وقتی قلب می‌ایستد

حمله قلبی، آسیب به عضله قلب است که در اثر کاهش خون‌رسانی به آن ایجاد می‌شود. معمولا وقتی یک لخته خون موجب انسداد جریان خون در رگ‌های کرونری (رگ خون‌رسان عضله قلب) می‌شود، قسمتی …

حمله قلبی، آسیب به عضله قلب است که در اثر کاهش خون‌رسانی به آن ایجاد می‌شود. معمولا وقتی یک لخته خون موجب انسداد جریان خون در رگ‌های کرونری (رگ خون‌رسان عضله قلب) می‌شود، قسمتی از عضله قلب تخریب شده یا آسیب می‌بیند و این معضل می‌تواند کشنده باشد. سال‌ها پیش حمله قلبی کاملا کشنده بود ولی امروزه به دلیل آگاهی بیشتر از علایم، نشانه‌ها و درمان‌های پیشرفته‌تر، بسیاری از افرادی که دچار حمله قلبی می‌شوند، زنده می‌ماند. شیوه زندگی سالم می‌تواند ریسک فاکتور‌هایی که باعث تنگی شریان‌های خون‌دهنده قلب می‌شود را کنترل کرده و شما را در اولین حمله قلبی و حمله‌های بعدی محافظت کند.

همچنین واکنش و عملکرد سریع باعث نجات بسیاری از زندگی‌ها می‌شود. دکتر مریا مری هند از سازمان ملی قلب آمریکا می‌گوید: «حمله قلبی وقتی روی می‌دهد که راه جریان خون به قلب به طور نسبی یا کامل مسدود می‌شود. از این رو، در طول اولین ساعت بروز علایم حملات قلبی است که داروهای بازکننده لخته‌های خون و دیگر درمان‌ها مانند آنژیوپلاستی در باز کردن شریان‌های مسدود شده و به جریان انداختن خون بیشترین تاثیر را دارند. هر چه شریان زودتر باز شود و خون در رگ‌های بسته شده جریان یابد درمان بهتر خواهد بود و بیمار زنده خواهد ماند. اما متاسفانه از هر پنج بیمار حمله قلبی فقط یک نفر به موقع به اورژانس بیمارستان رسانده می‌شود تا به موقع از درمان‌های موثر بهره‌مند شود.»

علل حمله قلبی:

اغلب حمله‌های قلبی در نتیجه جمع‌شدن موادی به نام پلاک در دیواره‌های درونی شریان‌های کرونری رخ می‌دهد. رگ‌های کرونر، اولین رگ‌هایی هستند که از آئورت منشعب می‌شوند و خون‌رسانی به خود قلب را در تمامی سطوح به انجام می‌رسانند. رسوب چربی در امتداد لایه داخلی شریان کرونری یکی از دلایل اصلی انسداد جریان خون قلب است.

حمله قلبی هنگامی رخ می‌دهد که لخته‌ای به حد کافی بزرگ در شریان تنگ‌شده به‌وسیله پلاک ایجاد می‌شود و همه یا بیشتر جریان خون در آن شریان را قطع می‌کند. ایجاد لخته به علت پاره‌شدن پلاک رخ می‌دهد. در این حالت لخته‌ای روی سطح پلاک تشکیل می‌شود. این لخته می‌تواند باعث انسداد کامل جریان خون شود. آسیب‌دیدن بخشی از عضله قلب باعث می‌شود که قلب نتواند تلمبه‌کردن خون را به خوبی انجام دهد. در این حالت ممکن است درد یا ناراحتی قفسه‌سینه، بازو، پشت یا فک؛ تنگی‌نفس یا سایر علایم بروز کند. اگر انسداد شریان در طول چند ساعت برطرف نشود، بخشی از عضله آسیب‌دیده قلب خواهد مرد و بافت جوشگاهی جای آن را خواهد گرفت.

عوامل خطرساز سکته‌های قلبی:

فاکتور‌های مشخصی که عوامل خطر‌سازی کرونری نامیده می‌شوند، ریسک حمله قلبی را بالا می‌برند. این فاکتورها باعث تشکیل ناخواسته رسوبات آترواسکلروز شده که شریان‌های بدن از جمله قلب را تنگ می‌کنند. عوامل خطر‌سازی بیماری کرونری عبارتند از: فشار خون بالا، سطح بالای کلسترول خون، سیگار کشیدن، فعالیت بدنی کم، چاقی، دیابت، استرس، الکل و سابقه خانوادگی به حمله قلبی و... .

۱) عواملی که قابل تغییر نیستند

عوامل ارثی: بیشتر بیماری‌های قلبی و عروقی دارای سابقه خانوادگی هستند.

جنسیت: مردان به‌خصوص در سنین پایین‌تر شانس بیشتری برای ابتلا دارند.

سن: اکثر حملات قلبی در افراد بالای ۶۵ سال سن، رخ می‌دهد.

۲) عواملی که قابل تغییر هستند

سیگار کشیدن: سیگاری‌ها دو برابر بیشتر در معرض خطر قرار دارند.

فشار خون بالا: چون سبب افزایش کار قلب می‌شود.

کلسترول بالای خون: سبب رسوب در دیواره شریان می‌شود.

علایم حمله قلبی:

حمله قلبی معمولا به‌طور ناگهانی روی می‌دهد و در هر مکانی (سرکار یا در حالت استراحت ،زمان بازی یا هنگام راه رفتن) ممکن است، روی دهد. بسیاری از افرادی که دچار حمله قلبی می‌شوند علایم و نشانه‌های اخطار‌دهنده (آنژین) را ساعت‌ها، روزها یا هفته‌ها قبل نشان می‌دهند و زودرس‌ترین علامت پیش‌بینی‌کننده حمله قلبی دردی است در قفسه صدری که به‌طور مکرر با حرکت و فعالیت شروع شده و با استراحت برطرف می‌شود. برخی از حملات قلبی ناگهانی و شدید هستند، اما اکثر آنها به آهستگی آغاز می‌شوند و با درد یا ناراحتی خفیفی همراه است. در این قسمت برخی از علایم حمله قلبی ذکر می‌شوند:

۱) احساس ناراحتی، فشار، پری یا درد در مرکز قفسه سینه که بیش از چند دقیقه به طول انجامیده یا رفع شده و دوباره برگردد.

۲) احساس درد یا ناراحتی در یک یا هر دو بازو، پشت، گردن، فک یا معده.

۳) تنگی نفس بدون احساس ناراحتی در قفسه سینه.

۴) سایر علایم مانند تعریق سرد، تهوع یا سبکی سر.

ترجمه: مهرداد انصاری