آقای بلر, براون را به خاطر دارید

براون در نخستین سال نخست وزیری خود با زیان های اقتصادی فراوان و قضاوت های نادرست شناخته شده است حزب کارگر هم در این میان به سبب وعده های اقتصادی بی نتیجه خود از حزب رقیب یعنی حزب محافظه کار ۲۰ درصد عقب ماند شاید همین دلایل کافی باشد تا اکثر نمایندگان انگلستان یکصدا او را بدترین نخست وزیر تاریخ انگلستان تلقی کنند

یک سال پیش در واپسین روزهای ماه ژوئن تونی بلر آخرین سخنرانی خود را خطاب به مجلس نمایندگان انگلیس ارائه کرد.

بلر که همواره سعی داشت به نحوی بر احساساتش غلبه کند در حالی که رو به نمایندگان داشت با صدایی لرزان فریاد زد: «بله، همین است! پایان.» و این برای براون که متفکرانه کنار او نشسته بود تازه آغاز کار بود، نخستین روزی که به نخستین سال پردغدغه نخست وزیر انگلیس انجامید.

در یادبود اولین سال سکونت گوردون براون در ساختمان شماره ۱۰ داونینگ استریت لندن هیچ نشانه‌ای برای برپایی جشن از سوی همراهان او در حزب کارگر وجود ندارد. گوردون براون آن‌گونه که باید نتوانست موفق شود چرا که به زعم عده بسیاری براون حزب کارگر را به سمت مصیبت انتخاباتی سوق داد!

در حالی که سخنگوی براون در اولین سالروز نخست‌وزیری او ادعا می‌کند که «کارها مثل همیشه است» ولی تنها موضوعی که نمایندگان مجلس عضو حزب کارگر انتظار آن را دارند این است که واقعا «کارها مثل همیشه باشد»!

براون در نخستین سال نخست‌وزیری خود با زیان‌های اقتصادی فراوان و قضاوت‌های نادرست شناخته شده است. حزب کارگر هم در این میان به سبب وعده‌های اقتصادی بی‌نتیجه خود از حزب رقیب یعنی حزب محافظه‌کار ۲۰‌درصد عقب ماند. شاید همین دلایل کافی باشد تا اکثر نمایندگان انگلستان یکصدا او را بدترین نخست‌وزیر تاریخ انگلستان تلقی کنند.

شری بلر همسر سابق نخست‌وزیر پیشین انگلستان در کتاب خاطرات خود نوشته است: «براون چنان مشتاق به دست آوردن این مقام بود که ۱۰ سال را برای خلاصی از دست بلر نقشه کشید!» با همه تفاسیر گوردون براون با آن چهره عبوس بالاخره توانست جانشین تونی بلر شود که البته کارش را هم خوب آغاز کرد.

تجربه خونسردی و آرامش او در هنگام بمب‌گذاری‌های نافرجام لندن و گلاسگو در همان روزهای نخستین نخست‌وزیری‌اش وی را به چهره‌ای مقبول تبدیل کرد. در ماه آگوست بیماری تب برفکی تعدادی از مزارع جنوب شرق انگلیس را آلوده کرد که براون از این مسئله هم سربلند بیرون آمد.

مردم انگلیس از این‌که می‌دیدند نخست وزیرشان بیشتر وقت خود را صرف کارهای حکومتی می‌کند راضی بودند، موضوعی که پیش از آن کمتر در شبه جزیره مشاهده می‌شد.

براون به تدریج به چهره‌ای محبوب تبدیل شد که البته این مقبولیت چندان دوام نیاورد و شانس از او رو برگرداند. از آن زمان بود که شیرینی ماه‌عسل سیاسی گوردون براون به تلخی گرایید و او یک‌باره با موجی از حوادث مختلف مواجه شد.

نخستین بداقبالی او با انتخابات عمومی زودهنگام در انگلیس آغاز شد. براون که احساس می‌کرد در این انتخابات شکست می‌خورد ناگهان از شرکت در این همه پرسی امتناع کرد و از این جا بود که زمزمه‌های قدرت ضعیف تصمیم‌گیری او در مواقع حساس و تردید همیشه‌اش به میان آمد.

بحران بعدی، بحران مالی بزرگ‌ترین بانک وام دهنده انگلستان یعنی بانک نورثرن راک بود. پس از بحران مالی این بانک، گوردون براون متهم شد که با اهمال در برآورد شرایط ضعیف ظاهر شده است.

در ۲۰ نوامبر سال ۲۰۰۷ اطلاعات شخصی ۲۵ میلیون نفر از مردم انگلیس که روی لوح فشرده به ثبت رسیده بودند، مفقود شد و ۵ روز بعد اخبار فراوانی مبنی بر اعطای کمک‌های مالی غیر‌قانونی به حزب کارگر در تمامی انگلستان منتشر شد. در ماه دسامبر مراسم امضای معاهده لیسبون جنجال دیگری به راه انداخت.

گوردون براون به بهانه تراکم کاری از شرکت در مراسم رسمی امضای این معاهده سرباز زد. به عقیده مخالفان او، گوردون براون با عدم حضور در این مراسم سعی داشت خود را از انتقاد گسترده مردم انگلستان برای عدم برگزاری رفراندوم در رابطه با تصویب این معاهده مصون بدارد.

در۱۲ مارس سال ۲۰۰۸ الستر دارلینگ وزیر خزانه انگلستان نخستین بودجه کشور را اعلام کرد. این در حالی بود که عده بسیاری این بودجه را عامل ایجاد تورم، بروز معضل مسکن و کاهش رشد اقتصادی تلقی کردند. مالیات ۱۰ پنسی معروف گوردون براون در ماه مارس جنجال آفرید به‌گونه‌ای که عده فراوانی اذعان داشتند این سیاست مالیاتی موجب هرچه فقیرتر شدن اقشار کم‌درآمد جامعه می‌شود.

ضربه نهایی برای گوردون براون در ماه می‌بود. در ابتدای ماه می ‌انتخابات محلی انگلستان برگزار و حزب محافظه کار موفق به کسب بیشترین میزان آرا شد. همزمان با انتخابات محلی در بریتانیا انتخابات شهرداری لندن نیز برپا شد که در آن ضربه دیگری به حزب کارگر وارد شد و بوریس جانسون نامزد انتخاباتی حزب محافظه کار بر کن لیوینگستون غلبه کرد و شهردار لندن شد.

نتایج انتخابات میان دوره ای روز ۲۲ می‌هم هیچ دستاوردی جز شکست دوباره حزب کارگر در بر نداشت. این در حالی بود که پیروزی حزب محافظه‌کار موضوعی بی‌سابقه در تاریخ ۳۰ سال اخیر انگلستان به‌شمار می‌رود‌. آنها برای نخستین بار به این پیروزی دست یافتند.

گوردون براون قربانی رویکردهای اقتصادی مهم جهان است. مسائلی مانند بحران اعتباری و افزایش قیمت نفت و مواد غذایی در گستره جهانی عنان همه امور را از دست او خارج کرده‌اند.

او که در مدت‌زمان طولانی ریاستش در خزانه انگلیس دوران خوشایندی را برای خود و مردم انگلستان ترسیم کرده بود با سکونت در ساختمان شماره ۱۰ داونینگ استریت به یک‌باره سقوط کرد و در این میان این اقتصاد جهانی بود که افول شخص برتر لندن را به همراه آورد.

در این میان بسیاری از مقامات سیاسی انگلستان شخصیت گوردون براون را دلیل عدم مقبولیت او در میان مردم می‌دانند و معتقدند او آن‌گونه که باید نتوانسته است با مردمانش ارتباط برقرار کند.

این روزها براون چنان ناخدایی است که کشتی عظیم او در خلیج کناره گرفته و خسته و نگران منتظر آن است تا کامرون رقیب جدی‌اش او را در برابر همگان به باد انتقاد بگیرد. شاید او می‌خواهد دوره جدیدی را در انگلیس در پیش بگیرد، دورانی که با این سوال آغاز می‌شود: «آقای بلر، براون را به‌خاطر دارید؟»

لیدا هادی

همشهری امارات به نقل از فایننشال‌تایمز