خانه ویران شد و آن نقش به دیوار بماند

استاد علی تجویدی هم معلم خوبی بود و هم هنرمند خوبی و این خصوصیت كسانی است كه با موسیقی, یك بْعدی برخورد نمی كنند

نوشتن درباره استاد علی تجویدی بسیار دشوارتر از آنی است كه تصور می‌شد. فقدان او هم از لحاظ هنری جبران ناپذیر است و هم از لحاظ انسانی و معرفتی. در هنر، باید گفت كه او هیچ‌وقت بازنشسته نشده بود و تا آخرین حد توانش، خل‍ّاق و عاشق بود.

آهنگهای زیادی نوشته كه متأسفانه اجرا نشده است. تك‌نوازیهای زیبایی با ویولن و سه‌تار دارد كه توانایی او را در سن هشتاد سالگی نشان می‌دهد. در سنی كه هر نوازنده‌ای دیگر واقعاً از كار می‌افتد؛ در اخلاق و انسانیت هم تجویدی نمونه‌ای كم‌همتا بود و انصاف كه خانم ارجمندش نیز در این میدان از او كمتر نبود. خانه تجویدی خانه امید و نیرو و اشتیاق به كار بود. او سه چهار نسل شاگردپروری كرد. از هفتاد ساله‌ها تا بیست ساله‌ها، از نسل استاد فرهاد فخرالدینی تا نسلی كه بهرنگ آزاده(و همسرشان) نمونه آن است.

باید كمی از این مصیبت فاصله بگیریم تا بتوانیم درست و روشن درباره هنرمندی كه از بین‌مان رفت، حرف بزنیم، زمان نشان داد كه ملودیهای استاد علی تجویدی كهنه‌شدنی نیست و مشمول مرور زمان نمی‌شود. می‌گفت بیش از چهارصد قطعه ساخته است. روشن است كه آثار هیچ هنرمندی همه در یك سطح نیست ولی تعداد آثار جاویدان تجویدی، بیش از یكی و دوتاست. به خصوص آهنگ ترانه‌های او كه اخیراً هم با صدای آقای افتخاری بازخوانی شده و بهترین اجرای امروزی آن در نوار «به دنبال دل» (كار و اهتمام فریدون شهبازیان و بهزاد خدارحمی) است.

استاد تجویدی خوش‌وقت بود از اینكه اجرای مجدد آثارش را می‌شنید، اگر چه رؤیای یك اركستر بزرگ را داشت كه آثارش را به میل دلش بشنود ولی هیچ وقت به این آرزو نرسید در حالی كه استحقاقش را داشت.

استاد علی تجویدی هم معلم خوبی بود و هم هنرمند خوبی و این خصوصیت كسانی است كه با موسیقی،‌ یك بْعدی برخورد نمی‌كنند. شاگردانش می‌گویند ما در منزل استاد تجویدی فقط نوازندگی را نمی‌آموختیم بلكه محبت و انسانیت و گذشت و بزرگواری را می‌دیدیم و اگر می‌توانستیم یاد می‌گرفتیم. كمتر هنرمند بزرگی است كه همه این خصلتهای خوب را در خودش جمع كرده باشد. در واقع، فروتنی و درویش مسلكی او بود كه نگذاشت عظمت و بزرگی او را درست درك كنیم. روانش شاد.

جا دارد كه منزل مصفا و باغچه زیبای استاد علی تجویدی كه چهل سال در آن زندگی كرده، با مشاركت خانواده و سازمان میراث فرهنگی خریداری شود و موزه استاد تجویدی در آن بنا گردد تا سازها و یادداشتها و یادگار‌های استاد در آنجا محفوظ بماند و صدای ساز و آواز و گفتار او در آن منطقه از ونك برای موسیقی ایران، مثل یك حافظه تاریخی نگهداری شود.

از استاد تجویدی كم قدردانی نشد. البته فقط قدردانی، نه رسیدگی و شنیدن خواسته‌هایش! اما از همسر ایشان هم باید قدردانی شود. خانم سالك، نمونه و الگوی همسران هنرمندان ماست. عشق پاك او بود كه تجویدی را چهار سال تمام در بستر بیماری مثل برگ گل حفظ كرد. درباره این خانم هر چه بگوییم كم است، خداوند وجود عزیزش را حفظ كند و عزتی بیش از حد تصور به ایشان عنایت كند.

آرمین تهرانی تبار