آمازون یا نفت

چالرز داروین احتمالا خیلی از پارک ملی یاسونی که در جنگل های آمازون اکوادور واقع است, خوشش آمده بود یاسونی که یکی از بزرگ ترین مراکز حیات گونه های مختلف و متنوع جانوری و گیاهی است, هم اکنون خودش در گرداب نزاع برای بقا گرفتار شده است

چالرز داروین احتمالا خیلی از پارک ملی یاسونی که در جنگل‌های آمازون اکوادور واقع است، خوشش آمده بود. یاسونی که یکی از بزرگ‌ترین مراکز حیات گونه‌های مختلف و متنوع جانوری و گیاهی است، هم‌اکنون خودش در گرداب نزاع برای بقا گرفتار شده است.

قرار است که در یک پروژه حفاری برای استخراج نفت به ارزش ده میلیارد دلار، این میراث جهانی به کلی نابود شود.

داروین که نظریه تکامل خود را در جزیره گالاپاگوس اکوادور تکمیل کرد، اهمیت روابط بین گونه‌های مختلف جانوری را به خوبی می‌دانست. او مشاهده کرد که هیچ گونه جانوری، حتی انسان، قادر به ادامه حیات در محیطی جدا از دیگر گونه‌های جانوری نیست. هر موجود زنده‌ای برای زنده ماندن متکی بر فرآیندهای طبیعی است و البته خودش عامل مهمی در حفظ تعادل طبیعت و زنده ماندن موجودات دیگر است.

اما در حال حاضر در یاسونی شاهد مقابله انسان با محیط زندگی خودش هستیم.

به‌‌رغم غنی بودن صحراهای آمازون در اکوادور، یک سوم جمعیت این کشور در زیر خط فقر زندگی می‌کنند. حتی بخشی از نفت موجود در زیر منطقه یاسونی می‌تواند ثروت هنگفتی برای بسیاری از ساکنان منطقه به ارمغان آورد؛ بنابراین آنان را بر سر دو راهی برای انتخاب بین یاسونی یا ثروت قرار می‌دهد. طبیعتا عده زیادی طرفدار حفر یاسونی برای دستیابی به ثروت خواهند بود.

در سال ۲۰۰۷ نفت‌خام فرآوری‌شده بیش از نیمی از درآمد صادراتی اکوادور را تشکیل داد.

اما از سوی دیگر، استخراج بیش از ۸۰۰ میلیون بشکه نفت‌خام از زمین‌های یاسونی و سوزاندن این میزان نفت خام پس از استخراج می‌تواند منجر به تولید ۴۰۰ میلیون تن مترمکعب دی‌اکسید‌کربن شود.

همچنین این جنگل‌ها در حال حاضر حدود ۸۰۰ میلیون تن مترمکعب از دی‌اکسیدکربن موجود در جو را تبدیل به اکسیژن می‌کنند که اگر از بین بروند، بار آن بر دوش جنگل‌های باقی مانده می‌افتد. علاوه بر اینها، خسارتی که به گونه‌های جانوری و گیاهی منطقه وارد می‌شود، غیرقابل محاسبه است.

اکتشاف نفت در زیرزمین‌های یاسونی بحث‌های داغی را شعله‌ور کرد، با این حال اکثریت ساکنان اکوادور ترجیح می‌دهند مواهب استخراج نفت را فراموش کنند و یاسونی را دست نخورده باقی بگذارند. اگر جوامع بین‌المللی زیان‌های اقتصادی ناشی از جلوگیری از حفاری را جبران کنند، «طرح الف» که در سال ۲۰۰۷ توسط رییس‌جمهور رافائل‌کوریا ارائه شد، می‌تواند مانع از استخراج نفت در یاسونی شود.

ناگفته نماند که سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۰ برای عملی کردن این طرح در شروع صندوقی را برای جمع‌آوری وجوهات مالی معین کرد. بخش برنامه‌های توسعه‌ای سازمان ملل، مدیریت این صندوق را بر عهده دارد و یک کمیته مستقل بر عملکرد آن نظارت دارد.

هم‌ اکنون هدف صندوق این است که تا ۱۳ سال آینده بتواند به کمک دولت‌ها و افراد حقیقی و حقوقی بودجه خود را به ۶/۳ میلیارد دلار برساند. اکوادور و سازمان ملل امیدوار هستند تا بتوانند روح این مسوولیت بین‌المللی را در همه جای جهان بیدار کنند و حمایت کشورهای جهان را برای تامین مالی جلب کنند.

ممانعت از حفاری در یاسونی منافع بی‌شماری را هم برای مردم اکوادور و هم برای مردم دیگر نقاط جهان به همراه دارد. بودجه تامین شده برای کمک به یاسونی را می‌توان در صنعت انرژی پاک اکوادور سرمایه‌گذاری کرد. سپس منافع عایدی از این صنعت را می‌توان در پیشبرد برنامه‌های اجتماعی و زیست‌محیطی منطقه سرمایه‌گذاری نمود.

گذشته از این‌ها، به مشارکت‌کنندگان در طرح کمک به یاسونی سند ضمانت یاسونی داده می‌شود. این سند در واقع یک سند مالی قانونی است که دولت اکوادور را ملزم می‌سازد تا در صورت عدم استفاده از کمک‌های مالی یا ناموفق بودن طرح، پول‌ها را به صاحبان آنها باز گرداند.

طرح کمک به یاسونی به دنبال آن است که تا پایان امسال مبلغ ۱۰۰ میلیون دلار جمع‌آوری کند. اگر این میزان تامین نشود دیگر نمی‌توان مانع از حفاری یاسونی شد. جامعه بین‌الملل باید مانع این اتفاق شود.

ما باید همان‌طور که داروین درک کرد، درک کنیم که یک رابطه زیستی عمیق بین تمام موجودات زنده وجود دارد. هر یک از ما برای ادامه حیات به مجموعه وسیعی از گیاهان، جانوران و میکروب‌ها نیازمند هستیم.

تنوع گونه‌های حیات در یاسونی می‌تواند به تحقیقات دارویی و پزشکی برای درمان بیماری‌های انسانی کمک کند. البته اگر یاسونی بتواند از این بحران رها شود و این رهایی زمانی محقق می‌شود که ما درک کنیم یاسونی فقط متعلق به اکوادور نیست، بلکه متعلق به همه آدمیان هست و همه ما در حفاظت از آن مسوولیت داریم.

مترجم: شاهین رسولیان

منبع: پروجکت سیندیکیت