سه شنبه, ۱ خرداد, ۱۴۰۳ / 21 May, 2024
هیچ کس همه چیز را نمیداند
جاستین ولفرز مطلب جالبی به نام قطعه فریکونومیکز منتشر کرده که در مورد این است که چه طور محافظهکاران ضددولت تلاش میکنند با کمک دولت کاری کنند تا تفکرات ضددولتی فردریک هایک در کلاسهای اقتصاد دبیرستان تدریس شود. در این زمینه که این رفتار نشانه ریاکاری این متفکران است، حق با ولفرز است.
اما من فقط تا همین جا با ولفرز موافقم. او در ادامه هایک را متفکری بیارزش معرفی میکند. وی برای اثبات ادعای خود به شواهد ضعیفی مانند تعداد ارجاعهایی که در آرشیو ژورنالهای آکادمیک اقتصاد به مقالات هایک صورت گرفته است، اشاره میکند. او میگوید به لاری سامرز همانقدر ارجاع داده شده که به هایک؛ پس چرا نباید به دبیرستانیها لاری سامرز درس داد؟(البته ایده بدی هم نیست).
ولفرز جوان شاید از تاریخ سانسور شدن آثار هایک بیخبر باشد. زمانی که من کارشناسی ارشد میخواندم جو طوری بود که انگار افکار هایک ارزش یک بار خواندن را هم ندارند. از آن زمان به بعد اقتصاددانان زیادی اعتراف کردند که این تلقی از هایک کاملا نامنصفانه بوده است. حتی لاری سامرز هم به این امر معرف است: «مهمترین چیزی که میتوان از علم اقتصاد امروزی آموخت چیست؟ آن چیزی که من سعی میکنم به دانشآموزانم بیاموزم این است که دست نامرئی قویتر از دست پنهان است. همه چیز بدون جهت دهی، کنترل و برنامه به صورتی کاملا سازمانیافته اتفاق میافتد.
اکنون اقتصاددانان در این زمینه اتفاق نظر دارند و این ایده میراث هایک است». هایک که مقالهای به نام «چرا من محافظهکار نیستم»، نوشته است که در آن در توضیح آنچه که امروز بسیار واضحتر است؛ یعنی «نظم خودجوش» قدرت ذهنی خارقالعاده خود را نشان داده است (برخی معتقدند که اینترنت نمونهای از نظم خودجوش است). گفته معروف هایک که در زیر آمده است، دید خوبی در این زمینه که چرا مهندسی کردن توسعه از بالا به پایین این قدر مشکل بوده است به ما میدهد:«این امر به خاطر آن است که دانش هر فرد بسیار کم است...زیرا ما به ندرت میدانیم که کدام یک از ما بهتر از بقیه میداند؛ بنابراین بر تلاشهای رقابتی و مستقل اعتماد میکنیم تا آنچه که ممکن است بخواهیم به ظهور برسد».
این اتکا بر خودجوشی فردی و خلاقیت (و در این جا میتوان کارآفرینان سیاسی را که به راههای جدید و بهتری برای ارائه کالاهای عمومی دست مییابند نیز در نظر گرفت) برای دو دسته سیاسی خاص تهدیدآمیز است. هایک میدانست که افرادی که تفکر دست راستی دارند، مانند چپها در مورد حقوق فردی متظاهرند. چپها میخواهند بگویند که چه کاری نباید در بازار انجام شود و راستها میخواهند در مورد همه چیز نظر بدهند. با این که ولفرز این کار را نمیکند، اما بسیاری از خوانندگان وبلاگ او ممکن است به خاطر رفتار طرفداران هایک خود او را هم پس بزنند. این گونه استدلال مانند این است که بگوییم «هیتلر واگنر را دوست داشت پس من باید از واگنر متنفر باشم». متاسفم که هایک اکنون قربانی تخطی از آزادی اندیشه که خودش یکی از مهمترین سخنگویانش بود، شده است.
ویلیام ایسترلی
استاد اقتصاد دانشگاه نیویورک و یکی از روسای موسسه تحقیقات توسعه این دانشگاه است.
مترجم: فیاض خاک
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
سید ابراهیم رئیسی سیدابراهیم رئیسی رئیس جمهور رئیسی سقوط بالگرد رئیسی ایران شهادت بالگرد تبریز حسین امیرعبداللهیان دولت سیزدهم شهادت رئیسی
تهران کنکور هواشناسی شورای شهر تهران شهرداری تهران تعطیلی مدارس هلال احمر سانحه بالگرد رئیسی پلیس سیل قوه قضاییه بارش باران
قیمت خودرو قیمت دلار قیمت طلا بورس خودرو یارانه بازار خودرو دلار حقوق بازنشستگان بازنشستگان ایران خودرو سایپا
شهادت رئیس جمهور سینمای ایران پیام تسلیت تلویزیون لیلا حاتمی سریال آیت الله سید ابراهیم رئیسی سینما شعر رسانه ملی نمایشگاه کتاب زری خوشکام
کنکور ۱۴۰۳ گوگل دانش بنیان تجهیزات پزشکی دانشگاه تهران تلسکوپ فضایی هابل باتری
رژیم صهیونیستی ترکیه جنگ غزه اسرائیل فلسطین غزه روسیه امیرعبداللهیان آمریکا چین حماس اوکراین
فوتبال پرسپولیس استقلال لیگ برتر رئال مادرید باشگاه پرسپولیس لیگ برتر ایران لیگ برتر انگلیس فدراسیون فوتبال بازی باشگاه استقلال منچسترسیتی
هوش مصنوعی مایکروسافت تبلیغات سامسونگ اپل ناسا نمایشگاه ایران هلث موبایل آیفون
سرطان سزارین رژیم غذایی آلزایمر طول عمر زایمان افسردگی فشار خون مغز انسان دیابت