چـگـونـه با خـانـواده هـمـسرمـان بـرخـورد کـنیم

پاسخ به یکی از پرسش های رایج همسران

بحث ارتباط با خانواده همسر (به خصوص با والدین او) و تنش میان زوج‌ها در این موارد، در تمام فرهنگ‌ها دیده می‌شود اما این بحث در کشور ما و با توجه به شکل ساختار حمایتی خانواده‌ها برای فرزندان و فرهنگ خاص ایرانی و باورهای فرهنگی پیرامون جایگاه والدین و احترام به آنها و ارتباط و رفت و آمد بیشتر با خانواده زوج‌ها، شکل پیچیده‌تری دارد...

مادر یا پدر بودن همیشه با واژه‌های خوشرویی، خوش‌زبانی و خوش‌رفتاری، مهربان بودن یا با گذشت و دلسوز بودن همراه است. در بهترین حالت، مادر شوهر و مادر زن بودن و پدر شوهر و پدر زن بودن هم با همین واژه‌ها مانوس است اما همیشه چنین نیست یا لاقل دیدگاه زن‌ و مرد ممکن است از والدین همسر خود چیز دیگری باشد.

● با چه کسی ازدواج کنم که در آینده با خانواده‌اش کمتر مشکل داشته باشم؟

اولین قدم برای داشتن یک زندگی خوب در کنار همسر و خانواده‌اش، این است که تا حد امکان همسرمان را از یک سطح برابر با خود انتخاب کنیم. یعنی بهتر است با کسی ازدواج کنیم که خود و خانواده‌اش از نظر اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، مذهبی و اعتقادی، تحصیلی و... شبیه خانواده خودمان باشد. در بررسی‌های علمی مشخص شده است هرچه شباهت خانواده‌ها بیشتر باشد، ازدواج موفق‌ترخواهد بود چون در این صورت نظام رفتارها، سیستم ارزشی - عقیدتی و نیز شیوه زندگی زن و مرد بیشتر شبیه یکدیگر است و با کم بودن تفاوت‌ها، اختلاف در نظرها و سلیقه‌ها نیز کمتر می‌شود و به این ترتیب احتمال پیدایش بسیاری از مشاجره‌ها، به خصوص آنهایی که ناشی از تربیت‌ها و نگرش‌های متفاوت به زندگی هستند، کمتر خواهد شد.

● واکنش‌های درست و نادرست به بدرفتاری خانواده همسرم چیست؟

بگومگو، سرزنش، قهر، بی‌توجهی، بی‌تفاوتی، توهین و دشنام دادن به والدین همسر رفتارهایی هستند که سرانجام نه‌تنها باعث تیره شدن روابط با خانواده همسر بلکه با خود همسر نیز می‌شوند. در مقابل این واکنش‌های غیرمنطقی، طیفی از رفتارهای درست قرار دارند مذاکره و صحبت درباره امری که ایجاد دلخوری کرده و تلاش برای حل مساله به جای قهر، پذیرفتن افراد همان طوری که هستند، بخشش و رها کردن به جای فراموش نکردن اتفاقی که باعث دلخوری شده است و.... اگر مادرزن یا مادرشوهرتان حرفی می‌زند یا رفتاری دارد که باعث ناراحتی یا عصبانیت شما می‌شود، عاقلانه‌ترین واکنش این است که ابتدا خشم خود را مدیریت کنید.

با این کار احتمال اینکه بتوانید در یک رابطه احترام‌آمیز و با تنش کمتر مشکل خود را با او حل کنید و به تفاهم برسید، بیشتر می‌شود. والدین همسرتان را با والدین خود مقایسه نکنید و آنها را به رخ والدین همسرتان نکشید. به والدین همسرتان نشان دهید که دوستشان دارید. حتی اگر مجبور شدید رابطه خود را با آنها کم کنید، طوری رفتار نکنید که انگار به دلیل تنفر از آنها چنین کاری را انجام داده‌اید. تلاش کنید رفتار مودبانه‌ای با آنها داشته باشید. اگر کمکی از دستتان بر می‌آید، برایشان انجام دهید، اما در عین حال فاصله‌ها را حفظ کنید به خصوص اگر از آنها دلخورید، قرار نیست کاملا با آنها یکی شوید. حتی اگر احساس می‌کنید در حقتان ظلم شده است، جواب بدی را با بدی ندهید و در پی یافتن فرصتی برای تلافی یک کنایه یا نیش زبان نباشید.

● خانواده همسرم در زندگی خصوصی ما دخالت می‌کنند. آیا می‌توانم از همسرم بخواهم رابطه‌اش را با آنها قطع کند؟

بهتر است تا حد امکان تلاش نکنیم همسرمان را از خانواده‌اش دور کنیم چون این اقدام می‌تواند آسیب روانی شدیدی به او وارد کند و این آسیب حتی در زندگی مشترک ما نیز اثر منفی می‌گذارد. حتی اگر زن یا مرد خودشان رابطه‌شان را با والدین همسرشان قطع کرده‌اند، نباید محدودیتی برای رفت‌وآمد او با خانواده‌اش قائل شوند مگر در مواقعی که مشخص شود چنین رفت‌وآمدهایی واقعا به وی یا زندگی مشترک آسیب جدی وارد می‌کند که البته تشخیص این امر با روان‌درمانگر خانواده است.

● چگونه به والدین خود اجازه می‌دهیم کنترل زندگی مشترکمان را به دست گیرند؟

۱. رفت‌وآمدهای زیاد و بدون برنامه و ماندن برای زمان طولانی در خانه یکدیگر وقتی ضرورتی برای این کار وجود ندارد.

۲. مشورت‌های بیش از حد به خصوص در مورد مسایل خصوصی.

۳. گرفتن کمک‌های مالی از خانواده مخصوصا وقتی واقعا نیازی به آنها نیست و این کار فقط برای رفاه بیشتر، انجام می‌شود.

۴. جو ناآرام خانه و مشاجره زیاد با همسر که ناخواسته باعث دخالت خانواده همسر برای کنترل اوضاع می‌شود.

۵. در میان گذاشتن مشکلات زندگی با والدین که باعث دخالت‌های بعدی خواهد شد.

۶. نبود مرزبندی‌های مشخص در مورد نقش والدین در زندگی مشترک یا قوانین ارتباط با آنها. مثلا نبود مرز مشخصی برای اینکه هرچند وقت یکبار با والدین خود رفت و آمد کنید.

دکتر حناساب‌زاده اصفهانی

روان‌شناس بالینی