۵ سوالی که درباره لنزها می پرسند

پاسخ های دکتر ایرج احدزادگان به پرسش های رایج زیبایی

دست نگه دارید! قبل از تصمیم برای استفاده از لنز؛ چه لنزهای رنگی و چه طبی لازم است با خوبی‌ها و بدی‌های لنز آشنا شوید. این هفته به این موضوع پرداخته‌ایم و حتی با چند نفر از استفاده‌کنندگان لنز راجع به مشکلاتشان صحبت کردیم و نظر کارشناس سلامت را جویا شدیم.بی‌شک پس از مطالعه این مطلب به بسیاری از سوالاتتان پاسخ داده می‌شود....

▪ پرسش اول: صبح که از خواب بیدار شدم، در آینه نگاهی به خودم انداختم. احساس کردم یکی از چشم‌هایم بزرگ‌تر از چشم دیگرم شده؛ زیاد جدی نگرفتم و گفتم حتما بعد از خواب و ورم صورتم چهره‌ام به این شکل درآمده. صورتم را شستم و چند دقیقه بعد دوباره در آینه نگاهی به صورتم انداختم و دیدم موضوع جدی‌تر از آن است که فکر می‌کردم؛ واقعا یکی از چشم‌هایم بزرگ‌شده بود و حتی یک لکه سفید هم روی چشمم می‌دیدم. سریع به یکی از مراکز چشم‌پزشکی مراجعه کردم و درباره اینکه چه مدت است لنز استفاده می‌کنم و مشکل چشمی داشته‌ام یا نه و... توضیح دادم. پزشک بعد از معاینه، تشخیص عفونت باکتریایی دادند و استفاده از لنزها را تا مدت زیادی برایم ممنوع کردند اما توضیح دقیقی درباره این عفونت باکتریایی و علت ایجادش و... ندادند، فقط گفتند لنزهایم این عفونت را ایجاد کرده‌است و به نوعی آلوده شده بودند. پس از مدتی استفاده‌نکردن از لنزها و مصرف قطره‌های چشمی مختلف، مشکلم برطرف شد اما هنوز نگرانی‌ام درباره چشم‌هایم وجود دارد چون گاهی احساس می‌کنم یکی از چشم‌هایم بزرگ‌تر از دیگری می‌شود. علت چیست؟ بعضی‌ها می‌گویند دچار فشار چشم شده‌ام.

▪ پرسش دوم: دچار سوزش چشم شده بودم، سوزش چشمی که مدام بیشتر می‌شد. کمی هم در چشم‌هایم احساس خارش داشتم. لنزهایم را از چشم‌هایم بیرون آوردم اما همچنان چشم‌هایم می‌سوخت. فردا صبح وقتی که عینک زدم و راهی محل کارم شدم، در نورآفتاب نمی‌توانستم چشم‌هایم را باز نگه‌‌دارم زیرا به شدت می‌سوختند. به چشم‌پزشک همیشگی‌ام مراجعه کردم و تشخیص او زخم‌شدن سطح قرنیه‌چشم بود. مدت زیادی از لنزهایم مصرف نکردم و در آن مدت قطره‌های مختلف استریل چشمی مصرف کردم؛ اما هنوز هم گاهی در نورآفتاب دچار سوزش شدید چشم می‌شوم. چه باید بکنم؟ علت چیست؟ آیا لنزها باعث تشدید این حالت و حساس‌شدن به نور می‌شوند؟

▪ پرسش سوم: مدت زیادی است از لنز استفاده می‌کنم. از طرفی مدام از اطرافیان می‌شنوم که لنز ضرر دارد به‌خصوص در هوای آلوده تهران. می‌خواهم چشم‌هایم را عمل کنم اما واقعا هنوز تصمیم جدی‌ای برای این کار نگرفته‌ام. از طرفی شنیده‌ام عمل لیزیک کسانی که مدت زیادی لنز استفاده کرده‌‌اند، نتیجه خوبی ندارد. چه باید بکنم؟

▪ پرسش چهارم: می‌خواهم تا چند ماه دیگر چشم‌هایم را عمل لیزیک کنم و پزشکم تجویز کرده در این مدت عینک به چشم‌هایم بزنم و به هیچ‌وجه از لنز استفاده نکنم اما وقتی عینک می‌زنم، دچار سرگیجه و سردرد می‌شوم. وقتی به چشم‌پزشک مراجعه کردم، گفت شماره عینکم درست است اما به دلیل اینکه مدت زیادی از لنز استفاده کرده‌ام، چشم‌هایم دیگر نمی‌توانند به فاصله کانونی عینک عادت کنند.

▪ پرسش پنجم: مدام چشم‌هایم دچار عفونت‌ می‌شود؛ یعنی حداقل سالی یکبار دچار عفونت چشمی می‌شوم و قی سفید رنگی گوشه چشم‌هایم جمع می‌شود. قطره‌ای که بیشتر مواقع برای من تجویز می‌شد «نفازولین» بود اما به تازگی شنیده‌ام بدترین قطره چشمی است چون فقط مویرگ‌های چشم را گشاد می‌کند و قرمزی چشم را از بین می‌برد. آیا واقعا این‌طور است؟ اگر واقعیت دارد پس چرا این قطره برای افراد زیادی تجویز می‌شود؟

● دکتر ایرج احدزادگان

جراح چشم‌پزشک، فوق تخصص گلوکوم، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران

قبل از اینکه بخواهم به یک‌یک این مشکلات پاسخ دهم، لازم است نکته‌ای کلی در مورد لنز تذکر بدهم. لنز در واقع چیزی جز یک قطعه پلاستیکی نیست که بشر آن ساخته تا با کمک آن اشکال‌های موجود در دید را اصلاح کند بنابراین از آنجا که این عامل خارجی جزء ساختمان طبیعی و خدادادی چشم ما نیست، باید تا می‌توانیم استفاده از آن را محدود کنیم تا این بار اضافی که روی چشم‌ها قرار می‌گیرد، به آنها صدمه نزند. دور و بر ما پر است از عوامل محیطی تحریک‌کننده چشم، از آفتاب گرفته تا هوای آلوده و بخارهای ناشی از موادشیمیایی پس نباید خودمان هم یک عامل محرک را به صورت بار اضافی تحمیل کنیم. چشم‌ها در هوای آلوده که خشکی هوا بیشتر می‌شود، با پلک زدن‌های مکرر، سعی می‌کنند رطوبت مورد نیاز خود را به دست بیاورند اما وقتی لنز روی سطح چشم باشد، گاهی این کار کافی نیست و چشم‌ها تحریک می‌شوند. لنز بد نیست اما مدت استفاده‌اش باید محدود شود. بهتر است کسی که هر روز سر کار می‌رود و ۸ ساعت لنز در چشمش می‌گذارد، روز تعطیل که در خانه است، عینک بزند تا هم چشمش یک روز استراحت کند و هم عادت به عینکش از دست نرود.

▪ پاسخ اول: به نظر می‌رسد در رعایت اصول مراقبت از لنز سستی کرده‌اید. رعایت نکردن بهداشت دست‌ها، تمیزنبودن ظرف جای لنز یا آلوده بودن داروی لنز می‌تواند این مشکل را ایجاد کند. بهتر است ظرف لنز کوچکی تهیه کنید تا ماده نگهدارنده زود تمام شود و بیش از ۲ یا ۳ ماه نماند. ظرف لنز یا داروی آن را نباید درون قفسه‌های مخصوص حمام گذاشت. چون رطوبت آن این مواد را خراب می‌کند. مشکل هیچ ربطی به فشار چشم ندارد و به نظر همان زخم شدن قرنیه است. زخم قرنیه می‌تواند عفونی یا غیرعفونی باشد که درمان حالت عفونی سخت‌تر و طولانی‌تر است. خوشبختانه عفونت شما از نوع باکتریایی است چون زخم قارچی جدی‌تر و درمانش سخت‌تر است.

▪ پاسخ دوم: شما دچار زخم قرنیه چشم اما از نوع غیرعفونی شده‌اید. خود این خراش‌ها و آسیب‌هایی که به دلیل استفاده از لنز به سطح چشم وارد می‌شود، حالت فوتوفوبی (ترس از نور) ایجاد می‌کند و باعث آبریزش و قرمزی چشم می‌شود. به هر حال اینها از عوارض استفاده از لنز هستند، مدت استفاده‌تان را محدود کنید.

▪ پاسخ سوم و چهارم: کسانی که جراحی لیزیک انجام داده‌اند، لازم است حداقل ۲ هفته قبل از عمل لنز خود را کنار بگذارند و از عینک استفاده کنند. این یک اصل مهم و ضروری و از لازمه‌های عمل لیزیک است. اگر مدت‌هاست از لنز استفاده می‌کنید، قطعا هنگام استفاده از عینک سردرد می‌گیرید و امکان دارد دیوار و زمین را کج و معوج ببینید. این مشکل از عینک یا چشم شما نیست بلکه به دلیل مشکل تطابق چشم با فاصله کانونی جدید است. به هر حال چاره‌ای جز تحمل این وضعیت نیست. اگر گه‌گاه از عینک استفاده کنید، به این معضل دچار نمی‌شوید.

▪ پاسخ پنجم: نفازولین دارویی است که با منقبض کردن مویرگ‌های چشم باعث می‌شود خون تجمع یافته در آن کم شود و حالت سفیدی دوباره به چشم شما برگردد. اغلب هنگام سوزش، خستگی و قرمزی چشم توصیه می‌شود نفازولین استفاده کنید اما ۲ ساعت بعد از مصرف، دوباره مویرگ‌ها بازمی‌شوند و با بازگشت مجدد خون، حالت قرمزی چشم برمی‌گردد و بیمار وسوسه می‌شود مدام از این دارو استفاده کند که این کار توصیه نمی‌شود زیرا اگر نفازولین زیاد و طولانی‌مدت استفاده شود، خود باعث ایجاد لکه‌های قهوه‌ای روی سفیدی چشم خواهد شد. به جای نفازولین از کمپرس آب خنک و حتی یخ استفاده کنید که تاثیر آن مشابه نفازولین است و حالت خارش، خستگی و قرمزی چشم را از بین می‌برد. خوبی استفاده از کمپرس خنک این است که محدودیت مصرف یا عارضه ندارد و می‌توانید هر چندبار که دلتان خواست در شبانه‌روز این کار را تکرار کنید.

الهه رضائیان