یک ماه عاشقی توشه ای برای یک سال بندگی

هنوز دلمان گرم عشق بازی با ماه مهمانی خدا بود که ناگهان منادی حلول عید را خبر داد و ما را در بهت و حسرت یک ماه دیگر از ماه های عاشقی و بندگی فرو برد

هنوز دلمان گرم عشق بازی با ماه مهمانی خدا بود که ناگهان منادی حلول عید را خبر داد و ما را در بهت و حسرت یک ماه دیگر از ماه های عاشقی و بندگی فرو برد. هنوز جان روحمان از زلال این چشمه معرفت سیراب نشده بود، هنوز اشک های عاشقی شب های پرستاره و آسمانی ماه خدا روی گونه هایمان بود و هنوز یک دل سیر با خدا مناجات نکرده بودیم که عید فطر آمد و نوبت عاشقی به سالی دیگر افتاد. وداع با ماه مهربانی و ملکوتی خداوند، همیشه سخت است و دلگیر. خصوصاً وقتی فرازهای زیبای مناجات عارفانه حضرت امام سجاد علیه السلام را در وداع با ماه ضیافت الله زمزمه می کنی، احساس جدایی از محبوبی عزیز و دوست داشتنی در وجودت دو چندان می شود. کاش می شد همه عمر مهمان خدا بود، کاش همه سال را در این بزم عاشقانه و این شور مستانه بودیم. اما آیا به راستی نمی شود حال و هوای ماه خدا را همیشه داشت یا لااقل بخشی از آن را؟ حضرت امام سجاد علیه السلام در فرازی از همان مناجات، ماه رمضان را ماه نرم شدن دلها معرفی می فرمایند. اگر همین فراز از آن مناجات را مورد توجه و کنکاش قرار دهیم شاید بتوانیم همه سالمان را رنگ رمضان بزنیم و عطر ناب این بزم را با مشام جانمان استشمام کنیم. ببینیم چه چیزی دلها را نرم کرد و آسمانی؟ اگر بخشی از این نرمی بخاطر ویژه های ماه مبارک رمضان باشد، که بی تردید هم چنین است- یقیناً بخشی دیگر، مربوط است به اعمالی که در روزها و شب های این ماه انجام دادیم. وقتی چنین است چرا این برنامه را، برنامه ثابت و همیشگی مان در طول سال قرار ندهیم؟ به امید آنکه همیشه در حال و هوای ماه خدا باشیم، چند راه کار ساده را با هم مرور کنیم:

۱-تلاوت قرآن. یقیناً در بهار قرآن، همه و همه رجوع بیشتری به کتاب انسان ساز و آسمانی قرآن دارند و برنامه جزءخوانی روزانه، تقریباً برنامه ای عمومی است. یقیناً فهم و تدبر در آیات الهی ما را آسمانی می کند. پس چرا همه سال قرآن نخوانیم!؟ شهید مطهری در نامه ای به فرزندشان او را توصیه به خواندن حداقل روزانه یک حزب قرآن می کنند و تاکید می کنند که این کار حداکثر ۵ دقیقه طول می کشد! پس چرا معطلیم بسم الله روزانه ۵ دقیقه به سخن خدا گوش بدهیم!

۲-سحرخیزی در سحرهای ماه مبارک، برای خوردن سحری معمولا یک ساعت قبل از اذان بیدار می شویم تا دلتان بخواهد درباره بیداری قبل از اذان صبح توصیه و تاکید و دستور داریم. نفحات و نسیم های سحری، اعجازی دارند که بر هیچکس باطن آن معلوم نیست و هر کس به قدر ظرف خودش فهمی از آن دارد. مثل ما که حالا ثمر یک ماه سحرخیزی را با همه وجودمان حس می کنیم. نه یک ساعت اما می شود لااقل یک ربع قبل از اذان صبح بیدار بود و این رویه نیکو را ادامه داد. هر چند اعمالی مثل نماز شب در آن ساعت از بالاترین دستورات است اما نفس بیدار بودن مهم است حتی اگر فقط در سجاده ببینیم و بنشینیم!

۳-نماز اول وقت معمولا توفیق نماز اول وقت- خصوصاً نماز صبح- فقط در ماه رمضان حاصل است. این دستور اکید معصومین، نقشی اساسی در نظم زندگی و احساس آرامش دارد. خودمان را از این آرامش محروم نکنیم و همه سال را به این سنت حسنه بگذرانیم و حالا اگر به جماعت باشد که نورعلی نور!

۴- مهمانی رفتن و مهمانی دادن. معمولا در ماه مبارک رمضان یا به افطاری دعوت شده ایم یا مهمان افطاری داشته ایم. این مهمانی ها یعنی صله رحم در بهترین شب ها و روزهای خدا. برکت صله رحم بر هیچ کداممان پوشیده نیست بله همه کار داریم، شلوغیم، گرفتاریم! اما دیدن خواهر و برادر و فامیل برکتی دارد که غفلت از آن موجب پشیمانی است! می توان کم خرج و ساده در همه سال سنت نیکوی ماه مبارک را زنده کرد و به یاد افطاری های لذت بخش ماه خدا، از اقوام و خویشان پذیرایی کنیم، فقط فراموش نکنیم ساده و بی آلایش!

۵- حق الناس. همه ما شاهد بوده ایم که در ماه مهمانی خدا، افراد در اظهارنظر و سخنان خود، بسیار محتاط می شوند، هر حرفی را نمی زنند و حتی هر حرفی را نمی شنوند! دیده ایم که شخص می گوید «حیف که ماه رمضان است یا حیف که روزه ام وگرنه...»! چرا همیشه ماه رمضان نباشد؟ چرا تلاش نکنیم همیشه از گفتارمان مراقبت کنیم؟ می شود پشت سر خواهر و برادر دینی مان حرف نزنیم. قطعا خدای ماه رمضان بعد از ماه رمضان هم می شنود و بر کارهای ما شاهد و ناظر است مراقب باشیم اندوخته ماه را با یک غیبت نابود نکنیم!

۶- دعا و مناجات. خوب که دقت می کنیم، در ماه خدا، هیچ کدام از نمازهایمان نماز خالی نبود! یعنی بعد از سلام فرار نکردیم. نشستیم و با خدا حرف زدیم. یا علی و یا عظیم خواندیم دعای روز را خواندیم و برای مردم طلب خیر کردیم. چرا همه سال با خدا حرف نزنیم؟ وقت زیادی نمی گیرد یکی دو دقیقه. شبها هم افتتاح خواندیم یا اباحمزه. این مناجات ها اثر عجیبی در بیداری دل و نرم شدن آن دارد. وقتی شب در اباحمزه از ترس تاریکی و تنگی قبر و از ترس سؤال نکیر و منکر گریه می کردیم، فردایش نمی توانستیم آدم دیگری باشیم و به مردم ظلم کنیم. مدام همان تصویر مناجات جلوی چشممان بود. مدام به خودمان می گفتیم که ما همانیم که در افتتاح با اذن خود خدا با او حرف نزنیم پس هر حرفی را نزنیم. این فایده مهم مناجات را از خودمان دریغ نکنیم. اگر نه هر شب لااقل بعضی شبهای هفته را به خلوت با خدا بگذرانیم. کوتاه هم باشد عیبی ندارد اما سر زدن به خدا را فراموش نکنیم!

۷-مراقبت: یک چیزهایی هست که راه را باطل می کند و همه مان بلدیم و از آنها دوری می کردیم. اما نه بالاتر از آن هم بود مراقب بودیم نگران بودیم حس می کردیم بعضی کارهای دیگر هم روزه مان را خراب می کند از آنها دوری می کردیم. مواظب بودیم نگاهمان به کسانی که نباید نیفتد! حجابمان جوری نباشد که کسی دلش بلرزد! حرفی نزنیم که کسی برنجد و خیلی کارهای دیگر. همه اینها را برگ برنده روزه مان می دانیم. حالا چرا قصد برگشتن کنیم!؟ چرا باز هم نگاهمان را مراقبت نکنیم؟ چرا حجابمان مثل ماه رمضان نباشد؟ مراقبت ما را به جایی می رساند که احساس قرب و نزدیکی همیشگی را برایمان به ارمغان می آورد. یک ماه امتحان این را برایمان ثابت کرد مواظب باشیم دور نشویم.

۸-بهره مندی از مجالس علما. اکثر مردم در ماه رمضان، رفت و آمد بیشتری به مساجد و جلسات مذهبی دارند. حتی آنها هم که توان رفتن ندارند. به خاطر پخش سخنرانی ما از صدا و سیما، خواه و ناخواه در زلال معارف الهی، تن می شویند. اما معارف برای همین سی روز نیستند! مساجد برای سی روز ساخته نشده اند! بعد از ماه مبارک رمضان هم خودمان را محروم نکنیم مسجد محل را جزء برنامه های همیشگی مان قرار بدهیم. به گوش کردن، بیش از سخن گفتن عادت کنیم و چه گوش کردنی بهتر از جلسات معارف و مذهبی؟! در اطرافمان اگر نه هر شب هر هفته و لااقل هر ماه از این مجالس هست. صدا و سیما هم اگر نه به اندازه ماه مبارک رمضان اما خالی از این محافل نیست. فراموش نکنیم حضرت امام سجاد در مناجات ابا حمزه ثمالی، دور بودن از مجالس علما را یکی از عوامل تیره روزی و بیچارگی معرفی فرموده اند.

همین چند راه کار ساده، کلیدهای عیش مدام و عشق بازی جاودانه با حضرت رب العالمین است. خودمان را محروم نکنیم و بر سر سفره رحمت خدا بمانیم و البته دیگران را هم فراموش نکنیم.

حسین منصور