پیش به سوی linux

منظور از نرم افزار منبع باز, نرم افزاری است كه همراه با كد منبع خود توزیع می شود و هر كاربری كه آن را دریافت می كند می تواند كد منبع آن نرم افزار را تغییر داده و از نو توزیع نماید

● لینوكس یك نرم‌افزار منبع باز است

منظور از نرم‌افزار منبع باز، نرم‌افزاری است كه همراه با كد منبع خود توزیع می‌شود و هر كاربری كه آن را دریافت می‌كند می‌تواند كد منبع آن نرم‌افزار را تغییر داده و از نو توزیع نماید.

بنابراین تكثیر و كپی لینوكس و یا افزودن خطوطی به كد منبع آن عملی غیرقانونی محسوب نمی‌شود. همچنین پس از آن كه شما نیز خطوطی را به كد منبع این سیستم‌عامل افزودید می‌توانید حاصل كار خود را در اختیار سایر كاربران قرار دهید. نرم‌افزارهای منبع باز تحت مجوزهای گوناگونی چون GPL، GNU و … توزیع می‌شوند. سیستم‌عامل لینوكس تحت مجوز GPL توزیع می‌گردد.

● لینوكس به فرد یا شركت خاصی تعلق ندارد

بسیاری از كاربران فكر می‌كنند كه سایت Linux.com عهده‌دار تولید، توزیع و كنترل لینوكس می‌باشد. شاید آنها با مشاهده‌ی سایت Microsoft.com كه به شركت میكروسافت تعلق دارد و مالكیت، توزیع و كنترل سیستم‌عامل ویندوز تحت نظارت آن انجام می‌گیرد به چنین نتیجه‌ای رسیده باشند. با وجود آن كه لینوكس توسط شركت‌های بسیاری پشتیبانی شده و برنامه‌نویسان زیادی در حال توسعه‌ی آن هستند اما چه قبلاً و چه در حال حاضر این سیستم‌عامل به هیچ فرد، گروه یا شركتی تعلق نداشته است.

● نحوه‌ی دریافت لینوكس

وقتی شما لینوكس را دریافت می‌كنید در حقیقت نسخه‌ی توزیع‌‌شده‌ای از آن را تهیه كرده‌اید كه علاوه بر سیستم‌عامل لینوكس یك‌سری برنامه‌های دیگر را نیز به دست آورده‌اید كه می‌توانند این سیستم عامل را به روش‌های بسیاری توسعه دهند. هر كس پس از دریافت یك نسخه‌ی توزیع شده می‌تواند به كد منبع این سیستم‌عامل خطوطی را اضافه نموده و یا در حقیقت لینوكس خود را با لینوكسی كه دریافت كرده است یكی نماید.

در حال حاضر بیش از ۲۰۰ نسخه‌ی توزیع شده‌ی معتبر و كارآمد از لینوكس وجود دارد كه تماماً به این ترتیب به وجود آمده‌اند. البته به كاربران تازه‌كار لینوكس توصیه می‌شود به یك نسخه اكتفا كنند. آنها پس از ارتقاء دانش خود درباره‌ی لینوكس می‌توانند توزیع‌های مختلفی از لینوكس را با هم یكی كرده و خود نیز نسخه‌ی جدیدی را بیافرینند.

برای دریافت لینوكس می‌توانید به سایت‌هایی كه این سیستم‌عامل را توزیع می‌كنند مراجعه نمایید. برخی از این سایت‌ها كاملاً معتبر بوده و نسخه‌ی توزیع شده‌ی خاصی را دارا هستند. برای مثال نسخه‌ی توزیع‌شده‌ی Mandrake را می‌توان از آدرس www.linux-mandrake.com و نسخه‌ی Red Hat را می‌توان از آدرس www.redhat.com تهیه نمود. داشتن امكاناتی چون اتصال سرعت بالای اینترنتی و ضبط كننده‌ی (CD Recorder)CD به شما كمك می‌كند كه یك تصویر .ISO از نسخه‌ی توزیع شده را Download كرده و آن را بر روی CD بنویسید. سپس می‌توانید از این CD به عنوان CD نصب لینوكس استفاده كنید. برنامه‌ی نصب لینوكس در مراحل مختلفی كه عمل نصب انجام می‌گیرد با دستورالعمل‌هایی كه ارایه می‌دهد شما را قدم به قدم راهنمایی می‌كند.

اگر شما Recorder CD ندارید می‌توانید CD نصب لینوكس را از فروشگاه‌های كامپیوتری مختلف تهیه كنید. اتفاقاً CDهایی كه از فروشگاه‌های كامپیوتری تهیه می‌شوند دارای دفترچه‌ی راهنما و پشتیبانی فنی نیز هستند. تهیه‌ی سیستم‌عامل لینوكس و نرم‌افزارهای مبتنی بر آن بسیار ارزان‌تر از ویندوز است. این درحالی است كه لینوكس حتی از ویندوزهای NT و ۲۰۰۰ نیز با ثبات‌تر بوده و در تجارت الكترونیكی و قابلیت‌های شبكه‌ای امنیت بیشتری را در مقایسه با ویندوز ارایه می‌دهد و می‌تواند بر روی سخت‌افزارهای قدیمی‌‌تر نیز اجرا شود ولی معمولاً كاربران ویندوز با ارتقاء سیستم‌عامل ناچار به ارتقاء سخت‌افزار خود نیز هستند.

● منظور از LUG چیست؟

LUG مخفف عبارت Linux Users Group است و منظور از آن تمام كاربران لینوكس هستند. در حقیقت هر كسی كه به لینوكس وارد باشد و از آن استفاده كند عضو این گروه است. اگر شما یك كاربر تازه كار لینوكس هستید و برای نصب و راه‌اندازی این سیستم‌عامل مشكل دارید می‌توانید به یكی از افراد این گروه مراجعه كنید. چون لینوكس در تمام نقاط دنیا كاربر دارد و احتمالاً شما می‌توانید یكی از این كاربران را در نزدیكی خود بیابید. راهنمایی یك كاربر وارد به لینوكس بسیار مفید است چون او به زبان شما سخن می‌گوید و از پرداختن به مسایل حاشیه‌ای و نامربوط اجتناب می‌ورزد.

بعضی از گروه‌های LUG شكل سازمان یافته دارند. این گروه‌ها معمولاً سایت‌هایی را نیز در اینترنت دارا هستند. اگر شما از جمله كاربرانی هستید كه هیچ فرد آشنا به لینوكس در اطرافتان زندگی نمی‌كند می‌توانید به چنین سایت‌هایی مراجعه كرده و پاسخ پرسش‌های خود را از طریق E-mail، Chat و یا هر روش دیگری كه آن سایت ارایه می‌دهد دریافت كنید.

گروه‌های LUG می‌توانند كاربران نواحی مختلف را در استفاده از نسخه‌های توزیع شده‌ی متفاوت راهنمایی كنند. چون برخی از نسخه‌ها در بعضی از نواحی از طرفداران بیشتری برخوردار است. كاربران تازه كار بهتر است قبل از نصب لینوكس به یكی از این گروه‌ها مراجعه كرده و درباره‌ی نسخه‌ و نحوه‌ی نصب لینوكس اطلاعات كافی را دریافت كنند.

● آشنایی با نسخه‌های مختلف لینوكس

معمولاً سیستم‌عامل‌های مكینتاش و ویندوز به طور همزمان هر كدام دارای چند نسخه‌ی انگشت‌شمار هستند اما لینوكس از تنوع بسیاری برخوردار است. آن قدر نسخه‌ی توزیع شده وجود دارد كه كاربر می‌تواند با خیال راحت از میان آنها به انتخاب پرداخته و نسخه‌ای كه واقعاً جوابگوی نیازهای او می‌باشد را تهیه كند. در اینجا فهرستی از چند نسخه‌ی لینوكس همراه با اطلاعات مختصری درباره‌ی آنها ارایه می‌شود:

▪ RedHat:

این نسخه شناخته‌شده‌ترین نسخه‌ی توزیع شده‌ی لینوكس می‌‌باشد، چون توسط شركت‌های سخت‌افزاری بزرگی مانند IBM، Packard-Hewlett و Dell پشتیبانی می‌شود و می‌تواند بهترین انتخاب برای كسانی باشد كه می‌خواهند از این سیستم‌عامل در سرویس‌دهنده‌های شركت خود استفاده كنند.

این نسخه را می‌توان به طور رایگان از اینترنت (از سایت RedHat) تهیه كرد. البته CD نصب این نسخه در فروشگاه‌های كامپیوتری نیز موجود می‌باشد. با تهیه‌ی CD شما از پشتیبانی فنی شركت RedHat نیز برخوردار می‌شوید اما مقدار و مدت این پشتیبانی به مبلغی كه بابت CD پرداخت می‌كنید بستگی دارد. البته اگر نسخه‌ی RedHat را از طریق Download كردن به دست آورده باشید باز هم می‌توانید از برخی از خدمات و پشتیبانی‌های رایگان شركت RedHat برخوردار شوید.

▪ SuSE:

این نسخه با نیازها و مطالبات كاربران خانگی و یا دفاتر اداری كوچك سازگاری بیشتری دارد. خصوصاً این نسخه را به افرادی كه برای اولین بار از لینوكس استفاده می‌كنند توصیه می‌نماییم. از این نسخه می‌توان در اكثر سرویس‌دهنده‌ها از جمله سخت‌افزارهای شركت مكینتاش و سرویس‌دهنده‌های سری ۳۹۰ شركت IBM استفاده نمود. وب سایت SuSE پشتیبانی‌های مختلفی را در خصوص این نسخه از لینوكس ارایه می‌كند اما میزان این پشتیبانی به نوع استفاده از لینوكس بستگی دارد.

اگر شما از لینوكس‌تان بر روی یك سرویس‌دهنده‌ی شخصی استفاده كنید و یا آن را در یك شركت بزرگ به كار ببرید از پشتیبانی‌های متفاوتی برخوردار خواهید شد، اما روش توزیع این نسخه از لینوكس توسط سایت SuSE به گونه‌ای است كه نمی‌توان یك تصویر ISO را از آن Download كرد بلكه این نسخه به صورت فایل‌های مجزایی عرضه می‌شود كه امكان توزیع آن را از طریق اینترنت فراهم می‌سازد.

▪ Linux- Mandrake:

این نسخه به عنوان آسان‌ترین نسخه‌ی لینوكس شناخته‌ شده است و می‌تواند بهترین انتخاب برای كاربران مبتدی باشد. اگر چه ممكن است كاربران گاهی در حین استفاده از این نسخه به پدیده‌های غیرعادی برخورد كنند اما در مجموع نسخه‌ی دوست داشتنی و قابل قبولی است. كاربران سایت‌های NewsForge و Linux بیشتر از این نسخه استفاده می‌كنند. Linux-Mandrake را می‌توان به طور رایگان Download كرد اما CD نصب آن در فروشگاه‌ها نیز موجود می‌باشد. با تهیه‌ی این CD نیز می‌توانید از دفترچه‌ی راهنما و پشتیبانی فنی برخوردار شوید.

▪ Caldera OpenLinux :

این نسخه توسط شركتی توزیع می‌شود كه سال‌ها در زمینه‌ی یونیكس تجربه دارد. این نسخه را نیز می‌توان به صورت رایگان Download كرد و یا CD آن را خریداری نمود. با تهیه‌ی این لینوكس می‌توانید علاوه بر پشتیبانی رایگانی كه توسط سایت شركت توزیع‌كننده ارایه می‌شود از پشتیبانی‌های اختصاصی این سایت نیز برخوردار شوید. شركت Caldera در زمینه‌ی لینوكس و یونیكس محصولات دیگری نیز دارد كه از جمله‌ می‌توان به نوعی سرویس‌دهنده‌ی پیغام اشاره كرد. گفته می‌شود كه این سرویس‌دهنده می‌تواند جایگزین Microsoft Exchange گردد. بنابراین برای شركت‌هایی كه می‌خواهند از ویندوز به سوی لینوكس تغییر مسیر دهند انتخاب خوبی خواهد بود.

▪ Turbolinux :

این نسخه نیز برای استفاده از در شركت‌ها طراحی شده است و نمی‌تواند انتخاب مناسبی برای كاربران خانگی و یا دفاتر كوچك باشد. آنچه در مورد این نسخه گفته می‌شود این است كه نسخه‌ی مزبور دارای یك‌سری برنامه‌ی كمكی است كه كار مدیریت سیستم‌ها را در یك شركت كامپیوتری بزرگ آسان می‌كنند. با استفاده از این برنامه‌های كمكی می‌توان به طور همزمان برنامه‌های گوناگون را به تعداد زیادی از كامپیوترها اضافه نمود. در این زمینه شركت‌های دیگری نیز وجود دارند كه چنین برنامه‌های كمكی را عرضه كرده‌اند اما در میان تمام آنها Turbolinux از بیشترین شهرت برخوردار است.

▪ Debian GNU /Linux :

این نسخه یك توزیع تجاری نیست بلكه توسط سازمانی كه اعضای آن را برنامه‌نویسان داوطلب از سراسر جهان تشكیل می‌دهد به وجود آمده است. بنابراین كاملاً یك نسخه‌ی رایگان محسوب می‌شود. با وجود این كه نسخه‌ی مذكور توسط گروهی از برنامه‌نویسان داوطلب و آزاد به وجود آمده است اما از كارآیی خوبی برخوردار می‌باشد. تنها اشكال این نسخه عدم برخورداری از پشتیبانی فنی می‌باشد. اگرچه تهیه‌ی این نسخه از لینوكس از سایت‌ اینترنتی Debian انجام می‌گیرد اما این سایت با كمك و همیاری كاربران مختلف ایجاد شده است و چون منافع خاصی را تعقیب نمی‌كند و دارای كارمندان ثابت و مشخصی نیست لذا قادر به ارایه‌ی پشتیبانی فنی نمی‌باشد.

▪ Slackware Linux:

این نسخه از لینوكس اولین نسخه از لینوكس توزیع شده می‌باشد كه نصب و استفاده از آن به هیچ وجه آسان نیست. اما اگر شما تصمیم دارید عملكردهای داخلی سیستم‌عامل لینوكس را یاد بگیرید می‌توانید با استفاده از این نسخه به یك فرد حرفه‌ای در زمینه‌ی مدیریت سیستم‌های یونیكس و لینوكس تبدیل شوید.

Slackware در میان نسخه‌های فعلی لینوكس از كمترین محبوبیت برخوردار است و كاربران برای فراگیری این نسخه در مقایسه با نسخه‌های دیگر به زمان بیشتری احتیاج دارند. اما پس از فراگیری استفاده از این لینوكس سیستمی خواهید داشت كه كاملاً همه چیز آن تحت كنترل و فرمان شما می‌باشد. یك كاربر وارد به Slackware هنگام كار با این لینوكس مانند برنامه‌نویسی است كه اسكریپت‌ها و مولفه‌های دلخواه خود را به هر كجای برنامه كه بخواهد می‌افزاید. در حقیقت افراد سخت‌كوشی كه دوست دارند با كامپیوتر خود بازی كرده و آن را به صورت‌های مختلف درآورند از این لینوكس استقبال خواهند كرد.

Lycoris: این لینوكس دوستانه‌ترین و شاید كامل‌ترین نسخه‌ی لینوكس در بازار است. نصب این لینوكس آسان بوده و قابل اجرا بر روی اكثر كامپیوترهای شخصی می‌باشد. علاوه بر این، لینوكس مذكور به قدر كافی نرم‌افزار دارد كه پس از نصب آن بلافاصله به نوشتن و ویرایش اسناد، وارد شدن به اینترنت، مرور وب و تبادل E-mail اقدام كنید. Lycoris را می‌توان از وب سایت شركت توزیع‌كننده‌ی آن Download كرده و یا CD نصب آن را خریداری نمود.

---