اسب سرکشی که رام نشد

تاریخچه فورد موستانگ

نگاهش کنید. حتی ایستاده‌اش هم ابهت دارد. چنان واژه اصالت را ترجمه می‌کند که گویی خود خداوندگار آن است. او فورد است. فورد Mustang. سرخ‌پوستان آمریکایی به نژادی از اسب‌های استالیون‌ها که هرگز نمی‌شد رویشان زین گذاشت، موستانگ می‌گفتند. این نام پرمسما سال‌ها بعد روی خودرویی قرار گرفت که تاریخ خودروسازی به آن افتخار می‌کند. به احترام این خودرو تمام قد می‌ایستیم و کلاه از سر برمی‌داریم.

● نسل اول (۱۹۷۳-۱۹۶۴)

اولین پیشرانه، نمونه‌ای سبک به حجم ۱۷۰ کیوبیک‌اینچ (۸/۲ لیتر) و با آرایش شش سیلندر خطی بود. این فورد ابتدایی با جعبه‌دنده‌ای سه سرعته اتوماتیک، تنها دو هزار و ۳۶۸ دلار می‌ارزید. بعد از آن، مدل‌های ۲۰۰ کیوبیک‌اینچی (۳/۳ لیتری) با قدرت ۱۲۰ اسب‌بخار و ۲۱۲ نیوتن‌متر گشتاور و سپس ۲۶۰ کیوبیک‌اینچی (۳/۴ لیتری) با ۲۰۰ اسب‌بخار نیرو و ۳۸۲ نیو‌تن‌متر گشتاور به بازار آمد. از اینجای کار به بعد پیشرانه‌های معروف هشت سیلندر Vشکل فورد وارد بازی شدند. اواسط تولیدات این نسل بود که فورد موستانگ برای رقابت با رقیب دیرینه‌اش شورولت کامارو، از ژنراتورهای الکتریکی DC استفاده کرد. یکی از مدل‌های معروف موستانگ نسل اول، همان نمونه ۷/۴ لیتری ۲۷۱ اسب‌بخار بود؛ خودرویی به قیمت تنها ۱۰ هزار دلار.

● نسل دوم (۱۹۷۸-۱۹۷۴)

تردیدی نیست که فورد طی تولید خیره‌کننده نسل اولش، توقع مصرف‌کننده را بالا برده بود. نسل جدید یا باید آنچنان برتر می‌شد که بتواند جای نسل قبل را بگیرد یا اصلا نباید تولید می‌شد. اما فورد حد وسط را گرفت. موستانگ نسل دوم با پیروی از همان سنت طراحی، این‌بار با رویکرد شهری و خانواده‌ای معرفی شد. دیگر درون چهره‌اش آن خشونت قبلی دیده نمی‌شد. حتی پیشرانه‌های جدید ۳۰۲ کیوبیک‌اینچی (۹/۴ لیتری) با ۱۴۰ اسب‌بخار قدرت نیز نتوانستند کاری از پیش ببرند. وقتی مجله «رود‌اند ترک» خودرو فوق را تست کرد، نتیجه عالی بود. شتاب صفر تا صد در ۵/۱۰ ثانیه طی می‌شد و سرعت نهایی نیز به بیش از ۱۷۰ کیلومتر در ساعت می‌رسید. با رسیدن به انتهای دهه ۷۰، در ایالات متحده دیگر مصرف بی‌رویه سوخت و مواد اولیه مقدور نبود. تا جایی که حتی یک مدل ۱۴۰ کیوبیک‌اینچی (۳/۲ لیتری) چهار سیلندر نیز به عنوان نمونه‌ای مقرون به صرفه به بازار آمد.

● نسل سوم (۱۹۹۳-۱۹۷۹)

اپیدمی عدم نوآوری دهه های ۸۰ و ۹۰، به فورد هم سرایت کرد. درباره چهره نسل سوم نمی‌توان نظری داد. شاید بهتر باشد تا با نگاه نکردن به او، خاطره خوش دو نسل قبل را تغییر ندهیم. انصافا فورد در این میان تقصیرکار اصلی نیست.

پیشرفت تکنولوژی سریع‌تر از آن بود که بتوان روی اصالت طراحی تمرکز کرد. جای تعجبی نیست که پیشرانه‌های این نسل بین ۱۴۰ کیوبیک‌اینچ (۳/۲لیتر) و ۲۵۵ کیوبیک اینچ (۲/۴ لیتر) حجم داشتند. قدرت آنها نیز از ۸۸ اسب‌بخار شروع می‌شد و از ۱۴۰ اسب‌بخار تجاوز نمی‌کرد. جوانانی که نمی‌توانستند کاماروی RS خریداری کنند، ‌همان لذت سواری را با قیمت کمتر در فورد نسل سوم تجربه کردند.

● نسل چهارم (۲۰۰۴-۱۹۹۴)

شاید بتوان این نسل از موستانگ‌ها را یک الگو برای دوران جدید خودرو‌سازی به شمار آورد. اکثر برندهای قدیمی و معتبر خودروسازی با شروع دهه ۹۰ یا نتوانستند خود را با شرایط جدید وفق دهند یا در بهترین حالت، محصولات خوب خود را سال‌های آینده طراحی کردند. اما این فورد موستانگ بود که با درک صحیح سلیقه زمانه توانست باز هم موفق شود. البته کمپانی مادر برای این کار بیش از ۷۰۰ میلیون دلار هزینه کرده بود. اگرچه دیگر پیشرانه‌ها، حجم‌های سنگین قدیم را پیدا نکردند، اما به لطف پیشرفت فناوری، قدرت خروجی تا حد بسیاری افزایش یافت. مثلا یک موستانگ ۲۳۲ کیوبیک‌اینچی (۸/۳‌ لیتری) شش سیلندر Vشکل می‌توانست ۱۴۵ اسب‌بخار نیرو و ۲۹۲ نیوتن‌متر گشتاور تولید کند. قوی‌ترین مدلی که در فهرست جهانی فروش فورد قرار داشت، ۳۳۰ کیوبیک‌اینچی (۴/۵ لیتری) هشت سیلندر Vشکل با ۳۹۰ اسب‌بخار نیرو و ۵۲۹ نیو‌تن‌متر گشتاور بود. با ورود به هزاره جدید برنامه‌ فورد برای موستانگ رنگ دیگری به خود گرفت.

● نسل پنجم (۲۰۰۵ تاکنون)

بازگشت شکوهمند اسب سرکش به دوران تاخت و تاز. فورد موستانگ باز هم کاری کرد که غیر از واژه تحسین‌برانگیز چیز دیگری برای توصیفش به ذهن نمی‌آید. نمایشگاه دیترویت سال ۲۰۰۴ شاهد بود که چگونه مردم هنوز به روح طراحی ۳۰ سال پیش احترام می‌گذارند. دوباره سروکله پیشرانه‌های حجیم و پرقدرت پیدا شد. ضعیف‌ترین آنها با حجم ۲۴۵ کیوبیک‌اینچ (چهار لیتر) می‌توانست ۲۱۰ اسب‌بخار نیرو و ۳۲۵ نیو‌تن‌متر گشتاور تولید کند. جالب این است که گران‌ترین محصول این نسل یعنی مدل ۴/۵ لیتری، با ۵۰۰ اسب‌بخار قدرت و ۶۵۰ نیو‌تن‌متر گشتاور تا پیش از سال ۲۰۰۸ حدود ۳۱ هزار دلار قیمت خورده بود. با فیس‌لیفت استادانه‌ای که سال ۲۰۰۹ روی این خودرو اعمال شد، محبوبیت‌اش بیش از پیش در چشم رقیبان فرو رفت. مدل جدید با یک نیروگاه تا دندان مسلح ۴/۵ لیتری می‌توانست ۵۵۰ اسب‌بخار قدرت تولید کند. با تیراژ ۶۶ هزار و ۶۲۳ دستگاهی که در سال ۲۰۰۹ ثبت شده، می‌توان به آینده روشن فورد و این موستانگ بی‌نظیر امیدوار باشیم.

مانی حدادی