ابهام در آینده وضعیت مسکن

از قدیم الایام تامین مسکن برای قشرهای مختلف جامعه دغدغه های جدی ای را به همراه داشته است

از قدیم الایام تامین مسکن برای قشرهای مختلف جامعه دغدغه های جدی ای را به همراه داشته است. پاره ای اوقات اجاره یک آپارتمان چهل متری نهایت آرزوی یک زوج بوده وگاهی برخی افراد برای به دستآوردن یک خانه چندهزارمتری به هردری زده اند. پس از مایحتاج عمومی، شاید به توان مسکن را مهمترین و استراتژیک ترین اولویت زندگی دانست که به نسبت بالا و پایین شدن قیمتها دراین زمینه، استرس را به خانواده ها تحمیل می کند. با جدی شدن اجرای طرح هدفمند کردن یارانه ها از ابتدای سال، همه مردم به نوعی درانتظارند تا تاثیرات واقعی هدفمند کردن را براین بخش لمس کنند،چرا که عده ای براین عقیده اند که تبعات مثبت و منفی اجرای این طرح با پیش بینی های مسوولا ن و کارشناسان فاصله خواهد داشت.

در حوزه مسکن نیز شاهد چنین انتظاری هستیم، چرا که ارکان ساخت مسکن رابطه قیمتی با عناصری دارد که یارانه آنها برداشته خواهد شد. هرچند رئیس جمهور در جلسه هیات دولت القای نگرانی در بین مردم در خصوص اجرای لا یحه هدفمند کردن یارانه ها را چندی پیش نادرست دانست وگفت که تمام تلا ش دولت این است که با اجرای این تصمیم بزرگ در عرصه اقتصاد کشور، قدرت خرید کسانی که از نوسانات قیمتها دچار آسیب می شوند، بالا رفته و فاصله بین دهک های جامعه کم شود و مراجع تقلید نیز مکرر تاکید کردند رفع نگرانی مردم از اجرای طرح ضروری است، اما نگرانی مردم در بخش های مختلف، مخصوصا دربخش تامین سرپناهشان غیر قابل انکار و البته قابل درک است.

البته اینکه بازار مسکن به تازگی سونامی افزایش قیمتها راپشت سر گذاشته و شوک به این بازار زودتر از اجرای طرح هدفمند کردن یارانه ها داده شده، خود می تواند در حال حاضر جلوی جهش قیمت در این بخش را بگیرد، اما در طولا نی مدت وپس از اجرای قانون و افزایش قیمت تمام شده ساخت و ساز می توان مدعی شد با افزایش قیمت تمام شده مسکن، درآینده نرخ خرید و فروش نیز افزایش خواهد یافت. اجرای طرح مسکن مهر می تواند به عنوان نکته اتکا برای برقراری توازن در عرضه و تقاضا شود که خود برای مدتی حداکثر یکسال در ثبات یا کنترل قیمت موثر باشد و البته مراقبت و تداوم این طرح و طرح های تکمیلی دیگری می تواند پشتوانه خوبی برای خنثی کردن اثرات منفی اولیه طرح هدفمند کردن یارانه ها باشد.

به هر حال بسیاری پیش بینی قیمت مسکن بعد از حذف یارانه ها را کاری مشکل می دانند; اما آنچه کاملا واضح است اینکه دولت با تفکر و برنامه ریزی دقیق و اعمال تدریجی یارانه ها در بخش های کلیدی و کنترل شریانهای اصلی بخش صنعت می تواند با کاهش تاثیر منفی این طرح ملی را که در درازمدت تامین کننده منافع ملی است پشت سربگذارد و مردم شاهد بزرگترین تحول مثبت اقتصادی کشور باشند که دراین میان بازار مسکن نیز به تعادل قابل قبول و با ثباتی خواهد رسید. نباید رابطه بین نرخ تورم و نوسان قیمت مسکن را هم نادیده گرفت. پیش بینی می شود اگر هدفمند شدن، افزایش آنی قیمت کالا های پر سهم در سبد هزینه خانوار را در پی داشته باشد، در این صورت پتانسیل افزایش قیمت در بازار مسکن شروع به ذخیره شدن می کند. اما تحلیل دیگری که سخنگوی کارگروه تحول اقتصادی به آن اعتقاد دارد، عدم افزایش قیمت مسکن در صورت اتخاذ سیاست پولی- مالی مناسب توسط بانک مرکزی است. برخی کارشناسان بر این عقیده اند که در حوزه تبعات هدفمند شدن یارانه ها آنچه از نگاه مسوولا ن دور مانده و تاکنون توجهی به آن نشده «بازار مسکن و نوسان قیمتها در این بازار» است.

تغییرات قیمت زمین و مسکن به مراتب بیشتر از سایر کالا های اساسی قابل اهمیت است، چرا که راهکار ساده مقابله با افزایش قیمت کالا ، واردات با تعرفه پایین برای مدت کوتاه و تنظیم بازار آنی است، اما آیا برای زمین و ساختمان هم می توان به همین سادگی عمل کرد و انتظار تعدیل آن قیمت مسکن را داشت؟ در حال حاضر پیش بینی این است که در ماه های پایانی سال روند فعلی که ثبات در بازار مسکن است ادامه داشته باشد، اما اینکه از سال آینده قیمت ها در بازار مسکن تحت تاثیر هدفمند شدن یارانه ها چگونه خواهد بود، پرسشی است که فعالا ن بازار مسکن و بیش از آنها مردم به دنبال پاسخی برای آن هستند.

یکی دیگر از نگرانی هایی که در حوزه مسکن پس از هدفمندسازی یارانه ها وجود دارد، موضوع مسکن مهر است. هم اکنون تمامی واحد های مسکونی در حال ساخت در مسکن مهر براساس متر مربعی ۳۰۰ هزار تومان توسط انبوه سازان ساخته می شود و در قراردادهای آنها قید شده که چنانچه تغییرات احتمالی قیمت ناشی از تغییرات نرخ سیمان و آهن نسبت به زمان انعقاد قرارداد، بیش از ۲۰ درصد شود، میزان مازاد آن نسبت به ۲۰ درصد، به قیمت پایه تفاهم نامه افزوده خواهد شد. هر چند معاون وزیر مسکن اعلا م کرد که سعی بر اینست از محل قانون یارانه ها و پرداخت نقدی به تولیدکنندگان مصالح ساختمانی انرژی بر، جلوی افزایش قیمت گرفته شود; اما باید گفت در غیر این صورت به ازای افزایش قیمت تامین مصالح و سهم آن در هزینه تمام شده ساختمان، قیمت ساخت مسکن مهر نیز با تغییراتی مواجه می شود. با توجه به این مباحث و نظرات کارشناسان و با در نظر گرفتن این مهم که همواره اتفاقات عظیم در کشور با اضطراب ها و مشکلا تی همراه است، باید منتظر بود و دید که هدفمندسازی یارانه ها چه تاثیری بر قیمت خانه خواهد داشت و آیا بازار با شوک عظیم قیمت مواجه خواهد شد یا خیر؟...

نویسنده : مجید سلیمی بروجنی