منو با خودت ببر هر جا دلت خواست

پای گفتگو با خواننده پاپ کشور

خوابُ از چشام بگیر مثل همیشه / بگو عمر عاشقی تموم نمی‌شه

منو با خودت ببر هر جا دلت خواست / دیگه چیزی نمی‌خوام این آخریشه

این ابیات و واژه‌ها ذهن را به سوی صدایی آشنا هدایت می‌کند. صدایی که بیزار از خواب‌آلودگی پس کوچه‌های شهر به دنبال نگاهی همیشه آشنا می‌گردد تا اختیار دل را به عشقی بسپارد که نهایتی برایش متصور نیست . . .

مازیار عصری که آموختن موسیقی به صورت علمی را از سن ۱۳ سالگی، با نواختن ساز سنتور و ویولن آغاز کرده است، پس از اخذ مدرک کارشناسی در رشته روابط بین‌الملل، قدم به عالمی متفاوت از دنیای روابط و متعاقبات آن نهاده و ادامه راهی که از سنین نوجوانی پا به آن گذاشته بود را به تحصیلات مربوطه‌اش ترجیح داد و زیر نظر یوریک یعقوبیان نواختن ساز گیتار و آواز را آموخت و به دنبال آن آواز را در محضر اساتیدی از جمله رشید وطن‌دوست و کیومرث شمس به صورت جدی‌تر پی‌گیری کرد.

این هنرمند، فعالیت حرفه‌ای خود در زمینه موسیقی پاپ را از سال ۷۷ در پی شروع همکاری با مرکز موسیقی، وزارت ارشاد و سازمان صدا و سیما آغاز کرد. اولین آلبوم وی به نام «اگه باورن بزنه» در سال ۸۱ و آلبوم دوم به نام «نازنین» در سال ۸۴ به بازار عرضه شد.

در شانزدهمین جشنواره تولیدات صدا و سیما که در سال جاری در شیراز برگزار گردید به عنوان برترین خواننده پاپ کشور شناخته شد.

مازیار عصری بعدازظهر داغ یک روز تابستان، محفل نشریه را گرما بخشید و طی گفتگویی کوتاه و دوستانه، به بیان نقطه نظرات خود در باب موسیقی پاپ ایران پرداخت. خلاصه‌ای از این گفتگو را از نظر می‌گذارید.

▪ در تهیه یک قطعه و یا یک آلبوم، تا چه اندازه به فعالیت گروهی و متعاقبا شکست یا پیروزی گروه معتقدید؟

ـ ارکان تشکیل دهنده یک اثر، شعر، ملودی، تنظیم ارکستر و خواننده محسوب می‌شود. در صورتی که چهار عامل مذکور دارای هماهنگی و هم‌سویی لازم باشند، اثر تولید شده برای مخاطب جذاب و شنیدنی خواهد بود. به عنوان مثال نمی‌توان کلام با زمینه شاد را با موزیکی غمگین تلفیق کرد. تنظیم‌کننده یک اثر که به نوعی رنگ‌آمیزی ارکستر از وظایف وی محسوب می‌شود، فعالیتی مشابه با فعالیت طراح را عهده دار است که این طراحی و طرز قرار دادن اجزا یک قطعه در کنار یکدیگر جایگاه مهمی به خود اختصاص می‌دهد. همچ‌نین آهنگساز هنگام تلاش برای ساخت ملودی به روی ترانه، ملزم به هماهنگ شدن و برقراری ارتباط لازم با آن ترانه است. متاسفانه اکثر فعالان عرصه موسیقی پاپ، در این زمینه به صورت علمی و حرفه‌ای فعالیت نمی‌کنند. این امر موجب عدم رونق و رشد موسیقی پاپ شده است. یکی از دلایل توجه بیش از اندازه مخاطبان به آثار برتر و حرفه‌ای، کم بودن تعداد آثاری از این دست است.

▪ مسکوت ماندن بعضی از آلبوم‌های تولید شده که تعداد آن‌ها کم نیست، در چه عواملی خلاصه می‌شود؟

ـ در حال حاضر آسان‌ترین و کوتاه‌ترین راه برای دست‌یابی به شهرت، روی آوردن به خوانندگی است. چه بسا در عرصه سینما امکانی با این سهولت وجود داشته و شخص برای ایفای نقشی هر چند کوتاه، ملزم به طی مراحل مختلف و هماهنگ شدن با عوامل گوناگون از جمله کارگردان، تهیه‌کننده، تصویربردار و بازیگران دیگر است. با وجودی که ورود به عرصه موسیقی مرتبط شدن با عوامل محدودی از جمله ترانه‌سرا، استودیو و آهنگساز را می‌طلبد. با همه این اوصاف نکته اصلی حرفه‌ای نبودن آلبوم‌های تولید شده است. تهیه یک مجموعه حرفه‌ای و شنیدنی که انتظار استقبال عموم را می‌کشد، مستلزم صرف هزینه‌های بالا و همکاری با هنرمندان و عوامل حرفه‌ای است. هنرمندانی که حقانیت حضور خود را به مخاطبین اثبات کرده و از طرف آنان پذیرفته شده‌اند، برای ادامه فعالیت و ارتقا جایگاه خود مستلزم رعایت نکات ظریف و عملکرد حرفه‌ای هستند.

متاسفانه در حال حاضر شاهد حضور عوامل ساخت و تهیه موسیقی هستیم که از موسیقی علمی چیزی نمی‌دانند و با آگاهی جزئی از هنر موسیقی، این هنر را به قهقهرا برده و موجب تنزل مقام آن شده‌اند. در صورتی که عنصر عشق و علاقه، ‌آمیزه فعالیت‌های هنرمند نباشد، جنبه تجاری کار پررنگ‌تر شده و احساس و روح را در آثار تولید شده از بین می‌برد.

▪ با توجه به معنای موسیقی پاپ که می‌توان آن‌را موسیقی مردمی معنا کرد، در نظر گرفتن سلیقه عموم و جلب رضایت مخاطبین را تا چه حد دشوار ارزیابی می‌کنید؟

ـ یکی از مشکل‌ترین بخش‌‌های فعالیت در عرصه موسیقی پاپ، نکته مذکور یعنی جلب رضایت اکثریت مخاطبان است. در بسیاری از قطعات، به دلیل در نظر گرفتن سلیقه عموم مخاطبان و شرایط بازار، قطعه تولید شده رضایت کافی خواننده را جلب نمی‌‌کند که این اتفاق مختص به یک خواننده نبوده و من نیز به دفعات در چنین شرایطی قرار گرفته‌ام. در مواردی، قطعه‌ای که علاقه چندانی به آن نداشته‌ام، پس از استقبال از سوی مخاطبین به مرور موجب ایجاد علاقه در من شده است. در صورتی‌که هنرمند جلب رضایت مخاطب و یافتن جایگاهی مناسب در بازار را سر لوحه فعالیت‌های خویش قرار دهد، تا حد زیادی باید از سلایق شخصی خود صرف نظر کند. تاکنون شاهد شکست آثار فراوانی بوده‌ایم که هنرمند به دلیل تکیه بر سلیقه خود، متحمل ضرر و زیان شده است.

▪ تاکنون سعی در ایجاد تغییر در سبک خود نموده‌اید؟

ـ در مجموع، تغییر و تحول را می‌پسندم و تکرار را به نوعی باعث دل‌مردگی و گرفتگی خاطر می‌دانم. در صورت نبود هرگونه تفاوتی میان چند آلبوم با صدای یک خواننده و تکراری بودن مجموعه با اقبال قابل قبولی مواجه خواهد شد. البته امکان شکست خوردن پس از ایجاد تغییرات اساسی را نباید از نظر دور داشت اما زمانی که یک هنرمند به هنر خود ایمان داشته باشد، از ایجاد چنین تحولاتی روی گردان نخواهد بود.

▪ در انتخاب کدام یک از ارکان یک قطعه، حساسیت بیشتری دارید؟

ـ در انتخاب ریتم‌ها حساسیت خاصی دارم زیرا در موسیقی امروز معتقد به قالب بودن ریتم هستم. اهمیت این موضوع را می‌توان در علاقه مخاطبان به آثاری که به زبانی غیر از زبان فارسی اجرا شده‌اند جستجو کرد. هنگامی که یک قطعه با ریتمی خاص و زبانی بیگانه مورد توجه قرار می‌گیرد، ریتم اهمیت خود را نمایان می‌کند.

▪ بنای اولیه یک قطعه که می‌تواند اقبال یا شکست آن‌را رقم بزند، چیست؟

ـ قدم اول در تهیه اثر، انتخاب شعر و آهنگ است. این دو فاکتور به یک اندازه در فعالیت هنرمند دارای حساسیت هستند. در ادامه کار، باز هم فعالیت گروهی و اهمیت آن مطرح می‌شود. شعر و ملودی باید با یکدیگر هماهنگ و در نهایت مکمل هم باشند. در قدم بعدی، تنظیم ارکستر به این دو، شکل و نظم بخشیده و در نهایت خواننده به عنوان مجری طرح، مهم‌ترین قسمت را به عهده می‌گیرد. اجرای مناسب و موفق و یا اجرای ناموفق و ضعیف توسط خواننده سرنوشت نهایی قطعه را تعیین کند. یک خواننده می‌تواند با اجرای حرفه‌ای و پر احساس خود، یک اثر معمولی و متوسط را تعالی بخشد. البته شکل بر عکس این قضیه قابل رخداد است.

▪ زیادی تعداد فعالان در عرصه موسیقی (به خصوص خوانندگی) از نظر شما برای جامعه موسیقی امتیازی مثبت محسوب می‌شود یا خیر؟

ـ این امر در جهت بالا بردن قدرت تشخیص مخاطبان، نکته مثبتی محسوب می‌شود. با ازدیاد آثار تولید شده در این زمینه، آثار حرفه‌ای و مثبت قدرت خودنمایی پیدا کرده و متعاقبا مخاطبان تفاوت میان اثر حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای را بهتر حس می‌کنند. شنوندگان عام قدرت تحلیل جز به جز را نداشته و تنها می‌توان شاهد صدور رای کلی از جانب آنان بود. قطعه‌ای که دارای شعر، ملودی، تنظیم و اجرای خوبی باشد، از نظر شنونده عام که موسیقی را به صورت حرفه‌ای فرا نگرفته، اثری دلچسب و زیباست. آن سوی این شلوغی‌ها، هم وضعیت مناسبی حکم فرما نبوده و نوعی هرج و مرج و آشفتگی، آثار حرفه‌ای و با کیفیت را تحت‌الاشعاع قرار می‌دهند. مخاطبان نسبت به هنرمندان بی‌اعتماد شده‌اند و نتایجه این بی‌اعتمادی تولید بی‌رویه آثار بی‌محتوا و غیرحرفه‌ای می‌شود.

▪ لطفا کمی از قطعه «راز» و رمز موفقیت و اقبال عمومی آن بگویید؟

ـ قطعه «راز» که یکی از قطعات آلبوم «نازنین» است، ساخته و تنظیم امیر علیزاده به روی ترانه‌ای از فریبا فدایی می‌باشد. سال ۸۴ قطعه «راز» را برای پخش از صدا و سیما به شورای نظارت پخش سازمان تحویل دادم. در همان اثنی، هنگامی که با چند تن از هنرمندان در جزیره کیش به مدت ۱۵ روز مشغول اجرای کنسرت بودیم، به صورت اتفاقی متوجه اخذ مجوز از سوی سازمان برای پخش این قطعه از صدا و سیما شدم. این ترانه جز آثاری بود که بعد از مشاهده علاقه مخاطبان، علاقه‌ای صد چندان به آن پیدا کردم.

▪ تصمیم به استفاده از ملودی‌های غیرایرانی با کلام فارسی و کاور کردن آثار غیر فارسی را ندارید؟

ـ اتفاقا در حال حاضر مشغول جمع‌آوری مجموعه‌ای با ملودی و تنظیم‌های غیرایرانی هستم. یکی از دلایل این تصمیم‌گیری، علاقه شخصی‌ام به این قطعات است. همچنین گمان می‌کنم علاقمندان به یک ریتم خاص در یک آهنگ غیرفارسی، اسحقاق شنیدن مجدد همان ریتم به همراه یک ترانه فارسی را داشته باشند. روند فعالیت در این مجموعه، اجرای مجدد موسیقی بدون ایجاد کوچکترین تغییر در ملودی و تنظیم است. ترانه‌سرایان این قطعات در سرودن این اشعار وسواس خاصی به خرج داده و سعی کرده‌اند ترانه فارسی بی‌ارتباط با مفهوم ترانه اصلی نباشد.

▪ در پایان مشتاق شنیدن توضیحات بیشتر شما در زمینه آلبوم جدیدتان هستیم؟

ـ حدودا از دو سال پیش فعالیت برای تهیه آلبوم جدید را آغاز کردم. به دلیل همکاری با هنرمندان حرفه‌ای تا این لحظه هزینه زیادی برای تولید قطعات متقبل شدم که رضایت کافی از این موضوع را احساس می‌کنم. پدرام کشتکار، پیام شمس، محمد نصرتی و میلاد ترابی آهنگسازان و تنظیم کنندگان آلبوم بوده و سه ملودی از بنیامین بهادری در این مجموعه شنیده خواهد شد. این اثر شامل ۱۰ قطعه با عناوین «بی‌تابم»، «هیچ‌کس برای هیچ‌کس»، «آتیش بازی»، «حالا می‌بینی»، «فقط بذار ببینمت» و . . . می‌باشد. نام سایر قطعات و آلبوم هنوز مشخص نیست. اشعار این مجموعه توسط سید فرید احمدی، علی بحرینی، نیلوفر لاری‌پور و سهیلا اسدی سروده شده‌اند. مجوز ترانه‌ها اخذ گشته و آلبوم مراحل پایانی را پشت سر می‌گذارد.

سمانه رضایی