یکشنبه, ۱۴ بهمن, ۱۴۰۳ / 2 February, 2025
مجله ویستا

برای کسانی که آرامش ندارند


برای کسانی که آرامش ندارند

نماز می خواند و دعا می کرد,در حالی که تیرها پیش پایش می افتادند و از چپ و راست گوشش می گذشتند و باعث ترسش نشدند و تا از وظیفه عبادی اش فارغ نشد برنخاست» که در بندگی و بخشندگی, اراده و بردباری, زهد و شکیبایی سرآمد بود کیست

«نماز می‌خواند و دعا می‌کرد،در حالی که تیرها پیش پایش می‌افتادند و از چپ و راست گوشش می‌گذشتند و باعث ترسش نشدند و تا از وظیفه عبادی‌اش فارغ نشد برنخاست» که در بندگی و بخشندگی، اراده و بردباری، زهد و شکیبایی سرآمد بود کیست؟رمز و رازی نیست او«علی»است که برتری‌هایش او را زیبا و زیبایی‌هایش او را یگانه کرد و آنچنان اوج گرفت که دنیا را با همه بزرگی‌اش، خرد پنداشت و توجهی به آن روا نداشت «فما متاع الحیوه الدنیا فی الاخره الا قلیل» «متاع زندگی دنیا در برابر آخرت جز اندکی نیست».این پرنده باغ ملکوت آنچنان آسمانی شد که نه تنها از دنیا برید بلکه بهشت جاودان را در نوردید و تنها خشنودی خدای را طلبید«و رضوان من الله اکبر»و خشنودی خدا بزرگتر است».امام نیامده بود تا تنها خود اینگونه زندگی کند. امام آمده بود تا حلاوت اینگونه زیستن را به ما بچشاند.

آمده بود تا بگوید همه شما عاشق آفریده شده اید اما در انتخاب معشوق بیراهه می‌روید. او آمد تا از انسان آدم بیافریند!اما افسوس که در صید مردمی درآمد که حلم بی‌نهایت او را پاس نداشتند و به راحتی سخن حزن‌انگیز او را شنیدند که فرمود:«خدایا بهتر از اینان را نصیب من دار و بدتر از مرا بر اینان بگمار».پرسشی که فرا روی ماست این است: آیا ما بهتر از آنانیم؟ آیا آن سان«علوی»شده‌ایم که «مهدوی»باشیم؟ شفافتر می‌گویم: شیعه امام علی امروز چگونه زندگی کند تا مهدی«عج»آرزوی بهتر از این مردم را نداشته باشد؟با این رویکرد،کاوش در زندگانی امام پر معنا می‌شود زیرا سخن از گذشته نیست،سخن از امروز است، امروز چگونه باید زیست تا«مهدوی»شد.امروز باید آرامش پیدا کرد و در فوران اضطرابهاو ناهنجاریها، آرام بود!آرامشی که از اتکأ به خدا به وجود آید، ماندنی است و میوه های درخت آن در زندگی سراسر فراز و نشیب امام علی(علیه‌السلام) بوییدنی است.

۱.برترین شکیبایی:پیامبر به امام فرمود:نمی میری تا آنکه زیردست قرارگیری و از خشم،انباشته گردی و پس از من شکیبایی پیشه کنی. همین فرمایش پیامبر برای امام که رسول خدا را مربی خود می‌داند کافی است تا هماره شکیبایی را سرلوحه خود قرار دهد؛ او که همسر صدیقه طاهره خانه مهر و محبت آنان در مدینه مثال زدنی بود بالاترین شکیبایی را از خود نشان داد.امام صادق، شکیبایی امام علی را چنین توصیف می‌کند:هنگامی که مرگ حضرت زهرا فرا رسید گریست، امیرمومنان به وی گفت: چرا گریه می‌کنی! پاسخ داد:به آنچه پس از من خواهی دید، می گریم امام گفت:گریه مکن به خدا سوگند در نزد من در راه خدا، این رنج‌ها خرد است. ۲.برترین اراده و پایداری: توحید مداری باعث افزونی قدرت اراده و پایداری می‌گردد و آنانکه در سایه سار توحید به آرامش رسیدند در راه هدف پایدار و مقاوم اند.خستگی در وجود آنان راه نمی‌یابد و تاگاه پیروزی نشستن را برنمی تابند. امام با آنکه جوانی بیش نبود آنچنان به نیروی اراده دست یازید که فرمود:به خدا سوگند من از جمله کسانی بودم که در جلوی لشکر اسلام بودم (و لشکر کفر را می‌راندم)تا همگی پشت کردند و سپس گرد آمده،رام گردیدند.نه ناتوان گشتم،نه ترسیدم،نه خیانت کردم و نه سستی ورزیدم.به خدا سوگند،باطل را خواهم شکافت و حق را از شکم آن بیرون خواهم کشید. ۳.برترین از خود گذشتگی:آنچه امام در شب هجرت انجام داد و در بستر پیامبر خوابید ایثاری شگفت بود. به حادثه خواندنی زیر توجه کنید:خداوند متعال به جبرئیل و میکائیل(علیه‌السلام) وحی کرد که:من، بین شما پیمان برادری بستم و عمر یکی از شما را از عمر دیگری طولانی تر قرار دادم. کدامیک از شما دیگری را برای زندگی ترجیح می‌دهد؟ هر دو زنده بودن را برگزیدند.خداوند به آن دو وحی کرد:آیا شما مثل علی ابن ابیطالب نیستید؟بین او و بین محمد،پیامبرم،پیمان برادری بستم و علی،در جای او خوابید و جانش را فدای او کرد و زندگی را برای او خواست.به زمین فرود آیید و او را از شر دشمنانش محفوظ بدارید.هر دو فرود آمدند. جبرئیل(علیه‌السلام)بالای سر امام بود و میکائیل زیر پایش و جبرئیل فریاد می‌زد:آفرین!آفرین!به فردی چون تو-ای علی بن ابیطالب-که خداوند به تو بر فرشتگان مباهات می‌کند.خداوند به پیامبرش-به هنگامی که به سوی مدینه می‌رفت-درباره امام این آیه را فرو فرستاد: و من الناس من یشری نفسه ابتغأ مرضات الله(بقره ۲۰۷)و از میان مردم کسی هست که جان خود را برای طلب خشنودی خدا می‌فروشد. ۴.برترین زهد:پیامبر خدا فرمود: ای علی خداوند تعالی تو را به زینتی آراسته است که بندگانش را به زینتی چنین دوست داشتنی در نزد خداوند،نیاراسته است.این،آرایش نیکان در نزد خداوند عز و جل است:زهد در دنیا،تو را به گونه‌ای قرارداده است که چیزی از آن برنمی گیری و دنیا نیز چیزی از تو برنمی‌گیرد. او از دنیا چشم می‌پوشید تا چشمان خود را به ملکوت آسمانها آشنا سازد.آن حضرت مرد این دنیا نبود تنها چندروزی تحمل دنیا کرد تا مربی آنانی باشد که او را دوست دارند.حبه عرنی می‌گوید: برای امیرمومنان ظرف پالوده‌ای آوردند و در نزدش نهادند به زلالی و خوبی آن نگاهی افکند و انگشت خود را در آن فرو برد و آنگاه،انگشت خود را تکان داد و چیزی برنداشت و تنها انگشت خود را چشید و فرمود:حلال خوشگوار است و حرام نیست، اما من نمی‌خواهم خود را به چیزی که بدان عادت ندارم، عادت دهم آن را از پیش من بردارید.آن را برداشتند. ۵.برترین بخشندگی:آنکه تمام وجودش را از آن حق بداند برای خود ملکی تصور نمی‌کند و با آنکه از دسترنج خود به ثروتی رسیده است که تنها زکات او چهل هزار دینار می‌گردید، در وقت مردن از خود جز چند درهمی هیچ نداشت.گویی در بخشندگی شتابی وصف‌ناپذیر دارد و آنگاه که ثروت خود را نبخشیده است آرام نمی‌گیرد،آرامش او در بخشندگی است. این بخشنده‌ای که به یتیم و اسیر و مسکین غذا می‌دهد دشمن خود را نیز محروم نمی‌کند.علی بخشنده است و برای او فرقی ندارد که به چه کسی ببخشد. روزی ابن ملجم روزی یتیم و دگر روز ابو هریره که درباره او گفته اند:روزی ابو هریره-که در روز قبل علیه امام سخن گفته بود و به گوش او رسانده بود-نزد او آمد و نیاز خودش را مطرح کرد.

حضرت نیازش را برآورده ساخت.یاران امام اعتراض کردند. فرمود: «من شرمگین می‌شوم که نادانی او بر دانش من،گناه او بر گذشت من و نیاز او بر بخشش من غلبه پیدا کند».آخر سخن آنکه این نوشتار تنها به برخی از برتری های امیرالمومنین اشارت داشت و برتری امام در عبادت و سیاست و سخنوری خود مجالی دیگر می‌طلبد. آنچه باید گفت آن است که شاگردان او تنها به مالک و عمار و کمیل و... محدود نمی‌شود. گستره‌ای از شاگردان حضرت را در حنجره تاریخ فریاد می‌زنند و از ما دور نیست که امام خمینی چگونه آرامشی از مولای خود به ارث برد و چگونه سردارانی مانند چمران و همت و باکری و...تربیت نمود.با خداست که دستمان را بگیرد و همه ما را بر خوان گسترده امیرمومنان میهمان نماید.