کلسترول تهدیدی برای سلامتی دلبندانمان

کلسترول یک ماده مومی شکل است که توسط کبد تولید می شود یکی از لیپیدها یا چربی هائی است که بدن می سازد و برای ساختن دیواره سلولی و بعضی هورمون ها و بافت ها استفاده می شود

بسیاری از والدین هنگامی که صحبت از فرزندانشان به میان می‌آید در مورد کلسترول حتی فکر هم نمی‌کنند. اما مقادیر بالای کلسترول به‌عنوان فاکتورهای عمده مرتبط با بیماری‌های قلبی و سکته‌ها شناخته شده‌اند و تحقیقات پزشکی اخیر حاکی از این هستند که بیماری عروق ریشه در دوران کودکی دارند تا چندی پیش مقادیر کلسترول در کودکان نمی‌شد بعضی متخصصین معتقدند که مقادیر بالای کلسترول کودکان یک مشکل عمده بهداشت عمومی است که کمتر از آنچه واقعاً هست گزارش می‌شود مطالعات چند سال اخیر افزایش شگرفی را در چاقی کودکان و مشکلات ناشی از داشتن اضافه وزن نشان می‌دهد و بعضی از متخصصین کودکان گزارش کرده‌اند که نسبت به چند سال قبل افزایش قابل ملاحظه‌ای در تعداد کودکان دارای کلسترول بالا مشاهده کرده‌اند. از آنجائی که مشکلات کلسترول بالا عمدتاً چندین سال بروز نمی‌کند ایجاد ارتباط بین سلامتی کودکان و کلسترول برای بسیاری از مردم مشکل است بنابراین آگاهی از میزان کلسترول فرزندانمان حایزاهمیت است خصوصاً اگر یکی از والدین کلسترول بالا داشته باشد.

کلسترول چیست؟

کلسترول یک ماده مومی شکل است که توسط کبد تولید می‌شود یکی از لیپیدها یا چربی‌هائی است که بدن می‌سازد و برای ساختن دیواره سلولی و بعضی هورمون‌ها و بافت‌ها استفاده می‌شود. اگر هیچ‌وقت آن کاسه اضافه بستنی یا چیزبرگر دوم را نمی‌خورید. بدنتان مقدار کلسترول مطلوب فعالیت درست را در اختیار می‌داشت. چرا که کبد برای فعالیت سالم بدنی این ماده را به مقدار کافی تولید می‌کند مابقی غذائی که می‌خورید تأمین می‌شود.

با اینکه سبزیجات میوه‌جات و غلات اصلاً کلسترول ندارند. موارد زیر که منابع حیوانی می‌آیند دارای کلسترول هستند.

- زرده تخم‌مرغ

- ماکیان

- غذاهای دریائی

- محصولات لبنی که از شیر کامل به‌دست آیند (شامل شیر، پنیر و بستنی)

کلسترول چگونه کار می‌کند؟

کلسترول به تنها در بدن حرکت نمی‌کند برای حرکت در جریان خون و رسیدن به مکانی که موردنیاز است می‌بایست با پروتئین‌ها ترکیب شود به کلسترول و پروتئینی که با هم مخلوط شوند لیپوپروتئین می‌گویند. دو لیپوپروتین با دانسیته کم (LDL) و لیپوپروتئین با دانسیته زیاد (HDL) مهمترین هستند که مردم درباره‌اش صحبت می‌کنند ممکن است در کنار آب‌سردکن یا در زمان استراحتتان بشنوید که یکی از همکارانتان به دیگری می‌گوید دکترم گفته (LDL) من بالا و (HDL) من پائین است و شنونده سرش را به علامت تأئید بالا پائین می‌کند نوچ نوچ می‌کند ولی آنها راجع به چه صحبت می‌کنند؟

ین سخت شدن سرخک‌ها را اتروسکلوز می‌نامیم اگر یک لخته خون ایجاد شود و در یک سرخک مسدود گیر کند احتمال بروز سکته قلبی در شما ایجاد می‌شود علاوه بر این اتروسکلوز می‌تواند جریان خون را به سمت اعضاء مهم بدن شما مثل کلیه‌ها و روده‌ها کاهش بدهد.

لیپوپروتئین‌ها با دانسیته بالا کلسترول خوب نامیده می‌شوند ۴/۱ و یا ۳/۱ کلسترول باقی مانده بدن را حرکت می‌دهند (HDL) کلسترول را از سرخک‌ها دور کرده و به کبد برمی‌گرداند که در آنجا تحت فرآیند قرار گرفته و از بدن خارج می‌شود. مقادیر بالای (HDL) ریسک بیماری‌های قلبی و سکته را افزایش می‌دهد ولی مقادیر بالای آن می‌تواند این ریسک را کاهش دهند و از سیستم گردش خون حفاظت کنند با این حال در کل مقدار بالای کلسترول در خون تحت عنوان هیپروکلسترولمی که می‌تواند در سلامتی اختلال ایجاد کند شناخته می‌شود.

آیا باید در مورد کلسترول فرزندم نگران باشم؟

سه فاکتور عمده باعث ایجاد کلسترول می‌شوند:

-رژیم: رژیمی که دارای چربی زیاد است مخصوصاً چربی‌های ترانس و اشباع، که در شیرینی‌ها و تنقلات تبلیغاتی یافت می‌شوند.

- ارث: داشتن والد یا والدانی که کلسترول بالا دارند.

- چاقی: که به رژیم و نداشتن فعالیت بدنی مرتبط است.

سایر ریسک فاکتورهای بیماری عروق کرونر شامل فشارخون بالا، سیگار کشیدن، دیابت ملیتوس می‌باشند.

اگر فرزندتان فعال است، غذای سالم می‌خورد، سابقه فامیلی کلسترول بالا ندارد و اضافه وزن ندارد احتمالاً جائی برای نگرانی وجود ندارد.

کلسترول بالا چگونه پایش و درمان می‌شود؟

توصیه‌های اخیر بر این اساس‌اند که فقط در کودکان بالای دو سالی که دارای ریسک کلسترول بالا هستند از این آزمایش بشوند فاکتورهائی که در آزمایش کلسترول را الزامی می‌دانند عبارت‌اند از اگر فرزندتان....

- دارای کلسترول بالای ۴۰ گرم است، بالاتر از ۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر

- پدربزرگ یا مادربزرگی داشته باشد که دارای سابقه بیماری قلبی قبل از سن ۵۵ سالگی است.

- دارای سابقه فامیلی نامعلوم است.

- دارای اضافه وزن و چاق است.

پزشک کودک شما می‌تواند با استفاده از یک آزمایش خون ساده به شما بگوید که گوید که کلسترول فرزندتان بالا هست یا نه از نظر انجمن قلب آمریکا مقادیر کلسترول تام برای کودکان ۲ تا ۱۹ سال اینگونه می‌باشد:

طبقه‌بندی کلسترول تام

قابل‌قبول کمتر از ۱۷۰

مرزی ۱۹۹-۱۷۰

بالا ۲۰۰ یا بالاتر

(واحد میلی‌گرم به ازاء هر دسی‌لیتر است یک میلی‌گرم هزار گرم است که معادل ۲۸/۱ یک اونس می‌باشد یک دسی‌لیتر معادل یک‌دهم لیتر است).

اگر نتایج آزمایشات قابل‌قبول بودند فرزندتان باید هر ۵ سال مورد آزمایش قرار گیرد اگر کلسترول تام فرزندانتان ۱۷۰ یا بالاتر احتمالاً پزشک فرزندتان توصیه خواهد کرد که فرزنداتان به مدت ۱۲ ساعت ناشتا بماند و دوباره آزمایش را تکرار کنید به‌نام کلسترول ناشتا. اگر کلسترول اولیه کودکتان بالاتر از ۲۰۰ باشد پزشک درخواست کلسترول ناشتا می‌کند و آنالیز لیپوپروتئین که مقادیر HDL و LDL کودکتان را مشخص می‌کند، خواهد بود.

با وجود این باور که مشکلات ناشی از کلسترول می‌توانند از دوران کودکی شروع بشوند هنوز کاملاً مشخص نیست که مقادیر بالای کلسترول در کودکان اشاره به چه چیزهائی دارد عمده تمرکز توصیه‌ها روی درست غذا خوردن و فعالیت‌های ورزشی برای همه و مخصوصاً برای آنهائی که دارای کلسترول و لیپوپروتئین بالا هستند.

دارودرمانی تنها برای کودکان بالای ۱۰ سال و آن هم بعد از ایجاد تغییرات رژیمی و فعالیت و نتیجه نگرفتن مطلوب از آنها انجام می‌شود بعد از گذشت سه ماه از تغییرات رژیمی یا دارودرمانی باید مقادیر کلسترول کودکان اندازه‌گیری شود. ده راه برای کاهش کلسترول اعضاء خانواده:

موارد زیر قدم‌های ساده‌ای هستند که می‌توانند در جهت حفظ کلسترول خانواده در حد سالم و طبیعی بردارید:

- میزان کلسترول خود و فرزندانتان را مورد آزمایش قرار دهید

- برچسب‌ها را بخوانید تا بتوانید درصد کلسترول و چربی‌های اشباع و ترانس را کاهش دهید.

توصیه شده که کلسترول دریافتی روزانه کمتر از ۳۰۰ میلی‌گرم باشد. برای دریافت میزان کلسترولی که در غذای خود و خانواده‌تان وجود دارد برچسب‌های تغذیه‌ای را مشاهده کنید.

همچنین انجمن قلب آمریا توصیه می‌کند که کل چربی دریافتی باید ۳۰% یا کمتر از کل کالری دریافتی روزانه بوده که چربی‌های اشباع آن کمتر از ۱۰% باشد توصیه می‌شود که شما و خانواده‌تان در موارد زیر که دارای کلسترول بالا هستند خودداری کنید:

- چربی‌های اشباع شده ـ تمام چربی‌های حیوانی و بعضی روغن‌های گرمسیری و استوائی

- چربی‌های ترانس ـ چربی ایجاد شده وقتی روغن‌های گیاهی مثل مارگارین یا شورتینگ (روغن شیرینی‌پزی) درآورده می‌شوند (در سال ۲۰۰۶ مقدار چربی ترانس موجود در غذاها با برچسب‌های تغذیه‌ای ظاهر خواهد شد در خواندن برچسب‌ها به لغت هیدروژنه توجه کنید)

- تنقلات سالم که چربی و کلسترول پائین دارند، استفاده کنید: مثل میوه سبزی‌های خام به همراه ماست یا سس کم‌چربی پف‌فیل (پاپ کرون) بدون نمک و کره ماست کم‌چرب و ژلاتین

- بعضی موارد گوشت قرمز را با موارد زیر جایگزین کنید:

گوشت مرغ، ماهی، انواع لوبیا، انواع نخود، انواع عدس و لپه، توفو محصولات سویا

- از کره دوری کنید از روغن گیاهی مایع برای طبخ غذا استفاده کنید.

- مصرف تنقلات و هله‌هوله‌های تبلیغاتی در شیرینی‌فروشی‌ها را محدود کنید

- از نوشیدنی‌های گازدار و آبمیوه‌های صنعتی اجتناب کنید که شکر زیادی به چربی تبدیل می‌شود.

- نهارهای سالم به همراه بچه‌ها بفرستید و از آنها بخواهید سالمترین خوراکی‌ها را از بوفه مدرسه و بقالی‌ها تهیه کنند.

- حسابی ورزش کنید به همراه خانواده برای پیاده‌روی بروید، دوچرخه‌سواری، فوتبال، بسکتبال نیز در صورت امکان منا سب هستند ورزش به افزایش مقادیر HDL در خون کمک می‌کند و این چیز بسیار خوبی است!

- کنترل کلسترول و سالم زندگی کردن را جزء مسائل خانوادگی دربیاورید، بنابراین مهم است این موضوع یک تلاش خانوادگی باشد و والدینی که خود از میزان کلتسرولشان خبر ندارد باید مورد آزمایش قرار گیرند قدم‌هائی که باید برای ارتقاء شیوه زندگی خانوادگیتان برمی‌دارید نه تنها در زمان حال بلکه در آینده دور هم می‌تواند اثراتی بر سلامتی شما داشته باشد.

منبع:

KIDShealth

.Barbara p

Homeier,MD

برگردان: طلوع ملاباشی