قتل بوتو و گزینه های امریکا

مدتی است امریکاییها احساس کرده اند جایگاه مردمی پرویز مشرف ضعیف شده و امکان جایگزینی دولتی غیرمتمایل به آنها در پاکستان تقویت شده است بر همین اساس به اقداماتی روی آورده اند تا شاید بتوانند استمرار حکومتی موافق آمریکا را در پاکستان تضمین کنند

مدتی است امریکاییها احساس کرده اند جایگاه مردمی پرویز مشرف ضعیف شده و امکان جایگزینی دولتی غیرمتمایل به آنها در پاکستان تقویت شده است. بر همین اساس به اقداماتی روی آورده اند تا شاید بتوانند استمرار حکومتی موافق آمریکا را در پاکستان تضمین کنند.

قدم اول برای این کار، اعزام بوتو و نواز شریف به داخل پاکستان بود تا بتوانند جایگزین مطمئنی برای مشرف آماده کنند. ورود این دو و به خصوص خانم بوتو با موافقت امریکا و اعمال فشار به مشرف برای پرهیز از هرگونه اقدام خشونت آمیز علیه آنان بود.

مشرف نیز گرچه با هر دو گزینه اختلاف جدی دارد و آنها را مخالف و رقیب خود می داند، اما توان رویارویی با این خواسته امریکا را نداشته و ندارد ولی این روند را نیز باعث از دست دادن قدرت خود در پاکستان می داند.

اما امریکا نیز از ترس خارج شدن کنترل پاکستان (به عنوان کشور دارنده سلاح هسته ای) از حیطه سیاسی خود، تلاش دارد با سلسله اقداماتی به اطمینان لازم برای این موضوع دست یابد. امریکا با معادله ای روبروست که مشرف با موقعیت روبه تضعیف، نحوه عملکرد مردم در انتخابات و سلاحهای هسته ای پاکستان، ۳ جزء آن را تشکیل می دهند.

به نظر می رسد امریکاییها با طراحی ترور بوتو و به قتل رساندن وی، (صرف نظر از عاملان اجرای این ترور که ممکن است القاعده باشد)، در آستانه انتخابات ۱۸ دی ماه سعی کرده اند برای جانشین بوتو در رهبری حزب مردم پاکستان رأی جمع کنند. در این وضعیت، اصرار شدید مقامات امریکایی برای اجرای برگزاری انتخابات در موعد مقرر خود و تأکید آنها بر ادامه روند اصطلاح دموکراسی در پاکستان، این احتمال را تقویت می کند.

امریکاییها تصور می کنند افکار عمومی پاکستان در فضای بعد از ترور و در زمانی که هنوز آثار روانی این ترور در اذهان مردم باقی مانده است، به سوی مردم گرایش پیدا می کنند و زمینه پیروزی نامزد انتخاباتی حزب مردم را فراهم می کند.

مخالفت نواز شریف با اجرای انتخابات در موعد مقرر آن هم به این علت است که او حزب خود را در این فضای روانی بازنده انتخابات تصور می کند. در این چارچوب اگر مشرف انتخابات را در موعد خود برگزار کند و بر اثر فشارهای بین المللی نتواند نتیجه انتخابات را به سود خود تغییر دهد، نظر امریکا تأمین شده است. اگر هم مشرف که اینک انگشت اتهام ترور بوتو را به سوی وی نشانه رفته اند، بتواند انتخابات را به آینده موکول کند، پاکستانی ناآرام را باید رهبری کند که موقعیت او را بیش از پیش تضعیف خواهد کرد. گزینه پاکستان ناآرام گرچه گزینه مناسبی برای امریکا نیست اما در هرحال بهتر از آن است که دایره قدرت از کسانی مثل مشرف رهبر آینده حزب مردم و یا حتی نوازشریف خارج شود.

اکبر وحدتی