الگوی تولید به مصرف

مردی از یاران امام صادق(ع) شنیده بود که امام نخلستانی در نزدیکی مدینه طیبه دارند، و در مصرف محصول آن به طریقی خاص عمل می کنند. این مرد خواست تا این موضوع را از دهان خود آن حضرت بشنود. …

مردی از یاران امام صادق(ع) شنیده بود که امام نخلستانی در نزدیکی مدینه طیبه دارند، و در مصرف محصول آن به طریقی خاص عمل می کنند. این مرد خواست تا این موضوع را از دهان خود آن حضرت بشنود. روزی خدمت امام صادق(ع) رسید و عرض کرد: فدایت شوم! شنیده ام شما در مورد درآمد نخلستان به گونه ای عمل می کنید که دوست دارم جریان را از خودتان بشنوم. امام فرمودند: بسیار خوب! جریان این است که هنگامی که خرماها می رسد من دستور می دهم که دیوارهای نخلستان را به اندازه رفت و آمد خراب کنند، تا مردم بتوانند وارد شوند و از خرماها بخورند، و می گویم هر روز ده سکو مانند بسازند که روی هر یک ده نفر بتوانند بنشینند (و به راحتی و تمیزی خرما بخورند) و هر ده نفری که خوردند و رفتند ده نفر دیگر بیایند و برای هر نفر یک مد (۷۵۰ گرم) رطب بگذارند.

و می گویم برای همه همسایگان آنجا- از پیرمرد و پیرزن و بچه و بیمار و زن و هرکس نمی تواند بیاید و خرما بخورد- برای هر کدام یک مد خرما ببرند. (و در خانه شان تحویل دهند) و چون زمان جمع آوری محصول تمام شد، به همه کارگران و وکیلان خود و اشخاصی که کمک کرده اند مزد پر و پیمانی می دهم، باقیمانده خرماها را هم به مدینه می آورم، و در مدینه نیز، برای خانواده ها و مستحقان، دوبار و سه بار و کمتر و بیشتر خرما می فرستم- هرکس به اندازه نیاز و استحقاقش - در نتیجه، برای خودم (و خرج عیالم در سال)، چهارصد دینار می ماند، با اینکه اصل درآمد نخلستان- پیش از جمع آوری- چهار هزار دینار است.(۱)

۱. وسایل الشیعه، ج ۴، ص ۱۴۰