صندلی های خالی دولت

سخنگویی , مشاور امور روحانیت و معلم اخلاق

به نظر می رسد غباری که در پس تصاحب ۲۱ کرسی وزارت و معاونت اولی در محافل سیاسی و رسانه یی برپا شده بود، روی صندلی های دیگری در کابینه نشسته و این کرسی ها را از انظار مخفی کرده است و چنان می نماید که گویا نه احمدی نژاد و نه رسانه ها، یکی به عمد و یکی به سهو به سراغ شان نمی رود. انگار نه انگار که دولت دهم نه سخنگویی دارد، نه معلم اخلاقی و نه مشاوری در امور روحانیت. سر صندلی خالی که صاحبان قبلی شان آنقدر حاشیه و جنجال داشتند که گویا رئیس دولت بنا کرده دیرتر و آخر از همه به سراغ شان برود و حالاحالاها وقت می خواهد تا احمدی نژاد غبار از روی کرسی های خاک گرفته بتکاند و آن را به یکی از معتمدان خویش پیشکش کند.

هرچند محمود احمدی نژاد آن هنگام که برای نخستین بار خود را رئیس جمهور ایران دید، برای معرفی سخنگو دست دست کرد، اما گویا سکوت رسانه هایی که تعلل احمدی نژاد در معرفی سخنگوی دولت نهم را در بوق و کرنا کردند، نه به احمدی نژاد که به شیوه سخنگویی الهام بازمی گردد چرا که بسیار روزهای پرحادثه یی در دولت نهم گذشت که دنیا را آب می برد و تریبون رسمی دولت در پاستور را خواب سکوت. گاهی ماه ها می گذشت و غلامحسین الهام خوش نداشت به محل کارش، البته یکی از محل های کارش یعنی همان ساختمان سبز و شیشه یی در انتهای خیابان ۱۲ فروردین، سر بزند، خبرنگاران را به حضور پذیرفته، تریبون رسمی دولت را روشن کند و چند سوالی را جواب بدهد.

روشن ترین گواهش هم همین سال گذشته بود که در هشت ماه نخستین سال تنها قریب هشت جلسه از نشست های مطبوعاتی که قرار بود «هفتگی» باشد برگزار می شد تا شاید به زحمت این کنفرانس ها به پسوند «ماهانه» رنگ و بوی نظم به خود بگیرد. همان گونه که امسال از یکی دو ماه مانده به انتخابات و چندی پس از آنکه الهام هنوز دو ماه فرصت داشت تا مشمول مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام شود، باز هم به عنوان «سخنگویی»اش وقعی ننهاد و به هیچ سوالی جواب نداد. شاید اگر خداحافظی اجباری اش نبود، او حالاحالاها قصد پاسخگویی از تریبون دولت را نداشت اما دو ماه پیش ناچار شد به رسم ادب هم که شده، برای خبرنگارانی که چهار سال جور ابوالمشاغلی او را به دوش کشیدند کارت دعوت بفرستد تا رفتنش بی خداحافظی نباشد. گو اینکه نشست های خبری او کمتر «خبری» و بیشتر «حاشیه ساز» بود و چیزی عاید اصحاب رسانه نمی شد.

چه اغلب این گونه بود که جلسات نامنظم که یک روز شنبه بود و یک روز چهارشنبه، یک روز ۸ صبح بود و یک روز ۷ بعدازظهر به خاطر دیر رسیدن الهام با تاخیر شروع می شد و سخنگوی پرمشغله هم پس از حدود یک ساعت بند شدن پشت تریبون در حالی که هنوز دست هایی برای آنکه از الهام اذن طرح سوال بگیرند، بالا بود با گفتن این جمله که «وقت تمام شد» و لبخندی که چاشنی اش می کرد زنگ پایان را به صدا درمی آورد. البته این باز هم همه ماجرا نبود. یک روز خبرنگاران را دعوت می کرد به سالن کنفرانس اسلامی تا در ساعت خالی بین سمینارهایی که وی در سکوت وزیر دادگستری در آن شرکت جسته بود، به خبرنگاران جوابگو باشد و یک روز ماشین می فرستاد پاستور تا اصحاب رسانه را به دهکده المپیک بیاورند تا او همزمان با آنکه به سوالات خبرنگاران درباره قاچاق کالا و ارز در حاشیه کنفرانسی با همین موضوع پاسخ می دهد، به چند سوال دیگر در سکوت سخنگویی هم جواب بدهد؛ جلسه یی که در آن خبرنگارانی که برای تهیه خبر از «رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز» آمده بودند و این شیوه توامان برایشان ناآشنا بود، اولین برخورد مطبوعاتی با رئیس تازه ستاد را تاب نیاورده و جلسه را به نشانه اعتراض ترک کردند آن هم در میان نگاه متحیر خبرنگاران حوزه دولت که برای یافتن الهام طی طریق می کردند و نمی دانستند الهام دوباره کی فرصت خواهد یافت خبرنگاران را به حضور بپذیرد.

به هر حال چهار سال سخنگویی الهام در دولت گذشت و اصرار مجلس هشتمی ها بر مصوبه ممنوعیت مشاغل رسمی و دولتی برای اعضای شورای نگهبان تمام سمت ها از جمله «سخنگویی» را از الهام گرفت و او را شورای نگهبان نشین کرد. اما انگار محمود احمدی نژاد که به گفته الهام رابطه اش با او «مرید و مرادی» بود، دلش نمی آید کسی غیر از الهام را پشت تریبونی ببیند که چهار سال به نام الهام گره خورده بود و شاید از همین رو است که این تریبون با گذشت نزدیک دو ماه از تشکیل دولت جدید بی صاحب مانده و هر کس دستش می رسد از مشایی گرفته تا رحیمی خبری می دهد و جواب سوالی. البته در این میان تمایل احمدی نژاد برای اعلام شخصی مواضع و اخبار هم بی تاثیر نبود.

● احتمال انتصاب الهام به سخنگویی شورای نگهبان

هر چند محمود احمدی نژاد تاکنون به شناسنامه دار کردن تریبون رسمی دولت دهم رغبتی نشان نداده و بنا داشته فعلاً این میکروفن خاموش بماند اما بعید است غلامحسین الهام، مردی که نه تنها چهار سال پرحاشیه را در کسوت سخنگوی دولت از سر گذرانده بلکه در زمان معرفی های مکررش برای گرفتن رای اعتماد از مجلس و عضویت در شورای نگهبان، سخنگوی این نهاد و معرفی به عنوان سخنگوی قوه قضائیه همیشه خبرساز بوده، از جنجالی بودن استعفا کند و به گوشه شورای نگهبان خزیده و از خبر دوری کند به خصوص آنکه در کنار تعلیق جلسات سخنگوی شورای نگهبان از سوی عباسعلی کدخدایی سخنگوی فعلی، بعید نیست ناگهان نام غلامحسین الهام به عنوان سخنگوی تازه از گردونه بیرون بیاید و الهام بار دیگر پشت تریبون رسمی شورای نگهبان پیشه سخنگویی اش را ادامه دهد چرا که از سویی عباسعلی کدخدایی سخنگوی منظم شورای نگهبان مدتی است نشست های مطبوعاتی را معلق گذاشته و از سوی دیگر رابطه خوب الهام با احمد جنتی دبیر شورای نگهبان و سابقه کار او در کسوت سخنگوی این نهاد این گزینه را محتمل می نماید که بار دیگر الهام سخنگو شود.

● مشاور موفق یا ناموفق

به همان میزان که سخن گفتن از الهام هم راحت است و هم مثنوی هفتاد من کاغذ، سخن گفتن از مشاور محمود احمدی نژاد در امور روحانیت سخت و کوتاه است. محمد ناصر سقای بی ریا، روحانی که پیش از نام و عنوانش انتسابش به مصباح یزدی به چشم آمد، روزهایش در دولت دهم را به شیوه روزهایش در دولت نهم می گذراند. هنوز نه خبری از عزلش هست و نه خبری از تمدید حکمش. آن هم در شرایطی که رابطه تیره و تاری که برخی ناظران از ارتباط دولت و روحانیت گزارش می کردند، پس از انتخابات مهم تر از گذشته شده است و سقای بی ریا نتوانسته از جانب علمای ارشد قم و مراجع تقلید کارت های تبریک ویژه یا حتی معمولی اما متعدد به کاخ ریاست جمهوری بفرستد.

هرچند برخی تحلیلگران چهار سال بر این طبل کوبیدند که ناکارآمدی سقای بی ریا و ناآشنایی او با حوزه باعث شده رابطه این دو نهاد استراتژیک نظام رو به وخامت بگذارد اما برخی ناظران کنونی با ایما و اشاره روزهای نخست انتصاب سقای بی ریا را یادآور می شوند که برخی معترض بودند انتصاب شاگرد آیت الله مصباح یزدی به سمت مشاوری احمدی نژاد و نزدیکی ویژه او به یکی از روحانیون برخی شک و شبهه ها را به وجود می آورد. حساسیت رسانه ها به دو خبری که در دو سویش دولت و آیت الله مصباح یزدی قرار داشت، گواه این مدعا بود که گویا رابطه نه چندان خوشایند و دیپلماسی نه چندان فعال دولت- قم نه به خاطر نتوانستن که به خاطر نخواستن است. عده یی معتقد بودند دولت خود را از حمایت علمای ارشد قم و مراجع طراز اول بی نیاز می بیند و بالعکس دولتی ها از جمله خود سقای بی ریا تاکید می کرد رابطه دولت و روحانیت خوب است و برای آنکه برای صحت ادعایش شاهد مثال بیاورد، از حمایت های محمد یزدی و حسینی بوشهری می گفت و دیدارهای احمدی نژاد با روحانیون و طلاب در سفرهای استانی. به هر حال گذشته از چهار سالی که در دولت نهم گذشت، برخی برای دولت دهم آینده مبهمی در ارتباط با علما را پیش بینی می کنند. عدم ارسال پیام تبریک برای احمدی نژاد، سخنرانی هایی انتقادی و تند و تیز یا حتی تحریم منبر و جلسات وعظ و خطابه از جمله نشانه هایی هستند که آدرسی ورای آنچه دولتی ها نشان می دهند، نشان می دهد. به هر حال هنوز معلوم نیست سقای بی ریا مشاور محمود احمدی نژاد هست یا نه یا اینکه او هم به شیوه الهام که به نزد احمد جنتی روحانی حامی وی رفت، به نزد مصباح یزدی روحانی حامی اش بازگردد.

● صندلی خالی معلم اخلاق

«صندلی خالی هیات دولت مال من است.» این جمله را مرتضی آقاتهرانی نه امروز بلکه در بحبوحه روزهایی گفت که یکی از منتقدان روحانی دولت از اینکه برخی در جلسات شان برای امام زمان(عج) صندلی خالی می گذارند یا در سر سفره شان بشقاب اضافی، پرده برداشت. اگرچه حسن روحانی نامی از طیف و گروهی که این رسم را پیشه کرده بود، نبرد اما برخی این کنایه را به برخی از حامیان دولت تعبیر کردند و از همین رو بود که مرتضی آقاتهرانی معلم اخلاق کابینه در گفت وگو با «اعتماد» گفت صندلی خالی در هیات دولت متعلق به اوست چون او به واسطه فعالیتش در کسوت نمایندگی تهران در مجلس دیگر وقت نمی کند برای رئیس دولت و اعضای کابینه اش درس اخلاق بگذارد. اما حالا که معلم اخلاق، وعظ و خطابه را به کناری نهاده و خواب رقابت با علی لاریجانی بر سر کرسی ریاست بر فراکسیون اصولگرایان مجلس را می بیند و قبای ریاست را بر تن خود اندازه می کند حتماً خیلی بیشتر از قبل فرصت ندارد تا برای دولت دهمی ها درس اخلاق بدهد و البته حالا معلوم نیست یک صندلی در هیات دولت خالی است یا دو صندلی.

فرناز حسنعلی زاده