همچون زینب ع در مبارزه با خرافات بکوشیم

پیرمردی آفتاب سوخته و ژولیده با لباسی مندرس در گوشه خیابان نشسته و رمل و اسطرلاب خود را روی زمین چیده است تا شاید فردی بیاید و او از باز شدن گره کارش بگوید و در گوشه ای از خیابان دختری کولی دست زنی را گرفته و از خیانت شوهرش برای او می گوید و در نقطه ای در بالای شهر هم زنی روی مبل لمیده و نگاهی به انتهای فنجان قهوه می اندازد تا هم از گذشته بگوید و هم از آینده, اما آیا براستی آینده آدمی در فنجان قهوه و رمل و اسطرلاب رقم می خورد

پیرمردی آفتاب سوخته و ژولیده با لباسی مندرس در گوشه خیابان نشسته و رمل و اسطرلاب خود را روی زمین چیده است تا شاید فردی بیاید و او از باز شدن گره کارش بگوید و در گوشه ای از خیابان دختری کولی دست زنی را گرفته و از خیانت شوهرش برای او می گوید و در نقطه ای در بالای شهر هم زنی روی مبل لمیده و نگاهی به انتهای فنجان قهوه می اندازد تا هم از گذشته بگوید و هم از آینده، اما آیا براستی آینده آدمی در فنجان قهوه و رمل و اسطرلاب رقم می خورد.

خرافات و خرافه پرستی، دیرزمانی است که در فرهنگ همه جوامع در سرتاسر جهان رسوخ کرده و بمانند پوستینی وارونه واقعیت ها را تحریف نموده است.

بطور کلی هر نوع عقیده نامعقول و بی اساس را خرافات گویند و این پدیده منحصر به یک جامعه انسانی خاص نبوده و در پنج قاره این کره خاکی در بین ملل و اقوام مختلف از گذشته تا هم امروز حضور ونمودی آشکار و پنهان داشته است. خرافات و خرافه پرستی ارتباط مستقیم با بی سوادی و کم سوادی دارد، البته این سخن حاکی از این نیست که افراد تحصیل کرده از این معضل دور هستند بلکه در مجموع شخصی که آگاه به مسائل اجتماعی و مذهبی و آشنا به فرهنگ بومی خود باشد با توجه به دانستنیهای خود هیچگاه در دام خرافه نمی افتد و از همین جهت است که شیادان و مروجان خرافه پرستی در جامعه بیشترین سرمایه گذاری خود را روی افراد بی سواد می کنند.

گاهی خرافه چنان در زندگی ما رسوخ کرده که بصورت قانون آن را لازم الاجرا می دانیم و شاید هرگز به خرافه بودن آن فکر نکرده باشیم و این عمل به تدریج به صورت یک اعتقاد، حتی در بین افراد تحصیل کرده و روشنفکر جامعه شکل گرفته است و همگی ما هر روز و شب بلکه سالها با آن زندگی کرده ایم.

در کشورهای اروپائی و آمریکائی و حتی آسیائی که مسئله اعتقادی و ایمان به خدا در هاله ای از ابهام بوده و مردم آن دیار در یک سردرگمی و بی هویتی به سر می برند، خرافه پرستی و اوهام، رواج بیشتری دارد تا جائی که اخیرا توسط رسانه ها اعلام گردیده که فقط در اروپا ۶۰۰ هزار شیطان پرست زندگی می کنند و این به جز مکاتب خرافی و پرستش های غیرمنطقی و غیراصولی در سراسر دنیاست. شاید تصور شود پیشرفت علم و فناوری و آشنائی جوامع با علوم جدید، سدی است بر اشاعه و رواج خرافه پرستی، در صورتی که اشتباه می کنیم چون با گسترش علم و تکنولوژی، چهره های جدیدی از خرافات و اوهام در گوشه و کنار جهان خودنمائی می کند.

به براستی می توان گفت بیشترین ضربات خرافه پرستی در طول تاریخ، متوجه عقاید و اعتقادات مذهبی مردم بوده که توسط عده ای از افراد آگاه و سودجو به جهت فریب مردم، وارد دین و اعتقادات مذهبی آنها کرده اند و عده ای ناآگاه و جاهل با دامن زدن به این جریانات و دمیدن در بوق دشمن آب را در آسیابشان می ریزند. دین اسلام و اعتقادات ما نیز در طول تاریخ از ظهور اسلام تا امروز، مورد تهاجم خرافه بوده و افرادی با اهداف پلید سعی در وارد کردن عقاید منحرف خود در مذاهب اسلامی داشته و تا حدودی در این راه، با نفوذ خود در افراد ناآگاه موفق بوده اند. ورود احادیث جعلی توسط جاعلان حدیث از جمله سلاطین اموی و عباسی و به وجود آمدن مذاهب انحرافی به جهت انحراف عقاید راستین اسلامی، به شهادت تاریخ نتوانسته روح زنده و پویای اسلامی را کمرنگ کنند. قرآن مجید در آیات متعدد بر اطاعت و پیروی از حقیقت و دوری از باطل تاکید داشته و می فرماید: بشارت باد بر کسانی که همه سخنان را می شنوند و بهترین آن را انتخاب می کنند (سوره بقره، آیه ۷۸) باید با خرافات، عاقلانه مقابله کرد وبهترین میزان جهت حفظ باورها و اعتقادات مردم آیات نورانی قرآن مجید و احادیثی است که از خاندان نبوت برجای مانده است. از آنجا که اسلام دینی کامل و جامع است تا زمانی که قرآن کریم و دستورات اهل بیت را داریم، نباید به دنبال اوهام و خرافات برویم.

پیامبر مکرم اسلام اولین کسی بود که با خرافات و اوهام و افسانه و هرچه که با عقل و خرد در تضاد بود برخورد کرد و همه را بدور ریخت و بشر را از غبار و زنگار خرافه پرستی تطهیر کرد و فرمود: من آمده ام تا قدرت فکری بشر را تقویت کنم. اکنون در ماه محرم و بزرگداشت حماسه عاشورای حسینی (ع) هستیم. در این ماه، یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین رویدادهای تاریخ جهان اسلام اتفاق افتاده است. کاروان عاشورائیان از مکه به بلاد عراق وارد شدند و در نینوا راه را بر آنها بستند، نهم و دهم با تمام شقاوتهای جبهه کفر و نادانی و شهامتها و شهادتهای یاران امام، به پایان رسید و کاروان اسیران راهی کاخ سبز دمشق شدند.

حکام جور سخت در تلاشند که با گسترش خرافات و بی دینی حماسه عاشورا را به خزان تبدیل کنند اما در این کاروان شیرزنی از خاندان رسول خدا (ص) با خطابه های آتشین، تومار بنی امیه را در هم کشید و پیام عاشورا را به همه تاریخ رساند. حماسه قیام امام حسین (ع) در طول تاریخ و به خصوص چند دهه گذشته مورد یورش مروجان خرافه بوده و تحریف آن هنوز استمرار دارد و وارونه کردن هدف اصلی قیام در دستور کار دشمنان اسلام قرار گرفته است. موج تهاجمی که در گذشته بوده و در سال های اخیر در اکثر نقاط ایران گسترش یافته و گروهی خواسته یا ناخواسته حماسه عاشورا و عزاداری سالار شهیدان را مورد هدف قرار داده اند و قصد دارند با وارد کردن خرافات متعدد و گذاشتن بدعتها، فرهنگ عاشورا و شهادت را در افکار نسل جوان کمرنگ کنند. در همایش عاشورائیان که اخیرا در سمنان برگزار شد شرکت کنندگان به اتفاق، استفاده از علم و کتل و آلات موسیقی و نذرهای واهی مانند قمه زنی در مجالس و دسته های عزاداری به لحاظ اینکه استناد تاریخی و مذهبی ندارد، تحریفی در این حماسه خدائی عنوان کردند. نصب تصاویر مجهول از بزرگ مردان حماسه عاشورا در تکایا و هیئت های مذهبی و خیابانها و یا استفاده از ابزار و آلات غیرمتعارف و رقابت در بکار بردن موسیقی های نامتجانس و نامناسب با فرهنگ تشیع و عاشورا و یا مبالغه گوئی و داستان پردازی های غلط و بدون پایه و اساس در خصوص واقعه کربلا، هدف اصلی این قیام الهی که همانا قیام علیه ظلم و فساد و برپا کردن سنت رسول الله است، را در اذهان جوانان و جویندگان راه حق وارونه جلو می دهند. باید تا فرصتها از دست نرفته با این خرافات و بدعتها که از آفتهای بسیار مخرب دین است مبارزه کنیم. باید خرافات شناسائی شود و رسانه های عمومی و مبلغین مذهبی مردم را نسبت به آثار مخرب آن آگاه سازند.

این وظیفه علمای دین و مسئولین فرهنگی نظام است که راهکارهای لازم را برای جلوگیری از این انحرافات و نادانی ها بویژه در آئین های عزاداری محرم و بزرگداشت شهدای کربلا که به مرور زمان موجب ایجاد انحراف و تخریب ارزشهای اسلامی می شود، ارائه دهند و نگذارند این حماسه به یک واقعه احساسی صرف مبدل شود. سیمای جمهوری اسلامی باید با سرو سامان دادن و نظارت بیشتر مانع پخش مجموعه مراسم ها و برنامه های بزرگداشت عاشورا که احتمال غلو، مبالغه، و اغراق گوئی و وارونه جلوه دادن این آئین الهی است، گردد.

سال گذشته فیلمی از مراسم عزاداری در ایران و پاکستان برروی خروجی همه شبکه های تلویزیونی و ماهواره ها ارسال شد که با صحنه های خرافی و نامناسب همراه بود، و گردانندگان این حرکت، مذهب تشیع را افراطی و غیرمنطقی و عوامگرا جلوه داده بودند. رسانهای گروهی بخصوص تلویزیون باید با شناخت واقعی خرافات و استفاده از کارشناسان حوزه و دانشگاه، بدعتها را شناسائی و در جامعه فرهنگ سازی کنند و با ارائه به مردم، نگرش عموم را اصلاح نمایند. آن چیز که هویت ما را می سازد، گذشته و تاریخ و حوادثی است که در سرنوشت ما تاثیر داشته و ما همچنان از آنها الگو می گیریم و مورد احترام ماست و اگر نگذاریم این ارزشها بتدریج مورد تحریف قرار گیرند و نگذاریم تبدیل به حاشیه و خرافات گردند، آنگاه تلاشهای دشمنان برای معرفی و ارائه چهره ای شرک آمیز و خرافه پرست از مکتب تشیع به جهانیان ناکام می ماند.

عباس صالحی