای سراسر ایران فقط 4یا 5 نوع بیشتر در رستوران ها و هتل های کشور سرو نمی شود. از دیگر مشکلات غذایی در ایران این که در جشنواره های غذا نیز گاها افراد از تخصص کافی برخوردار نیستند ودیده می شود که برخی داوران آشپزی ما فقط با نگاه کردن به ظاهرغذاهای روی میز به آنها نمره می دهند؛ حتی آنها را نمی چشند (تیست نمی کنند) و فرق تست و تیست را نمی دانند.

.

به کارگیری آشپزان هتل ها و رستوران ها بر اساس روابط نه تخصص و کیفیت

برای اینکه به یک استاندارد در زمینه غذا برسیم و زیرساخت ها را درست کنیم ،باید برنامه ریزی داشته باشیم. بهترین هتل های کشور هنوز هم در سرویس دهی خود دچار مشکلات عدیده ای هستند و در آشپزخانه یک هتل، باید آشپز دوره دیده و متخصص درس خوانده کار کند.

اگر قرار باشد یک آشپز هنرمند شود به طور حتم باید اقدام به گردشگری کرده و برای یادگیری نوع طبخ و پخت و درست کردن انواع غذا و نوشیدنی به زادگاه آنها یعنی روستاها و مکان های هدف برود.

دیر بجنبیم غذاهای پخت سریع سلامت مردم را نابود می کند

آموزش و اطلاع رسانی مان در زمینه غذا به گردشگران خارجی کم رنگ است. وقتی گردشگر خارجی به اصفهان می رود ، غیر از بریان چه چیز دیگری به او معرفی می کنیم؟

وقتی جشنواره سفره ایرانی برگزار می شود توقع داریم رسانه ها هم حمایت کنند اما متاسفانه این اتفاق نمی افتد چون یکی از مشکلات ما برای پوشش رسانه ای جشنواره ها بحث فراهم کردن اسپانسر«حامی مالی» است. یک اتفاق عجیب در فرهنگ غذای ما رو آوردن به غذاهایی با پخت سریع (فست فود) است که با هدف درآمدزایی وارد کشور شده و متولیان قدرتمندی دارد و اگر دیر بجنبیم سلامت ایرانیان را نابود می کنند.

غذا با طعم نقالی و موسیقی سنتی

همچنین می توان در کنار گردشگری آیین هایمان را ارایه کرد به طور مثال آیا نمی توان نقالی یا موسیقی سنتی و محلی را در کنار غذا به گردشگران معرفی کنیم؟ به طور معمول گردشگران فرهنگی خارجی با میانگین سن 80 سال به ایران سفر می کنند و این نشان می دهد که کشورهای مختلف را دیده اند و نه تنها با غذاهای کشورهای مختلف آشنا شده اند؛ بلکه سرویس دهی ها را هم دیده اند.

این گردشگران با تجربه هر میزان هم غذا خوب باشد به متنوع بودن آن اهمیت می دهند و سرویس دهی آن را بسیار مهم می دانند اما متاسفانه حتی در هتل های مختلف پنج ستاره ایران هم فاقد این سرویس دهی هستیم.

سرویس دهی غذاها در ایران استاندارد نیست و معمولا گردشگران خارجی ساعت 6 یا 7 عصر شام خود را میل می کنند و این در حالی است که ما غذاهایمان 9 یا 10 شب شام سرو می شود. هر چقدر هم تلاش کنیم تا بهترین غذا را آماده و به گردشگران ارایه دهیم اما اگر 20 دقیقه دیر برسد و سرد باشد؛ تمام ارزشش را از دست داده است.

گردشگران می گویند که آثار باستانی و هنرهای شما در دنیا بی نظیر است ولی می خواهیم با آداب و رسوم شما و مابقی جنبه های زندگی ایرانیان در روستاها و شهرها آشنا شویم. آیا نمی توانیم در چادر جذاب عشایری برایشان برنامه ای بگذاریم و غذاهایشان را به گردشگران خارجی پیشنهاد بدهیم؟