الگوی صحیح خواب در کودکان

خوابیدن راحت، یکی از نشانه های سلامتی در افراد به شمار می رود و هر قدر این خوابیدن منظم تر و طولانی تر باشد (البته در بچه ها) اثرات روحی، روانی و جسمانی مثبتی خواهد داشت. چرا که …

خوابیدن راحت، یکی از نشانه های سلامتی در افراد به شمار می رود و هر قدر این خوابیدن منظم تر و طولانی تر باشد (البته در بچه ها) اثرات روحی، روانی و جسمانی مثبتی خواهد داشت. چرا که برخی از هورمون ها نظیر هورمون رشد و چاقی در هنگام خواب ترشح و فعالیت خود را آغاز می کنند.

بسیاری از خانواده هاخواب کودک را جدی نگرفته و اصلاً اهمیتی به آن نمی دهند و برخی خانواده ها نیز در خوابیدن کودک افراط می کنند و به هر طریقی سعی می کنند کودک را بخواباند که این نوع خواباندن هم در روحیه کودک و هم در متابولسیم طبیعی کودک اثر منفی دارد.

نحوه ی خواباندن کودک و شکل دهی عادت خواب در فرهنگ ها، قبایل و حتی خانواده ها متفاوت است. بعضی ها بچه را وقت خواب قنداق می کنند ، بعضی لباس نازک به او می پوشانند . ممکن است کودک در یک اتاق مجزا، به تنهایی یا با چند خواهر و برادرش بخوابد یا به اتفاق همه اعضای خانواده در یک جا و حتی در یک تختخواب بخوابد.

برخی عادت ها و شیوه ها به کودک شما کمک بیشتری می کند تا یک الگوی درست در او شکل بگیرد و از مشکلاتی که در سال های بعد احتمال پیدایش آن می رود ، جلوگیری شود. به عنوان مثال اگر عادت دارید هر شب کودک تان را بیست دقیقه روی پا تکان دهید تا خوابش ببرد و حتی نیمه شب هم که او از خواب بیدار می شود مجبور هستید با همین روش دوباره او را بخوابانید، باید گفت که شما عملا در عادت خواب او مداخله کرده اید و یادگیری شروع خوابش را به تعویق انداخته اید.

اگر کودک را در رختخوابش بگذارید و اجازه دهید که بدون لالایی و تکان دادن ، خودش به تنهایی بخوابد و در طول شب نیز به خواب ادامه دهد ، مطمئنا برای شما و فرزندتان بهتر خواهد بود. در هر حال به نفع کودک است که خوابی پیوسته و منسجم داشته باشد. ممکن است شما و کودک تان در یک رختخواب بخوابید و کاملاً هم از این بابت راضی باشید و حتی کودک تمام شب را به خوبی بخوابد اما ادامه این عادت برای مدت طولانی برای هر دوی شما مطلوب نیست. توجه داشته باشید که باید در این عادت تغییراتی داده شود. منظور از روش و عادت های قبل از خواب همان کارهایی است که قبل از خواب برای آماده کردن کودک انجام می دهید. اگر او نوزاد است احتمالا پوشاک او را عوض می کنید و روی پا تکان می دهید تا خوابش ببرد و سپس او را در حالی که خواب است به جای خوابش ببرید تا خود به تنهایی بخوابد. عموما همه این الگوها برای چند ماه اول عالی است چرا که انتظار نداریم که یک نوزاد سراسر شب را به طور پیوسته بخوابد.

اگر فرزند ۵ تا ۶ ماهه شما هنوز سازگاری نیافته ، باید به برنامه و عادت زمان خواب او نگاه عمیق تر و دقیق تری بیندازید. اگر کودک به هنگام خواب روی پا گذاشته شود و یا با شیر خوردن در بغل بخوابد باید گفت که این کودک هنگام بیداری های معمول نیمه شب، برای خواب رفتن دوباره دچار مشکل خواهد شد. برای این که بتوانید به او کمک کنید شب ها خواب بهتری داشته باشد ، باید در عادت های زمان خواب او تغییراتی ایجاد کنید. مثلاً او را بیدار بگذارید تا نحوه ی سازگاری و تنهایی خوابیدن در رختخواب را چه اول شب و چه نیمه شب بیاموزد. به تدریج که کودک بزرگ تر می شود عادت های زمان خواب اهمیت بیشتری پیدا می کند. اگر زمان خواب برایش لحظات خوشی باشد، دید خوبی به آن خواهد داشت.

تاثیر روش های خواب در برنامه ریزی خواب و روش های وقت خواب متفاوتند باید برنامه و روشی متناسب با وضعیت خانواده ی خود انتخاب کنید. خوب است که هر شب دقایقی را با کودک خود سپری کنید و به او یاد بدهید که چه کارهایی را باید طبق برنامه هر شب انجام دهد.

برای بچه های کوچک تر زمان خواب زمان جدایی است و تحملش برای او دشوار است. در واقع درست نیست بچه نوپا یا خردسالی را به تنهایی به رختخواب بفرستیم چون ممکن است احساس محرومیت از بهترین لحظات روز داشته باشد.

خوب است ده تا سی دقیقه قبل از خواب را به او اختصاص دهید. از شوخی ها و بازی های پرتحرک،تعریف کردن قصه های ترسناک و یا هر عملی که به هنگام خواب هیجان کودک را برانگیزد ، اجتناب کنید می توانید با او گفت وگو یا بازی آرامی کنید یا برایش قصه بگویید یا کتاب بخوانید. هنگامی که چند صفحه به پایان داستان باقی مانده به او تذکر دهید که کم کم وقت تمام می شود و او باید بخوابد. نباید برای خواندن داستان دیگری تسلیم او شوید. با این شیوه کودک مقرارت را می آموزد.کودک وقتی بزرگ تر می شود باز هم دوست دارد مدتی را قبل از خواب با شما سپری کند. تماشای تلویزیون این هدف را تامین نمی کند، حتی اگر او در کنار شما به تماشای تلویزیون بپردازد به لحظاتی خصوصی و صمیمی و نزدیک تر نیاز دارد. می توانید درباره وقایع مدرسه یا برنامه ریزی یک روز تعطیل و یا درباره چیزهای جالب و سرگرم کننده یا در صورت امکان در مورد برخی نگرانی های او صحبت کنید تا هنگام خواب کم تر به آن ها فکر کند. برخی شب ها ممکن است از پیاده روی و بازی و یا کار در منزل لذت ببرد. یک کودک ۱۰-۱۲ ساله احتمالا دوست دارد به تنهایی برای خواب آماده شود، فقط به گفتن یک شب بخیر اکتفا نکنید، بلکه کمی با او صحبت کنید. آخرین کاری که قبل از رفتن به رختخواب انجام می شود خیلی مهم است هر گونه دعوا و درگیری و تشنجی سبب می شود کودک، خواب آرام و راحتی نداشته باشد.

منبع : مجله موفقیت - با تغییر و تلخیص