با خودمان خلوت کنیم

چه فایده دارد در سال نو, همه چیز دگرگون شود و ما همچنان همان که هستیم باقی بمانیم و تلاشی برای تغییر خودمان نکنیم مگر نه این که همه ما برای تغییر ویژگی های ناخوشایندمان منتظر فرصتی هستیم, چه فرصتی بهتر از آمدن بهار

چه فایده دارد در سال نو، همه چیز دگرگون شود و ما همچنان همان که هستیم باقی بمانیم و تلاشی برای تغییر خودمان نکنیم؟ مگر نه این که همه ما برای تغییر ویژگی‌های ناخوشایندمان منتظر فرصتی هستیم، چه فرصتی بهتر از آمدن بهار؟

به درخت‌ها نگاه کنید! آنها در گذر از اسفند به فروردین، به مرور زمان جوانه می‌زنند و سبزشدن برگ‌های نورس‌شان حتی تا تابستان ادامه دارد و هیچ درختی نیست که ناگهان به بار بنشیند و سرسبز شود.

ما هم مثل درخت‌ها هستیم و انقلاب درونیمان معمولا ناگهانی نیست و همان‌طور که خصوصیات بدمان را بمرور کسب کرده‌ایم، برای اصلاح‌شان هم به زمان نیاز داریم و طبیعی است که نمی‌توانیم ناگهان به انسانی بی‌نقص تبدیل شویم، اما به هر حال همین که تصمیم بگیریم تغییر کنیم، یعنی نیمی از راه را برای خانه‌تکانی درونمان طی کرده‌ایم. مهم این است که دقیقا از همین لحظه تصمیم بگیریم همراه با طبیعت، در بهار، دگرگون شویم.

● هر چیزی در جای خودش

برخی از ما حتی از داشتن این مشکل بی‌خبریم. نمی‌دانیم چرا هر بار می‌خواهیم چیزی را پیدا کنیم باید مدت‌ها دنبالش بگردیم. نمی‌دانیم چرا اغلب، وقتی دنبال چیزی می‌گردیم خشمگین می‌شویم. نمی‌دانیم چرا فکرهایمان پراکنده و به هم ریخته است​ و...

یک سر رشته همه این مشکلات، به بی‌نظمی می‌رسد. نظم یعنی قرار دادن هر چیز در جای خودش و از همین تعریف ساده می‌شود راه‌حل رفع مشکل بی‌نظمی را پیدا کرد. اگر خودتان را ملزم کنید هر چیز را در جای خودش قرار دهید، مساله بی‌نظمی‌تان هم حل می‌شود و مطمئن باشید در یک محیط مرتب که در آن احساس آرامش می‌کنید، فرآیند فکرکردن تسهیل می‌شود؛ می‌توانید تمرکز کنید و بنابراین آسان‌تر و سریع‌تر به نتیجه می‌رسید.

قرار دادن اشیا در جای خودشان کار سختی نیست، اما چرا خیلی‌ها نمی‌توانند این کار را انجام بدهند؟ علت اول شاید این باشد که خیلی‌ها به این کار عادت نکرده‌اند. این مشکل باگذشتن زمان و با تکرار قرار دادن اشیا در جای خودشان حل می‌شود، اما علت دوم این است که برخی اشیا در جای واقعی‌شان قرار ندارند یعنی ما آنها را در جایی قرار داده‌ایم که برداشتن و سر جای اول گذاشتن‌شان دشوار است. برای نمونه کتابی پر مصرف را پشت گلدانی چینی گذاشته‌ایم. طبیعتا هر بار که می‌خواهیم کتاب را برداریم باید مراقب باشیم​ به گلدان تلنگر نزنیم و به همین علت در ناخودآگاه‌مان حاضر نیستیم برای آن که کتاب را سر جایش بگذاریم، خطر کنیم و ترجیح می‌دهیم آن را جایی رها کنیم. با این حساب می‌شود نتیجه گرفت که یکی از راه‌های منظم‌شدن بازنگری جای اشیاء در محل کار و زندگی‌مان است.

● پادزهری برای خشم و خشونت

خشونت یکی از راه‌های ابراز خشم است. پس برای آن که خشونت‌تان را کنترل کنید باید یاد بگیرید راه‌هایی برای مهار خشم‌تان پیدا کنید.

بهترین راه برای کنترل خشم این است که دائم به خودتان یادآوری کنید در حالت عصبانیت نه چیزی بگویید، نه تصمیمی بگیرید و نه واکنشی نشان دهید. یکی از بهترین راهکارها برای مهار عصبانیت این است که سکوت کنید و محیط را تا زمانی که به آرامش نرسیده‌اید ترک کنید تا خشم‌تان به خشونت تبدیل نشود.

اگر امکان ترک محیط را ندارید، می‌توانید خودتان را با کاری بی‌خطر سرگرم کنید؛ برای مثال وقتی بشدت خشمگینید، سعی کنید با تکه‌ای گل رس، چیزی بسازید یا مشغول باغبانی یا خیاطی یا آشپزی شوید.

حواس‌تان هست که گفتیم باید خودتان را با کاری «بی‌خطر» سرگرم کنید؟ حتما حدس می‌زنید که منظورمان از آن کار، رانندگی نیست! یادتان باشد رانندگان خشمگین، جان خودشان و دیگران را به خطر می‌اندازند و شرم‌آور است کسی بگوید «وقتی عصبانی هستم رانندگی می‌کنم تا آرام شوم!»

نوشیدن آب سرد، دوش آب سرد گرفتن، تعریف‌کردن علت واقعی خشم‌تان برای فردی مطمئن و قابل اعتماد نیز از جمله راه‌های کنترل خشم است.

همچنین یکی از راه‌های تضمینی برای مهار عصبانیت این است که جریان عصبانی شدن‌تان را روی کاغذی با جزئیات بنویسید، سپس آن را بارها ​ در طول روز مرور کنید. در دفعات اول، هر بار با خواندن ماجرایی که باعث از کوره در رفتن‌تان شده است، خشمگین می‌شوید، اما پس از ۲۰ ـ ۱۵ بار خواندن جریان حساسیت‌تان را به آن از دست می‌دهید و آرامش‌تان را به دست می‌آورید.

نوشتن، یکی از کارسازترین راه‌ها برای رفع کینه هم محسوب می‌شود یعنی وقتی از کسی دلخوری دارید، می‌توانید ماجرا را روی کاغذ بنویسید و آنقدر آن را مرور کنید که با گذشت زمان، حساسیت‌تان به آن را از دست بدهید.

● غم را خط بزنید

افسردگی، این روزها در دنیا یک ناهنجاری روانی همه گیر شده است؛ به طوری که داروهای ضداضطراب و افسردگی جزو پرمصرف‌ترین داروهای دنیا هستند و در کشور ما نیز این نوع داروها بیشتر از داروهای دیگر مصرف می‌شو​د.

افسردگی یک ناهنجاری روانی است که در مراحل اولیه‌اش می‌توان آن را کنترل کرد تا حاد نشود. نخستین گام در درمان این ناهنجاری روانی پیدا کردن علت واقعی افسردگی و سعی در رفع آن است.

البته همه علت‌ها رفع‌کردنی نیستند، برای مثال کسی که به علت تغییر فصل یا از دست‌دادن عزیزش افسرده شده است، نمی‌تواند برای حل مشکلش، علت را رفع کند، اما می‌تواند در برابر آن، مقاوم شود و سطح افسردگی‌اش را پایین بیاورد.

بهترین راه برای کنترل افسردگی، تغییر سبک زندگی است؛ قرار نیست این تغییراز اتفاق‌های بزرگ و مهم آغاز شود و مطمئن باشید با ایجاد تغییرات کوچکی در زندگی نیز می‌توانید نتایج خوبی به دست آورید؛ برای مثال چه اشکالی دارد مدتی رژیم غذایی‌تان را دستکاری کنید و غذاهایی بخورید که پیشتر امتحان‌شان نکرده بودید یا مسیر رفت و آمدتان را تغییر بدهید یا مدل موها و دکور خانه را عوض کنید.

به یاد داشته باشید افسرده‌ها همیشه اوقاتی برای غرق‌شدن در اندوه پیدا می‌کنند، بنابر این برای هر روز، برنامه‌ریزی کنید؛ به طوری که هیچ جای خالی در شبانه‌روز برایتان باقی نماند و فرصتی برای اندوهگین‌شدن پیدا نکنید.

در این برنامه‌ریزی، حتما باید بخشی را به برنامه‌های شاد و مفرح اختصاص دهید. برنامه‌های شاد لزوما هزینه‌بر نیستند مثل گشت و گذار در بوستان، قدم‌زدن در خیابان‌های شلوغ و تماشای مردم، شرکت در کنسرت موسیقی و حتی تماشای فیلم‌های خنده‌دار که این روزها حتی در خواربارفروشی‌ها هم می‌شود سی‌دی‌هایشان را پیدا کرد.

برای جلوگیری از بدترشدن حالتان باید مراقب باشید افسرده‌های دیگر را دور خودتان جمع نکنید. دوستان ما، معمولا علایقی مشترک با ما دارند و به همین علت، افسرده‌ها هم معمولا دوستانی افسرده دارند که هر وقت کنار هم قرار می‌گیرند حال یکدیگر را بدتر می‌کنند. اگر می‌خواهید افسردگی‌تان را کنترل کنید، دوستان افسرده را کنار بگذارید و خودتان را در جمع‌های شاد جا بدهید. به این ترتیب ناچار می‌شوید تظاهر به شادبودن کنید و همین تظاهر، تا حدی روحیه‌تان را تغییر خواهد داد.

دلارام اسفندیاری