فرق است بین غش، کما و بیهوشی

بیشتر مردم تفاوت غش کردن، کما و بیهوشی را نمی‌دانند.....
ساده‌ترین شکلی که مردم، آن را با نام غش کردن می‌شناسند، وقتی رخ می‌دهد که به دنبال یک تحریک دردناک شدید یا یک موضوع عاطفی …

بیشتر مردم تفاوت غش کردن، کما و بیهوشی را نمی‌دانند.....

ساده‌ترین شکلی که مردم، آن را با نام غش کردن می‌شناسند، وقتی رخ می‌دهد که به دنبال یک تحریک دردناک شدید یا یک موضوع عاطفی متاثرکننده، شخص دچار افت شدید فشارخون همراه با کند شدن ضربان قلب می‌شود. این تحریک پاراسمپاتیکی را شاید خودتان هم تجربه کرده باشید. اگر از سوزن و تزریقات آمپول می‌ترسید و یک روز صبح ناشتا مجبور شوید این کار را انجام دهید امکان دارد در همان بیمارستان یا آزمایشگاه غش کنید و برای لحظاتی به خاطر نیاورید چه شده است. این حالت وازوواگال، همان غش کردن موقتی است که با درمان ساده‌ای مانند خواباندن شخص و قرار دادن پاها در سطحی بالاتر از سطح بدن رفع می‌شود.

یکی دیگر از مواردی که می‌گویند فرد غش کرده، تشنج است که البته در این مورد، منشأ، مغز است. تشنجات صرع معمولا خودبه‌خود رخ می‌دهد و خودبه‌خود هم برطرف می‌شود. اما در مورد کما باید گفت نوعی بیهوشی عمیق است. کما در اثر یک عارضه یا بیماری جدی ایجاد می‌شود. معمولا طولانی‌مدت و گویای آسیب جدی ارگانیک است. از جمله علل آن می‌توان به سکته‌های وسیع مغز، خون‌ریزی‌های مغزی، هایپوکسی مغزی (افت اکسیژن‌رسانی به مغز)، علل متابولیکی مانند قند خون خیلی بالا یا قند خون خیلی پایین و یا سایر اختلالات الکترولیکی، علل کبدی مانند کمای کبدی و... اشاره کرد.

در کما، بخش‌هایی از مغز به علل مختلفی که بعضی از آنها را نام بردیم آسیب می‌بیند و هوشیاری از دست می‌رود اما قلب،‌ریه، کلیه و کبد کار می‌کنند و به دلیل کار کردن این اعضای حیاتی هنوز زندگی و زنده بودن شخص وجود دارد اما هوشیاری و شعور از کار افتاده است. این بی‌هوش ماندن طولانی‌ به شدت ضایعه مغزی بستگی دارد و بسته به آن امکان دارد از هفته‌ها تا ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد. اما مفهوم بیهوشی کلاسیک که کار متخصص بیهوشی است با همه اینها فرق دارد. این کار توسط داروهای هوش‌بر انجام می‌شود و به‌طور موقت و کنترل‌شده، سطح هوشیاری را پایین می‌آوریم تا به همراه بی‌دردی بتوانید عمل جراحی را تحمل کنید. این نوع بیهوشی از همه جهت تحت کنترل است و اینکه کی شروع می‌شود، چه مدت ادامه می‌یابد و چه موقع خاتمه خواهد یافت، معلوم خواهد بود، در حالی که غش کردن ناشی از اتفاقات گذرایی است که برای سیستم قلبی عروقی ما رخ می‌دهد.

دکتر حسن عراقی‌زاده

متخصص بیهوشی دانشیار دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه بقیه‌الله