جمعه, ۱۲ بهمن, ۱۴۰۳ / 31 January, 2025
شاهان ساسانی و هخامنشی آرایش می‌کردند!
وقتی با دید امروزی به تاریخمان نگاه می‌کنیم، باور اینکه مردان ایرانی زمانی در جایی از این سرزمین آرایش می‌کردند، آن هم آرایش‌های غلیظ، شاید تکا‌ن‌دهنده باشد اما این تنها شوکی نیست که تاریخ به ما وارد می‌کند...
ما همیشه در مواجهه با تاریخمان شوکه شده‌ایم. این نتایج را از روی نگاره‌های هخامنشیان می‌شود، دریافت کرد. حداقل سرمه چشم‌ها و فر موها تا امروز باقی مانده است اما جالب اینجاست که آرایش مردان به دوران هخامنشیان ختم نمی‌شود. مطالعه روی نقش برجسته‌ها و اشیای به دست آمده از حفاری‌ها نشان می‌دهد شاهان ساسانی هم آرایش می‌کردند. این شاهان موهای فرشده‌شان را در تور می‌پیچیدند و بالای سر جمع می‌کردند و گوشواره و گردنبند به خود می‌آویختند. این رسم حتی تا دوره قاجاریان نیز ادامه داشته‌است.
پاسخ به اینکه از چه زمانی این هنجار تبدیل به ناهنجار شده، به مطالعه‌های جدی جامعه‌شناسی نیاز دارد و شاید این کلید، قفل راز ثابت‌قدم ماندن زنان ایرانی در آرایش را هم بگشاید و دریابیم چرا ایران سومین مصرف‌کننده لوازم آرایش در خاورمیانه و هفتمین کشور مصرف‌کننده لوازم آرایش در دنیاست یا چرا مردان آرایش را زنانه تلقی می‌کنند و به نوعی آن را جنسیتی کرده و گاهی با استفاده از همین ابزار به تحقیر زنان می‌پردازند؟
در تاریخ ایران‌باستان، آرایش برای مردان نه‌تنها ناهنجار قلمداد نمی‌شده بلکه هیچ تناقضی با مردانگی یا قدرت محسوب نمی‌شده است. ظاهرا مردان در دوره قاجار هم سنگ‌تمام گذاشته و آرایش می‌کردند مثلا برای اثبات این موضوع از نقاشی‌های به جای مانده از فتحعلی?شاه می‌توان یاد کرد.
پادشاه کمرباریک قاجار که حرمسرایش شهره خاص و عام است، آرایش کاملی می‌کرده! از نقاشی‌های این پادشاه خودشیفته کاملا معلوم است کفش‌های پاشنه‌دار می‌پوشیده، گونه‌هایش را سرخ می‌کرده و مو و ریشش را پوش می‌داده است. تصاویر به جا مانده در جای جای چهل‌ستون هم گویای آن است که شاه عباس هم همین رسم را به نحو احسن به جا می‌آورده و حتی از کرم‌پودر هم استفاده می‌کرده است!
البته نسبت جنسیت و قدرت در گذشته با شکل امروزینش متفاوت است. شاه به عنوان عامل نمادین قدرت، زیبایی مطلق را در مقابل دشمن شکست‌خورده، به نمایش می‌گذاشته و به‌طور مشخص در نگاره‌های دوره ساسانی، شاه به مردانه‌ترین شکل ممکن تصویر می‌شده ولی با اندامی بزرگ‌تر از سایرین، ریش پرپشت‌تر و البته در نهایت آراستگی.
این آراستگی و مردانگی در حد نهایت را می‌شود با حد نهایت قدرت در یک راستا تلقی کرد. تبدیل یک هنجار به ناهنجار ممکن است به دلایل ساختاری مثل تغییر تقسیم کار، تغییر نشانگان جنسی- جنسیتی یا حتی ورود هنجارهای جدید باشد و به نظر می‌رسد الگوهای آراستگی بدن در ایران از اواخر قاجار تغییر کرده باشند.
لیلا پاپلی
باستان‌شناس
ایران مسعود پزشکیان دولت چهاردهم پزشکیان مجلس شورای اسلامی محمدرضا عارف دولت مجلس کابینه دولت چهاردهم اسماعیل هنیه کابینه پزشکیان محمدجواد ظریف
پیاده روی اربعین تهران عراق پلیس تصادف هواشناسی شهرداری تهران سرقت بازنشستگان قتل آموزش و پرورش دستگیری
ایران خودرو خودرو وام قیمت طلا قیمت دلار قیمت خودرو بانک مرکزی برق بازار خودرو بورس بازار سرمایه قیمت سکه
میراث فرهنگی میدان آزادی سینما رهبر انقلاب بیتا فرهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سینمای ایران تلویزیون کتاب تئاتر موسیقی
وزارت علوم تحقیقات و فناوری آزمون
رژیم صهیونیستی غزه روسیه حماس آمریکا فلسطین جنگ غزه اوکراین حزب الله لبنان دونالد ترامپ طوفان الاقصی ترکیه
پرسپولیس فوتبال ذوب آهن لیگ برتر استقلال لیگ برتر ایران المپیک المپیک 2024 پاریس رئال مادرید لیگ برتر فوتبال ایران مهدی تاج باشگاه پرسپولیس
هوش مصنوعی فناوری سامسونگ ایلان ماسک گوگل تلگرام گوشی ستار هاشمی مریخ روزنامه
فشار خون آلزایمر رژیم غذایی مغز دیابت چاقی افسردگی سلامت پوست